Język polski na uniwersytetach w Niemczech

Magdalena Tellus jest lektorką języka polskiego na kierunkach studiów licencjackich i magisterskich European Studies saksońskiej uczelni. Mówi, że od 5 lat obserwuje ciekawą rzecz - zmianę statusu języka polskiego w Niemczech i w Europie.

-"Otóż od 2004 roku uczymy języka polskiego ludzi, którzy chcą podnieść swoje kwalifikacje na rynku pracy. Kształcimy studentów, kształcimy ekspertów dla administracji wszystkich szczebli i dla organizacji pozarządowych, dla fundacji, dla instytucji kultury. Osoby, które kończą u nas studia posiadają kwalifikacje dotyczące Europy wschodniej”.

European Studies w Magdeburgu

O 40 miejsc na kierunku studiów europejskich Uniwersytetu w Magdeburgu ubiega się co roku ponad 200 osób. Studenci mają do wyboru jeden z trzech języków słowiańskich. Muszą dobrze opanować rosyjski, czeski lub polski. Większość studentów decyduje się tradycyjnie na rosyjski. Około 10 osób wybiera język polski. Ale osoby te niewiele mają już wspólnego ze studentami sprzed kilkunastu lat.

–"To są osoby, które z Polską nie miały do czynienia, które widzą swoją szansę zawodową na rynku pracy w związku z Polską. Więc można powiedzieć, że Uniwersytet w Magdeburgu kształci i wypuszcza na rynek pracy co roku około 9 -10 osób, które interesują się Polską, które wejdą w struktury administracyjne w Europie środkowej, w Europie zachodniej z tą kompetencją języka polskiego i kultury polskiej” – wyjaśnia lektorka języka polskiego.

Nauka polskiego odbywa się w Magdeburgu nie w ramach tradycyjnej filologii, lecz idzie w parze z nauką ekonomii, prawa europejskiego, nauką o transformacji w Europie środkowej i wschodniej po 1989 roku. To jest nowe wyzwanie dla lektorów języka polskiego. Studenci uczą się polskiego 4 godziny tygodniowo przez 5 semestrów i muszą opanować go na tyle, żeby móc skutecznie działać w Polsce.

-"Żeby osiągnąć taki poziom kompetencji językowej trzeba naukę języka usadowić w ramach szeregu innych działań. To nie są działania typu tradycyjnych seminariów filologicznych, ale np. podróże studyjne, które poświęcone są tym tematom, które są poruszane w innych przedmiotach jak nauki społeczne czy polityczne” – wyjaśnia Magdalena Tellus.

Polski wychodzi ze struktur slawistycznych

Nowy model interdyscyplinarnego nauczania języka polskiego przewiduje także organizowanie wykładów gościnnych w ramach Dni Polskich. Uniwersytet w Magdeburgu wymienia z kilkoma polskimi uczelniami zarówno wykładowców jak i studentów.

-"Te partnerstwa funkcjonują w naszym przypadku znakomicie. Mamy co semestr studentów z Polski ze stypendium Erasmusa. Możemy tworzyć polsko-niemieckie tandemy. Studenci uczą się na wzajem języków, a przy okazji studenci z Polski mają osobę zaufaną, jak gdyby takiego tutora. Z tego może powstać przyjaźń, bardzo piękny kontakt, również na przyszłość” – mówi Magdalena Tellus. Uważa ona, że właśnie teraz należy się zastanowić, jak powinna w zmienionych warunkach wyglądać uniwersytecka dydaktyka języka polskiego w Niemczech i w Europie. W chwili obecnej polonistyka przekształca się, wychodzi ze struktur slawistycznych i wchodzi bardziej w struktury europejskie. Magdalena Tellus przypomina, że XIX-wieczna slawistyka była odzwierciedleniem sytuacji geopolitycznej, która teraz jest inna.

-"I być może jest tak, że struktura pejzażu uniwersyteckiego dopasowuje się, reaguje na zmienioną strukturę geopolityczną. I jeśli my tylko widzimy demontaż tradycyjnej polonistyki umyka nam to, że w szeregu przypadków, a zdecydowanie tak ma to miejsce w Magdeburgu, kompetencja dotycząca Polski i języka polskiego jest. Tylko jest ona transferowana w inne struktury wiedzy” - sugeruje Magdalena Tellus.