واکنش دولت‌ها و رسانه‌های غربی به سخنان احمدی‌نژاد پیرامون مبادله اورانیوم
۱۳۸۸ بهمن ۱۵, پنجشنبه
محمود احمدی‌نژاد سه‌شنبه شب در گفت‌وگو با شبکه اول تلویزیون ایران گفت: «به نظر ما تبادل اورانیوم اشکالی ندارد و رفتار غلط برخی از کشورها موجب شد که مذاکرات و تبادلات عقب بیفتد.» به گفته وی، کارشکنی و مخالفت انگلیس و اسرائیل، مانع تحقق این همکاری شد.
در نخستین واکنش، سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه ساعاتی پس از انتشار سخنان احمدی‌نژاد اعلام کرد که از پذیرش پیشنهاد جامعه جهانی از سوی ایران استقبال خواهد کرد. دولت چین نیز خواستار آغاز مجدد مذاکرات بر مبنای واکنش جدید رئیس‌جمهور ایران شد.
به گزارش خبرگزاری اسوشیتد پرس، واکنش قدرتهای اروپایی نسبت به سخنان احمدی‌نژاد با ابراز تردید نسبت به عزم واقعی ایران برای ادامه همکاری، ابهام‌زدایی و اتخاذ رویکردی متفاوت در مساله هسته‌ای توام بوده است، اگرچه برخی از دولت‌های غربی ضمن ابراز شگفتی، سخنان سه‌شنبه شب محمود احمدی‌نژاد را «حرکت در دوربرگردان سیاسی» خواندند.
دولت آلمان در واکنش به این موضع جدید دولت ایران، گفت: «اکنون ایران باید نشان دهد که کاملا به تعهدات خود در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پای‌بند است. اولریش ویلهلم، سخنگوی دولت آلمان، افزود: «ارائه پاسخی قاطع از سوی این کشور به پیشنهاد آژانس موجب پایان دادن به وضعیت پرابهام کنونی خواهد شد.» آقای ویلهلم بر این نکته هم تاکید کرد که «این فقط بخشی از تعهدات بین‌المللی ایران در قبال جامعه جهانی است و ایران باید نشان دهد که به سایر تعهدات مبتنی بر قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیز پای‌بند است.»
گیدو وستروله، وزیر خارجه آلمان هم در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: «ما به اقدامات ایران توجه خواهیم کرد، نه به سخنانی که رهبران آن می‌گویند. اکنون ایران باید نشان دهد که واقعا می‌خواهد به مخالفت با ازسرگیری مذاکرات پایان دهد.»
مایک همر، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفت: «اگر سخنان احمدی‌نژاد نشان‌دهنده تغییر رویکرد ایران است، امیدواریم هرچه سریع‌تر این کشور این موضوع را به اطلاع آژانس برساند.» وی پیشنهاد تبادل اورانیوم را «پیشنهادی منصفانه و توام با حسن نیت» خواند که «می‌تواند منافع همه طرف‌های درگیر را تامین کند.»
دیوید میلیبند، وزیر امور خارجه انگلیس نیز تاکید کرد که ایران باید به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ثابت کند که موضع آقای احمدی‌نژاد تغییر نخواهد کرد.
در این میان، برنارد کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه به‌تصریح اعلام کرد که نسبت به این سخنان جدید خوش‌بین نیست. وی گفت از این‌که دولت ایران از ارائه پاسخی روشن به این پیشنهاد منصفانه بین‌المللی طفره می‌رفت، شگفت‌زده بود، آن هم در حالی که رهبران ایران می‌دانستند که رد این پیشنهاد، دور جدیدی از تحریم‌های شدیدتر را به دنبال خواهد داشت. آقای کوشنر در کنفرانس خبری مشترک با وزیر امور خارجه چین گفت: «برداشت شخصی من این است که آنها می‌خواهند زمان بخرند، غافل از این‌که زمان به ضرر آنها در حال سپری شدن است.»
پیشنهاد مبادله اورانیوم برای پیشگیری از تنش‌های فزاینده میان ایران و جامعه جهانی، از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطرح شد. بر اساس این طرح قرار بود دخایر اورانیوم با درجه پائین غنی‌شده ایران برای تبدیل به میله‌های سوختی مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران، به روسیه و سپس فرانسه منتقل شود. ایران در ابتدا این پیشنهاد را پذیرفت و در پی آن، در نخستین روز ماه اکتبر مذاکراتی میان این کشور و گروه ۵+۱ انجام شد. اما پس از مدتی کوتاه، ایران از پذیرش این طرح سر باز زد و اعلام کرد که تنها مبادله اورانیوم در خاک این کشور را خواهد پذیرفت.
پیش از این برخی رسانه‌های غربی از تاثیر مخالفت رهبران جنبش سبز ایران بر پیچیده‌تر شدن مذاکرات هسته‌ای سخن گفته بودند. به اعتقاد آنان واکنش میرحسین موسوی و مهدی کروبی در مخالفت با این طرح، در تجدید نظر دولت در پذیرش اولیه آن بی‌تاثیر نبوده است.
نزدیک به دو هفته پیش، نشست گروه ۵+۱ برای بررسی مساله اتمی ایران و تصویب تحریم‌های احتمالی علیه این کشور در نیویورک برگزار شد. این نشست بدون اتخاذ تصمیمی مشخص پایان یافت. شورای امنیت سازمان ملل تا کنون سه مرحله تحریم علیه ایران را به تصویب رسانده است.
EN/BM