درخواست از سازمان ملل برای حمایت از طرح انتقال قدرت در سوریه

کشورهای عربی بیش از پیش برای کسب حمایت سازمان ملل از طرح انتقال قدرت در سوریه بسیج می‌شوند. نبیل العربی دبیرکل اتحادیه عرب و حمد بن جاسم رئیس کمیته عربی بررسی بحران سوریه، روز سه‌شنبه، ۲۴ ژانویه در نامه ای به‌ دبیرکل سازمان ملل خواستار ملاقات با وی شدند. هدف آن‌ها جذب پشتیبانی شورای امنیت از طرح اتحادیه عرب است.

در بیانیه‌ای که وزیران خارجه اتحادیه عرب در پایان جلسه روز یکشنبه، ۲۲ ژانویه خود در قاهره تصویب کردند، از بشار اسد خواسته می‌شود که قدرت را به معاون اول خود واگذار کند و راه را برای ایجاد یک دولت وحدت ملی بگشاید.

در یکی از بندهای بیانیه، آزادی تمامی زندانیان، تخلیه تمامی شهرها و مناطق مسکونی از نیروهای نظامی، اجازه دادن به ورود سازمان‌های ذیربط و رسانه های عربی و بین‌المللی درخواست شده است. در پایان بیانیه از رئیس هیئت ناظران و دبیرکل اتحادیه عرب خواسته می شود که شورای امنیت سازمان ملل را جهت پشتیبانی از این طرح و دیگر تصمیمات اتحادیه عرب در جریان بگذارد.

حمد بن جاسم چهارشنبه‌شب در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی الجزیره گفت که تنها یک کشور با چنین اقدامی مخالف است. او نامی از این کشور نبرد، ولی در ماه‌های گذشته لبنان که دولت هوادار حزب‌الله بر آن حاکم است، در چارچوب هماهنگی نظری و عملی خود با دولت ایران، با هرگونه اعمال فشار بر دولت سوریه مخالفت کرده است.

واکنش‌های مختلف به طرح اتحادیه عرب

طرح اتحادیه عرب در خود سوریه واکنش‌های متفاوتی به دنبال داشته است. دولت بلافاصله آن را دخالت در امور داخلی سوریه توصیف کرد. شورای ملی سوریه نیز با این استدلال که انتقال قدرت در چارچوب ساختار سیاسی کنونی بی‌معنا و مغایر خواست معترضان است، آن را رد کرد.

اما تشکل سکولار موسوم به "بیانیه دمشق" از طرح اتحادیه عرب استقبال کرد. در بیانیه‌ای که این تشکل روز چهارشنبه، ۲۵ ژانویه منتشر کرد، آمده است: «پیشنهاد انتقال قدرت به معاون اول رئیس جمهور به معنای مشروعیت‌زدایی از اسد و رژیم اوست. علاوه بر این، واگذاری مورد سوریه و ترتیبات مربوط به اجرای پیشنهادهای یادشده به شورای امنیت، به رغم انتقادهای ما، به برخی از بندهای بیانیه، پیروزی بزرگی برای انقلاب سوریه به شمار می‌رود.»

در این میان، به گزارش رویترز بریتانیا و فرانسه همراه با کشورهای عربی در صدد ارائه قطعنامه جدیدی به شورای امنیت هستند. در این قطعنامه قرار است دولت سوریه محکوم شود. شماری از کشورهای غربی و عربی نیز اکیداَ خواهان آن شده‌اند که عضویت سوریه در کمیسیون حقوق بشر یونسکو، سازمان علمی و فرهنگی وابسته به سازمان ملل به حال تعلیق درآید. سوریه در ماه نوامبر به عضویت این کمیسیون درآمد.

سه‌شنبه شب باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا نیز اسد را فراخواند که از قدرت کناره‌گیری کند. او گفت: «اسد به زودی خواهد دید که نیروی تحول راه بازگشت و عقب‌نشینی را در پیش نخواهد گرفت.»

روسیه مخالف استعفای اسد است

پس از آن که کشورهای عرب خلیج فارس بر خلاف تصمیم اتحادیه عرب ۵۵ ناظر خود را از سوریه فراخواندند، هم اینک ۱۱۰ ناظر در این کشور به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در جلسه روز یکشنیه اتحادیه عرب در قاهره تصمیم گرفته شد که ماموریت ناظران برای یک ماه دیگر تمدید شود. خبرگزاری رسمی سوریه روز چهارشنبه خبر داد که محمد الدابی، رئیس هیئت ناظران با ولید معلم، وزیر خارجه سوریه دیدار کرده است.

در همین حال، روسیه به عنوان متحد اصلی سوریه در سطح بین‌المللی از اعلام آمادگی خود برای مهمانداری دیالوگ میان دولت سوریه و مخالفان آن خبر داده است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه روز چهارشنبه پس از دیدار با همتای ترک خود در مسکو ضمن بیان این آمادگی گفت:«مهم این است که همه طرف‌ها به‌سر میز مذاکره بیایند و دستجات مسلح منزوی شوند.» لاوروف اما پیشنهاد اتحادیه عرب برای کناره‌گیری اسد را رد کرد و آن را به عنوان شرط مذاکره غیرقابل قبول دانست.

وزرای خارجه روسیه و ترکیه مشترکاَ هرگونه دخالت نظامی در سوریه را رد کردند. با این همه، احمد داود اوغلو، وزیر خارجه ترکیه اسد را به شدت مورد انتقاد قرار داد. او گفت: «رهبری سوریه بارها قول انجام اصلاحات داده است، ولی کشتار معترضان و حملات نظامی به آنها همچنان ادامه دارد.»

لاوروف هم به نوبه خود موضع قبلی مسکو را تکرار کرد که با هرگونه محکومیت یک جانبه دولت سوریه و تحریم این کشور در شورای امنیت سازمان ملل مخالف است. به گفته وی قطعنامه شورای امنیت در مورد سوریه باید اعمال خشونت را هم از سوی دولت و هم از سوی مخالفان محکوم کند.

تلاش آمریکا برای متقاعد کردن روسیه

همزمان با حضور وزیر خارجه ترکیه در روسیه، "جفری فلتمن" معان وزیر امور خارجه آمریکا هم به مسکو سفر کرده تا مقامات کرملین را برای وارد کردن فشار بیشتر بر سوریه متقاعد کند.

در همین رابطه ویکتوریا نولاند سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اولویت شماره یک فلتمن در روسیه را گفت‌وگو درباره موضوع سوریه اعلام کرد « تا در صورت ممکن پرونده این کشور را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع داده و در این مورد صحبت کنیم که پس از گزارش اتحادیه عرب درباره سوریه چگونه باید با این موضوع برخورد شود.»

در این میان، درگیری‌ها و اعتراضات در سوریه همچنان ادامه دارند. به گفته مخالفان چهارشنبه‌شب نیروهای سوری شهر حما را مورد حمله قرار دادند. آن‌ها با تانک و زره‌پوش و شلیک خمپاره در صدد برآمدند بخشی از شهر را زیر سلطه خود درآورند. حما که پایتخت استانی به همین نام در سوریه است، از مراکز مهم معترضان و نیز شورشیان مسلح در سوریه به شمار می‌رود.

قتل رئیس هلال احمر سوریه

روز چهارشنبه همچنین اعلام شد که رئیس سازمان هلال احمر سوریه در یک حمله مسلحانه به قتل رسیده است. صلیب سرخ بین‌المللی ضمن محکومیت این قتل اعلام کرد که عبدالرزاق ابرو به هنگام بازگشت از دمشق به محل سکونت خود در ادلیب مورد حمله قرار گرفت و کشته شد. دولت سوریه این قتل را به عوامل "تروریستی" نسبت داده است.

از زمان آغاز اعتراض‌ها از مارس گذشته تا کنون بنا به برآوردهای سازمان ملل بیش از ۵۴۰۰ نفر در سوریه کشته شده‌اند.

FW/JT