تلاش سازمان ملل برای لغو مجازات اعدام

نیویورک: ادوارد ادمری مپگی (Edward Edmary Mpagi) بیست سال تمام در انتظار اجرا کننده‌ی حکم اعدام خود بود؛ زیرا در اوگاندا به افراد محکوم به اعدام زمان اجرای حکم را اطلاع نمی‌دهند. هر گام نگهبان زندان ممکن است نشانه‌ای از اقدام به اجرای حکم باشد. پس از تمامی این سال‌های وحشتناک سرانجام در سلول مپگی باز می‌شود: مردی که ظاهراً به دست او به قتل رسیده بود، زنده و سر از جای دیگری درآورده است و او اشتباهاً دوران حبس را گذرانده است. ساکای مندای ژاپنی که هم اکنون 81 سال دارد و سی و یک سال را بی‌گناه در زندان به سر برده است، می گوید: ادامه‌ی زندگی با این تصور هر روزه که هر لحظه ممکن است مجازات اعدام اجرا شود، برای افراد محکوم به این مجازات نوعی شکنجه محسوب می‌شود.

در همین راستا سازمان ملل سرانجام برای جلوگیری از چنین مواردی عزم خود را جزم کرده است. روز چهارشنبه 14 نوامبر شورای حقوق بشر سازمان ملل در نیویورک درباره‌ی قطعنامه‌ی جدیدی تصمیم‌گیری خواهد کرد که دست کم بتواند احکام اعدامی را که هنوز اجرا نشده‌اند لغو کند.

ماریو مارازیتی (Mario Marazziti) همراه با سازمان عفو بین الملل AI)) 5 میلیون امضا برای این کار جمع‌‌‌آوری کرده، هدف از این اقدام را لغو کامل مجازات اعدام اعلام کرده است. این قطعنامه که ایتالیا آن را مطرح و گابون آن را به سازمان ملل پیشنهاد کرده است، مورد حمایت آلمان و سایر کشورهای اتحادیه‌ی اروپاست و در این فاصله 83 کشور از آن حمایت می‌کنند که این به خودی خود کافی نیست. در نشست تع‎یین کننده‌ی شورا و همچنین در آیین‌نامه‌‌ی نشست مجمع عمومی سازمان ملل در ماه دسامبر، این لایحه باید حضور 192 کشور عضو سازمان ملل به رأی گیری گذاشته شود که دست کم 97 کشور باید به آن رأی موافق بدهند. یکی از آگاهان به تشریفات دیپلماتیک در مقر اصلی سازمان ملل گفته است که روند قانونی تصویب این قطعنامه بسیار طاقت فرسا خواهد بود.

براساس آمار منتشر شده‌ی سازمان عفو بین الملل، مجازات اعدام در 131 کشور جهان به طور قانونی لغو شده است یا دیگر اعمال آن متوقف شده‌ است. البته 66 کشور هنوز مانند گذشته از این مجازات بحث‌انگیز استفاده می‌‌کنند. 90 درصد تمامی اعدام‌های سال گذشته در 6 کشور از همین مجموعه اتفاق افتاده است: چین، ایران، عراق، پاکستان، سودان‌ و ایالات متحده. اروپا به استثنای روسیه‌ی سفید در عمل حوزه‌ای است که اعمال مجازات اعدام در آن به چشم نمی‌خورد.

براساس مطالعات مدافعان لغو مجازات اعدام، این نوع نوع مجازات تأثیر بازدارنده‌ای ندارد. آنها این مجازات را وحشیانه، و ناقض حق حیات انسان‌ها می‌دانند که می‌تواند افراد بی‌گناه را به گونه‌ای برگشت‌ناپذیر شامل شود. سازمان عفو بین الملل معتقد است که این نوع مجازات تمامی افراد درگیر در ماجرا را بی‌ارج و اعتبار می‌کند و زندگی انسان را فاقد ارزش می‌سازد. برای مجازات یک قتل نمی‌توان از اعدام استفاده کرد؛ زیرا این خود به معنای ارتکاب یک قتل دیگر است. براساس داده‌های سازمان حقوق بشری هند اف کین (Hand Off Cain) چین، برگزار کننده‌ی بازی‌های المپیک سال 2008، دست کم با 5000 اعدام رکورد بکارگیری این مجازات را داراست.

در ایالات متحده که از زمان بکارگیری دوباره‌ی مجازات اعدام در سال 1976 مجموعاً 1099 نفر مشمول آن شده‌اند، این مجازات بحث‌انگیز در حال حاضر کم و بیش متوقف شده است. از سال 1973 در سراسر ایالات متحده 124 تن از محکومان به مجازات اعدام پس از مدتی آزاد شدند. ‌