بمب هسته‌ای ایران: چوب دو سر طلا
۱۳۸۸ بهمن ۲۰, سه‌شنبه
پرسش این است که جمهوری اسلامی، اگر بخواهد به بمب اتمی دست یازد، چه تصوری از فواید این سلاح برای خود دارد؟ باری روبین (Barry Rubin)، استاد و تحلیلگر سیاسی اسرائیلی در مقاله‌ای منتشر شده در سایت Global Politician به این موضوع پرداخته است.
مقاله‌ی باری روبین، با ذکر این جمله از دنیس بلر (Dennis Blair)، هماهنگ‌کننده‌ی سرویس‌های اطلاعاتی ایالات متحده‌ی آمریکا آغاز می‌شود: «ما همچنان این ارزیابی را داریم که تصمیم‌گیری در ایران در امور هسته‌ای بر پایه‌ی محاسبات سود و هزینه است، چیزی که به جامعه‌ی بین‌المللی این امکان را می‌دهد که از مجرای آن بر ایران تأثیر بگذارد.»
این جمله از گزارش سال ۲۰۱۰ سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا در مورد تهدیدهای امنیتی برگرفته شده است. باری روبین در مقاله‌ی خود از آن انتقاد می‌کند. نظر وی این است که بایستی به منطق سود و زیان از دریچه‌ی چشم جمهوری اسلامی نگریست، نه از دیدگاهی که گویا مبتنی بر یک عقلانیت بی‌طرف است.
به نظر روبین، حکومت اسلامی ایران، اگر بخواهد بمب اتمی بسازد، این فواید را برای آن در نظر می‌گیرد:
− از طریق این بمب، کشور عظیم و قدرتمند جلوه می‌کند و حکومت پشتیبانی داخلی خود را مستحکم می‌کند.
− عرب‌ها و اروپایی‌ها را مرعوب می‌کند و می‌تواند سیاست خود را به آنها دیکته کند.
− آمریکا و متحدانش ضعیف جلوه داده می‌شوند. تعادل استراتژیک به ضرر آنها به هم می‌خورد.
− توده‌ی مسلمان در کشورهای اسلامی و جاهای دیگر هیجان زده شده و در حمایت از حکومت اسلامی ایران و ایدئولوژی آن بسیج می‌شوند.
چوب دو سرطلا
بمب جمهوری اسلامی ممکن است دو سر داشته باشد. فواید یک سر آن را تحلیلگر اسرائیلی از دید حکومت ایران و فواید محتمل یک سر دیگر آن را آدام لاوتر (Adam B. Lowther) ، تحلیلگر آمریکایی از دید واشنگتن بررسی کرده است.
آدام لاوتر، متخصص امور دفاعی در نیروی هوایی آمریکا است. او در مقاله‌ای با عنوان "بمب دولبه‌ی ایران" در "نیویورک تایمز" این نظر را مطرح کرده که «چه بخواهید باور کنید چه نکنید، در بمب‌سازی توسط ایران منفعت‌هایی برای آمریکا نهفته است».
فواید بمب اتمی احتمالی حکومت اسلامی ایران برای آمریکا از نظر آدام لاوتر از این قرارند:
− آمریکا فرصت آن را می‌یابد که کار گروه‌های تروریستی سنی نظیر القاعده را بسازد. این کار در واقع به دست خود دولت‌های عربی صورت می‌گیرد که خود را مورد تهدید حکومت شیعی ایران می‌بیینند. آنها از ترس حکومت ایران بیشتر به آمریکا متکی می‌شوند و به این خاطر خود تلاش می‌کنند به فعالیت‌های نیروهای افراطی سنی پایان دهند.
− آمریکا مدافع اصلی امنیت منطقه‌ی خاورمیانه می‌شود و این امکان را می‌یابد که کارتل اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده‌ی نفت) را درهم بشکند. قیمت نفت پایین می‌آید، چیزی که بسیار به نفع آمریکا تمام می‌شود.
− اسرائیل به خاطر دست گذاشتن بر خطر بمب اتمی حکومت ایران، حق به‌جانب می‌شود. فلسطینی‌ها نیز از بابت این بمب نگران می‌شوند، چون تهدید اسرائیل توسط بمب هسته‌ای حکومت ایران برای آنان نیز خطرناک است. این امر ممکن است اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها را به هم نزدیک کند.
− منطقه درگیر مسابقه تسلیحاتی می‌شود و این منافع عظیمی برای آمریکا در بر دارد.
− مخارج آمریکا در منطقه پایین می‌آید، زیرا رژیم‌های خودکامه‌ی منطقه هم می‌پذیرند که بایستی در مخارج لازم برای تأمین امنیت منطقه شریک شوند. این امر، در کنار نفت ارزان و صدور اسلحه بسیار به نفع آمریکا می‌شود.
ادام لاوتر در پایان مقاله‌ی خود می‌نویسد که اگر حکومت ایران بمب هسته‌ای بسازد تعادل امنیتی منطقه به هم می‌خورد و این امر موجب نوزایش نفوذ سنتی آمریکا در منطقه‌ی خاورمیانه می‌شود: «حکومت ایران ممکن است فکر کند که مراکز غنی‌سازی‌اش وحشت در قلب آمریکاییان می‌افکند. ولی این کار در واقع امیدی برای رنسانس نفوذ آمریکا در خاورمیانه پدید می‌آورد.»
RN/DK