انتخابات عراق در فضای ناامنی
۱۳۸۸ اسفند ۱۲, چهارشنبه
نیروهای ائتلاف بین‌المللی به سرکردگی آمریکا ۷ سال پیش به عراق حمله کردند و رژیم صدام حسین را برانداختند. از زمان جنگ تا کنون دهها هزار عراقی و حدود ۴۳۰۰ سرباز آمریکایی در عراق جان باخته‌اند، اما هنوز سیمای حاکمیت مستقل عراق در ابهام قرار دارد.
باراک اوباما اعلام کرده که قصد دارد نیروهای رزمنده را تا پایان ماه اوت امسال و کل نیروهای آمریکایی را تا پایان سال ۲۰۱۲ از خاک عراق خارج کند. آمریکا پس از خرج صدها میلیاردها دلار و قربانی کردن هزاران سرباز امیدوار است که این کشور را در ثبات بیشتری ترک کند، و عراق از این پس پایگاه دشمنان آمریکا نباشد.
انتخابات پارلمانی عراق می‌تواند تا حد زیادی وجوه نظام سیاسی آینده عراق را روشن کند. سه گروه بزرگ شیعیان، سنی‌ها و کردها در قدرت سیاسی آینده چه سهمی خواهند داشت، و از آن مهم‌تر این کشور طبق شریعت اسلام اداره خواهد شد یا مطابق هنجارهای مدرن غربی؟
در انتخابات حدود ۶۲۰۰ نفر برای کسب ۳۲۵ کرسی پارلمان نامزد شده‌اند. تا تشکیل یک دولت ائتلافی شاید چند هفته یا حتی چند ماه طول بکشد. دو لیست بزرگ انتخاباتی حول گروه‌های شیعی تشکیل شده است، که در یکی از آنها تندروهای متمایل به مقتدی صدر حضور دارند. ائتلاف دیگر از احزاب و گروه‌های میانه‌روی شیعی و سنی و ملی‌گرا هستند که بیشتر از نوری مالکی نخست وزیر کنونی حمایت می‌کنند.
مداراجوایی با سنی‌مذهبان
دو ماه پیش از انتخابات، کمیته تحقیق وابسته به کمیسیون مستقل انتخاباتی، صلاحیت حدود ۵۰۰ داوطلب نامزدی در انتخابات را رد کرد، که این در صحنه سیاسی عراق باعث تنش شد. در میان رد صلاحیت‌شدگان، افرادی از تمامی مذاهب و اقوام عراق دیده می‌شد، اما اکثر رد صلاحیت‌شدگان از شخصیت‌های سیاسی سنی عرب بودند. برخی از آنها با شکایت موفق شدند، "صلاحیت" کسب کنند.
قانون انتخابات عراق عضویت مقامات سابق در پارلمان این کشور را ممنوع کرده است. همچنین افراد وابسته به حزب بعث حق ندارند نامزد مقام‌های دولتی باشند. نوری مالکی نخست وزیر در آستانه انتخابات، فعالان حزب بعث را به همکاری با شبکه القاعده متهم کرد و بیشتر عملیات خرابکاری را به آنها نسبت داد.
زمامدارانی که به برقراری "آشتی ملی" معتقد هستند، از سیاست‌های تنش‌آفرین فاصله می‌گیرند. آنها می‌گویند که باید میان مقامات بعثی، که دستشان به خون مردم آلوده است، با افرادی که یا زیر فشار یا در هوای مال و منال به دنبال حزب بعث رفته‌اند، تفاوت گذاشت. واقعیت این است که در زمان صدام حسین، تمام مردم عراق، حداقل روی کاغذ، عضو این حزب به شمار می‌رفتند.
آقای مالکی توجه دارد که نباید با تندروی سنی‌مذهبان را به آغوش گروه‌های افراطی براند. این خطر همچنان وجود دارد که گروه‌های افراطی، مانند سال ۲۰۰۵، انتخابات را تحریم کنند. در آن صورت شرایطی مناسب برای گروه‌های مسلح افراطی پیش می‌آید تا در کشور هر روز حمام خون راه بیندازند.
اردوی کردها
در آستانه انتخابات پارلمانی، اختلاف نظر کردها با دولت مرکزی از هر زمانی بیشتر شده است. ناظران سیاسی عقیده دارند، موضوع خودمختاری کردستان، به ویژه وضعیت شهر کرکوک، بزرگترین چالش آینده در صحنه سیاسی عراق است.
در انتخابات پارلمانی عراق، مانند انتخابات سال ۲۰۰۵، دو حزب بزرگ کردها، یعنی "اتحادیه میهنی" و "حزب دموکرات کردستان" همراه چند حزب کوچک در فهرستی مشترک شرکت کرده‌اند. دو حزب بزرگ در کمتر از سی سال، از نبرد مسلحانه به ائتلاف بر سر صندوق رای رسیده‌اند.
آنها در نزدیکی به یکدیگر، هم به ضرورت‌های روز پاسخ می‌دهند، و هم جبهه خود را در برابر نیرویی تازه تقویت می‌کنند. جریان نوبنیاد حزب "گوران"، قدرت و نفوذ دو حزب قدیمی کردها را به چالش گرفته است. حزب گوران (دگرگونی) با شعار تغییر و اصلاح به رهبری نوشیروان مصطفی تشکیل شد. این مبارز کرد، زمانی دست راست جلال طالبانی به حساب می‌آمد و اکنون در جایگاه مخالف یا به قولی اپوزیسیون نشسته است.
گوران توانست موفقیت چشمگیری در انتخابات پارلمان محلی به ویژه در سلیمانیه، پایگاه اصلی "حزب اتحادیه میهنی"، به دست آورد. اگر احزاب آقای بارزانی و طالبانی با هم ائتلاف نمی‌کردند، گوران می‌توانست حکومت خودمختار کردستان عراق را قبضه کند. گوران خود را نماینده جوانان می‌داند، که از فساد و استبداد زمامداران سنتی به جان آمده‌اند.
ادامه قهر و خشونت
در اوضاع آشوب زده‌ی عراق و از میان چند دولتی که پس از دوران صدام حسین تشکیل شده، دولت نوری مالکی از ثبات بیشتری برخوردار بوده، و همین واقعیت، وزنه‌ی او را در انتخابات آینده سنگین کرده است. نفوذ او در میان گروه‌های میانه‌رو، با گرایش‌های گوناگون دینی و قومی، رو به افزایش است. انفجارهای اخیر در عراق، بیش از هر چیز برای ضربه زدن به حیثیت نخست وزیر صورت می‌گیرد.
روز چهارشنبه در چهار انفجار پیاپی در شهر بعقوبه بیش از ۲۷ نفر جان خود را از دست دادند و عده بیشتری زخمی شدند. انفجارهای اول در دو خودرو روی داد، و هنگامی که مأموران کمک‌رسانی سرگرم حمل مصدومان به بیمارستان بودند، یک عامل انتحاری خود را در میان آنها منفجر کرد.
بعقوبه در ۶۰ کیلومتری شمال بغداد قرار دارد، و اهالی آن هم سنی و هم شیعه هستند.