طالبان با چه شیوه‌هایی اعتراض زنان را متوقف کردند؟
۱۴۰۲ تیر ۱۳, سه‌شنبه
بعد از این که طالبان قدرت را در افغانستان تصرف کردند، تنها گروه اجتماعی که به اعتراض مسالمت‌آمیز علیه تصمیم‌های محدودکننده این گروه پرداخت، دختران و زنان بودند.
اما اعتراض‌های زنان به شدت از سوی طالبان سرکوب شد و ماه‌هاست که دیگر دختران و زنان امکان برگزاری تظاهرات خیابانی ندارند و اعتراض‌های شان محدود و شکل اعتراض‌ها نیز تغییر کرده است.
در هفته‌های نخست سقوط نظام جمهوری، در کنار اکثر چهره‌های سیاسی و مقام‌های حکومت سابق، چهره‌های مطرح جامعه مدنی و فعالان حقوق زن نیز کشور را ترک کردند.
مونسه مبارز، فعال مدنی و یکی از رهبران گروه‌های اعتراضی زنان افغانستان می‌گوید: «جنبش‌های اعتراضی زنان جنبش‌هایی هستند که از بطن جامعه و از میان مردم برخاستند و به گونه خودجوش حرکت کردند. تحت رهبری هیچ سیستم سیاسی و هیچ کشوری نبوده اند.»
این معترضان خواست‌های مشخص دارند که عمدتاً تامین حقوق کار و آموزش زنان است. اما طالبان هم پوشش خبری این اعتراض‌ها را محدود کردند و هم با استفاده از خشونت از تظاهرات‌های خیابانی جلوگیری کردند.
مرتبط: زنان مهاجر و تجلیل از عید قربان در دیار غربت
مبارز در مورد برخورد طالبان می‌گوید: «وقتی که جنبش‌های اعتراضی شکل گرفت، طالبان به خاطری که صدای معترضین را خاموش بسازند، دست به اسلحه بردند، معترضین را لت و کوب کردند، خبرنگارانی را که برای پوشش خبری می‌آمدند دستگیر کردند و تلفن‌ها و کمره‌های آنها را سرقت کردند، به بهانه اینکه چک می‌کنند و دیگر تحویل ندادند. گاز اشک‌آور پخش کردند و فیرهای هوایی نمودند.»
زنان معترض به تکرار از سوی طالبان بازداشت شدند. مبارز در مورد شیوه‌های رفتار طالبان با این زنان می‌گوید: «بازداشت‌های خودسرانه، لت و کوب، شکنجه، شوک‌های برقی، بازداشت نزدیکان معترضین... حتی خسور یکی از معترضین را بازداشت نمودند که بعداَ با واسطه و ضمانت مردم رها شد.»
مرتبط: منع سفر بدون محرم؛ چالشی برای تحصیل دختران افغان در خارج
مونسه مبارز می‌گوید خودش پیش از این که افغانستان را ترک کند، مدت‌ها در خفا زندگی می‌کرد: «با انواع تهدیدات روبرو شدم. من قطعاً در خانه‌ام زندگی کرده نمی‌توانستم و هر شب به خانه‌های دوستان و اقارب خود پناه می‌بردم. حتی بعضی‌ها من را به خانه شان از ترس جان خودشان راه نمی‌دادند. به تعقیب آن سه بار خانه من توسط استخبارات طالبان محاصره شد. به استخبارات طالبان اجازه فیر مستقیم بالای من را داده بودند، به خاطر من دکاندار و محافظ بلاک را شکنجه نمودند که آدرس من را بدهند.»
تبلیغات و اعترافات اجباری
طالبان برای کمرنگ ساختن و سرکوب اعتراضات زنان از شیوه‌های متفاوتی استفاده نمودند. از جمله نشر ویدیوی معترضان بازداشت شده که در آنها این زنان ظاهراً در اعتراف اجباری می‌گویند که به منظور خروج شان از افغانستان و با همکاری اشخاصی در خارج این اعتراض‌ها را برنامه‌ریزی می‌کردند.
طاهره ناصری، یکی دیگر از زنان معترض می‌گوید وضعیت برایش به حدی سخت شده بود که نتوانست به خانه خود برگردد: «طالبان حکم دستگیری من را داشتند و به خانه‌ام رفتند و خوشبختانه من در خانه نبودم و بعد از چند مدت که به صورت پنهانی در کابل زندگی می‌کردم بالاخره موفق شدم تا به کمک یکی از نهادهای حقوق بشری به پاکستان انتقال داده شوم.»
مرتبط: پیام عیدی رهبر طالبان: حقوق زنان درافغانستان تامین شده است
طیبه سلیمانی، دیگر زن معترض می‌گوید که تهدید، بازداشت و شکنجه دلیل اصلی توقف اعتراض‌های خیابانی زنان است: «نه تنها دختران معترض بلکه خانواده‌های دختران معترض نیز در معرض خطر قرار گرفتند. طالبان بعد از اسیر کردن دختران به سراغ خانواده‌های آنان رفته و دست به تهدید و آزار خانواده‌های شان نیز زدند.»
این زن معترض می‌گوید: «دلیل دیگری که فکر می‌کنم در این خاموشی اثر گذاشته است، عدم توجه آنچنانی جامعه جهانی به دختران معترض است. متاسفانه جامعه جهانی آنچنان که باید از دختران دفاع می‌کردند نکردند و کم لطفی جامعه جهانی در حق دختران معترض مسبب کم انگیزه شدن آنان گردیده است.»
کمرنگ شدن و تغییر شکل اعتراض‌ها
اما با وجود سرکوب طالبان، صدای زنان کاملاً خفه نشده است. هر چند وقت یک بار زنان معترض به اشکال متفاوت صدای شان را بلند می‌کنند، اما دیگر در جاده‌ها اعتراض نمی‌کنند.
مونسه مبارز می‌گوید: «این تهدیدات هنوز هم باعث نشده است که تمام جنبش‌ها به صورت یک‌بارگی فرو بپاشند و یا مخالفت علیه طالبان را توقف دهند، بلکه جنبش‌های اعتراضی اکنون به شکل سیستماتیک‌تر به پیش می‌روند و برنامه‌های مختلف اعتراضی دارند.»
برگزاری کنفرانس‌های خبری با صورت‌های پوشیده در مکان‌های سربسته، رقص با چادری و نشر اعلامیه‌های ویدیویی و فرستادن آن به رسانه‌ها از اشکال اعتراض‌های زنان است.
مرتبط: «بدون لغو محدودیت‌ها به رسمیت شناسی طالبان تقریباً ناممکن است»
زینب رضایی، یکی دیگر از بانوان معترض می‌گوید: «پس از آن ما شروع به اعتراضات از مکان‌های سربسته نمودیم و می‌خواستیم تا از شیوه‌های مختلفی صدای خود را به گوش جهانیان برسانیم، و بگوییم که ما زنان در افغانستان وضعیت خوبی نداریم و این گونه به طالبان نشان می‌دادیم که ما هرگز عقب نمی‌کشیم و نمی‌گذاریم تا صدای مان را خفه بسازید.»
طاهری نیز مصمم است که سرکوب طالبان نباید مانع ادامه اعتراض آنها شود: «با وجود سپری نمودن این مشکلات ما هنوز هم دست از اعتراضات برنداشتیم و به هر طریق ممکن صدا بلند می‌کنیم چه از طریق رسانه‌های اجتماعی باشد یا نشست‌های مجازی، و در هر کجا باشیم در مقابل ظلم طالبان ایستادگی خواهیم کرد.»
این در حالی است که طالبان نه تنها به این اعتراض‌ها و تقاضاهای گسترده جامعه بین‌المللی در بخش حقوق زنان و حقوق بشر توجهی نکرده اند، بلکه به صورت پیوسته محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها علیه زنان را به حدی افزایش داده اند که آنها تقریباً از زندگی عمومی حذف شده اند.