زیباترین واژه ای که می شناسم

رامون گارسیا از سوی دویچه وله با سردبیر نشریه مبادلات فرهنگی گفتگو کرده است:

هر زبانی هزاران کلمه دارد اما کلماتی هستند که بسیار هماهنگ یا خوش‌آوا هستند و به گوش زیباتر می آیند. کلماتی هستند که مفهوم خود را به خوبی منعکس می کنند و بعد در هر زبان کلماتی می شناسیم که خیلی ساده عجیب و غریب هستند و هزار بار هم که شنیده باشیم باز به گوشمان غریب می‌آیند. مجله‌ای در آلمان قصد دارد از میان هزاران واژه ای که در هر زبانی می‌شناسیم زیباترین و خوش نواترین واژه را انتخاب کند. جنی فرکسا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، سردبیر مجله فرهنگی "کولتور آوس تاوش" درباره این طرح ابتکارآمیز توضیح می دهد:

«ایده این مسابقه در جلسه تحریریه ما شکل گرفت. مجله ما با نویسندگان خارجی و طبعا با ترجمه از زبانهای گوناگون سر و کار دارد. یک بار متوجه شدیم که حتی اگر با زبان متنی آشنا نباشیم کلمات آن می تواند برای ما افسون کننده باشد. این طور به فکر افتادیم که نکات جالب زبان‌های ملل گوناگون را به نوعی کنار هم قرار دهیم.»

کلماتی هستند که در یک زبان معنایی دارند و در زبانی دیگر معنایی به کلی متفاوت. کلمه کوچه فارسی در زبان آلمانی به معنای درشکه است. یا کلمه پوپو که در زبان آلمانی نشیمن‌گاه معنی می دهد در زبان چینی به معنای نامادری است. مجله کولتور آوس تاوش در زمینه مبادله و گفتگوی فرهنگی میان ملل جهان منتشر می‌شود. مجله تیراژ بالایی ندارد اما در عوض در ۱۳۰ کشور جهان خواننده دارد. این مجله وظیفه خود را کمک به گفتگوی فرهنگ‌ها می داند. به قول معروف، قصد دارد بگوید که در جامعه بشری هم‌دلی از هم‌زبانی مهمتر است:

«جالب آن است که بتوانیم چیزی را برای هم تعریف کنیم. نکته در آنست که ما زبان یا فرهنگ یا کشور مقابل را نشناسیم. همه چیز به راز یک کلمه بر می‌گردد که ما آن را نمی‌شناسیم اما از شکل و ترکیب آن مفهوم خاصی به ذهن ما تداعی می شود.»

از افراد خواسته شده است که برای شرکت در این مسابقه یک کلمه زیبا و گویا را از زبان خود انتخاب کنند و دلیل این انتخاب را هم جداگانه توضیح دهند. به برندگان، بلیط مسافرت تعلق می گیرد و بهترین متن‌ها در شماره مخصوص مجله به چاپ می‌رسند و به علاوه نسخه رادیویی آنها نیز از برنامه دویچه وله پخش می شود.

«باید به خاطر داشته باشیم که زبان‌، اسرارآمیزترین شیوه ارتباط بشری است. ما اغلب از سیاست کلام حرف می‌زنیم و می‌دانیم که چه اهمیتی دارد. ارتباط زبانی به شکل مجرد، بسیار سریع و دور از انسان‌ها شکل می‌گیرد و ما دلیل آن را به درستی نمی‌شناسیم.»

درباره شیوه برخود با زبان همواره در آلمان بحث جریان داشته و این بحث در سال‌های اخیر بیشتر هم شده است. بسیاری نگران هستند که زبان آلمانی به خاطر نفوذ واژه‌های بیگانه به ویژه از زبان انگلیسی اصالت و سلاست خود را از دست می‌دهد. مثلاً فرهنگی از کلمات رو به زوال به بازار آمده است. مسابقاتی برگزار می‌شود تا زیباترین شروع متن یا زیباترین کلمه را انتخاب می‌کنند. در هر زبانی ظرایف زبانی فراوانی وجود دارد که تنها افرادی که به آن زبان صحبت می‌کنند به آن وارد هستند.

هدف این مسابقه البته برگزاری رقابتی علمی یا کارشناسانه نیست. به گفته خانم فرکسا:

«کلماتی هستند که خیلی ساده و جذاب هستند. لغاتی که ما از آنها خوشمان می‌آید. هر کسی به فکر می‌افتد که چه کلمه‌ای را در زبانم بیشتر دوست دارم. هدف این مسابقه البته یک کار سنگین علمی نیست، بلکه به سادگی لذت بردن از زبان و مکالمه است.»

گاهی تنها یک واژه از زبانی بیگانه حسی غریب به آدم منتقل می‌کند و این حس را به ما می‌دهد که به بخشی از رازهای درونی آن زبان راه یافته ایم.

آدرس اینترنتی مجله: http://cms.ifa.de