مشروبات الکلی تقلبى و تاثیرات فاجعه‌بار آن
۱۳۸۶ فروردین ۲۳, پنجشنبه
در خبرها هست كه متوسط ماهانه فروش الكل سفيد در داروخانه هاى ايران ۳۶۰ بطرى است.
اشتباه نشود! اين همه الكل را مردم براى مصارف دارويى يا طبى نمى خرند. با الكل سفيد يا الكل گندم می‌توان چند نوع مشروب و ودكا درست كرد. عرق تقلبى يا ناخالص كشنده است و سالانه شمار قابل توجهى در ايران بر اثر مصرف چنين مشروباتى جان يا بينايى خود را از دست می‌دهند. به دليل خطوط قرمز موجود در چنين بحثى، آمار دقيقى از اينگونه تلفات در دست نيست.
سايت خبرى تحليلى بازتاب مى نويسد: سالانه حدود ۴۰ ميليون ليتر مشروبات الكلى در بازار غيرقانونى ايران عرضه مى شود.
همين سايت در هجدهم فروردين ماه، خبر از مصرف يك محموله بزرگ "عرق سگى" در قم داد و نوشت كه نوشيدن مشروب تقلبى در روز سيزده بدر، دهها كشته در قم به جا گذاشته است.
از دست رفتن جان، كليه يا بينايى به خاطر مصرف مشروب تقلبى خبر تازه اى نيست. رسانه ها آنها را نقل مى كنند، اما به حتم نه براى آگاهى و هشدار به مصرف كننده، بلكه بيشتربراى اعلام تار و مار كردن باند تهيه و توزيع مشروب، يا نابود كردن محموله اىقاچاق!
نوشيدن مشروب الكلى در جمهورى اسلامى ممنوع است و حد شرعى دارد. اما اين ممنوعيت در عمل منجر به مصرف فراگير تر الكل به ويژه ميان جوانان شده است. هيج نظارتى هم در خريد و فروش مشروب خانگى، دست ساز يا به ظاهر خارجى نيست. يك روانشناس مى گويد، مشروب خوردن در مجالس و ميهمانى، پيك نيك و حتى كوه، از يك جنبه، نشانگر نوعى اعتراض به قواعد و سختگيرى هاى رايج است.
يك شهروند مى گويد:
« كلا افراط به دنبال خودش تفريط می‌آورد. قبل از انقلاب اين چيزها نبود يا كمتر بود چون همه چيز آزاد تر بود. الان حتى خانواده هايي كه قبلا مشروب جزو پذيرايي شان نبوده، فكر می‌كنند بايد در ميهماني هايشان حتما مشروب بدهند».
مشروب الكلى استاندارد، خارجي و گران است. مصرف كننده كم درآمد يا جوانان كنجكاو يا آنها كه میزان مصرفشان بالاست، راه ديگرى براي تهيه مشروب دارند: الكل صنعتى يا الكل متيليك رقيق شده ! اين الكلى است كه مورد مصرف طبى يا صنعتى دارد. علائم مصرف آن اختلال در بينايى، رفتن به كوما و نهايتا مرگ است. يكى دو سال است كه فروش الكل گندم و الكل سفيد در داروخانه هاى ايران آزاد اعلام شده، در حاليكه قبلا با نسخه پزشك فروخته ميشد. با اين الكل هم می‌توان مشروبات متنوعى تهيه كرد. حداقل حسن آن اينست كه مسموميت، نابينايى يا مرگ به دنبال ندارد.
آنها كه درآمدشان بهتر است، دو راه براى تهيه مشروب دارند. اول پيدا كردن يك واسطه يا فروشنده كه كسى از اطرافيان معرفى كرده، و دوم خريدن مشروب خارجى، باز هم از افرادى ويژه.
پروين: « به يك خانم ظاهرا ارمني زنگ می‌زنيم كه می‌آورد دم در خانه تحويل می‌دهد. نمی‌دانيم در خانه اش مشروب را چه جوري تهيه می‌كند. آيا بهداشتى و اصولى است؟ نمی‌دانيم! چون مجبور هستيم،به خودمان تلقين می‌كنيم كه سالم است».
مجيد: «از جاهایی می‌گيريم كه اطمينان داريم. شخصى اعتماد می‌كنيم. آبجوى ۳۰۰ سى سى هاينكن هر قوطى ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان. ويسكى معمولى ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان. شراب هیجده نوزده هزار تومان. ودكاى ابسولوت هم حدود ۲۵ هزار تومان قيمت دارد».
يك جامعه شناس در مورد دلايل استفاده بالا از مشروب و دسترسى عمومى به همه گونه نوشيدنى الكلى در ايران می‌گويد:
«مشروب الكلي از كشورهاى مجاور خصوصا آسياى شرقى و يا تركيه به ميزان بسيار زياد وارد ايران می‌شود. عجيب است كه اين حجم به راحتى به تهران می‌رسد. نكته ديگر اين كه الگوى حاكميت سياسي ايران در مورد آسيب ها و مشكلات اجتماعى اينست كه هميشه در وهله اول سعى كرده آنها را انكار كند و امكان بحث در باره شان را ندهد. حاكميت تنها وقتى مسئله به صورت انفجارى و وخيم در می‌آيد، تازه قانع ميشود كه بايد راجع به آن و كاهش و كنترل‌اش حرف زد و برنامه داد. در مورد اعتياد كم و بيش اين وضع هست. در مورد شيوع ايدز مدت هاست اين وضعيت هست. درمورد مشروبات الكلي هم همينطور. دلايل گرايش به مصرف مشروب زياد است اما چون مطالعه دقيقى روى اين مورد صورت نگرفته نمي توان با قاطعيت درباره اش حرف زد. برخي معتقدند شرايط نابسامان اجتماعي و بحران هاى اقتصادى تمايل به مصرف الكل در جامعه را بالا برده است.»
يك شهروند ديگر می‌گويد، الان كه خارج از خانه خيلي كارها را نمی‌توان انجام داد، می‌خواهيم وقتى دور هم جمع می‌شويم، حداكثراستفاده را از آزادى در زير سقف خصوصى خود ببريم:
« در خانه ها اركستر ساز و ضرب هم دعوت می‌كنند كه قبلا در كافه ها و رستوران ها بود. مشروب را هم كه معمولا همه بيرون خانه می‌خوردند، آورده ايم در خانه. هر چيز كه قبلا به طور گسترده و تقسيم شده درخارج از منزل بود، الان آمده درون خانه ها.»
خبرى كه سايت بازتاب می‌دهد و از مرگ دهها نفر درقم در روز سيزده بدر می‌نويسد، دلخراش است. آنها "عرق سگى" خورده اند كه ارزان‌ترين و كم‌كيفيت ترين مشروب الكلى است. اين سايت، قربانيان مصرف عرق تقلبى را تعدادى لاابالى خوانده است، اما آيا می‌توان صورت مسئله، يعنى بى اعتنايى مردم به ممنوعيت هاى موجود يا زمينه‌هاى رويكرد به الكل را با چنين تعابيرى پاك كرد؟ مهمتر آن كه آيا مى توان با ارزش‌گذاری‌هاى اخلاقى يا دينى، از پاسخگويى به وجود اين ميزان مشروب كشنده و سمى در اجتماع، شانه خالى كرد؟
مهيندخت مصباح