دومين گزارش كنفرانس محيط زيست سازمان ملل متحد

دومين گزارش كنفرانس جهانى محيط زيست در بروكسل منتشر شد. در کانون توجه اين گزارش نقاطى از جهان قرار دارند كه در سال هاى آينده بيشترين پيامدهاى تغييرات جوى را متحمل خواهند شد. خشكسالى، جارى شدن سيلاب‌هاى عظيم، كمبود آب آشاميدنى و شيوع بيمارى هاى واگير در اين مناطق احتمال‌هایی سخت نگران‌کننده‌اند. بنا به نظر كارشناسان بين المللى بيش از همه، اين فجايع گريبانگير مردم فقير جهان خواهد شد، آن هم نه فقط در كشورهاى درحال رشد، بلكه همچنین در جوامع مرفه.

در بروکسل مارتين پارى، يكى از مديران هيئت مذاكركننده در كنفرانس با نشان دادن عكس هايى از يكى از كوه هاى پر برف بوليوى چنين اظهار داشت: «در سال ۱۹۴۰ ميلادى در اينجا برف زيادى وجود داشت و كابين هاى تلسكى در حركت بودند. حال اين تلسكى واقعا روى زمين خشك قرار گرفته است.»

شوراى كارشناسان شركت كننده در كنفرانس جهانى محيط زيست نمونه هاى زيادى از اين نوع در اختيار دارند. تقريبا ۳۰ هزار داده اطلاعاتى در دومين گزارش شوراى جو سازمان ملل توسط كارشناسان بررسی شده‌اند. برخى از نتايج به دست آمده از گزارش باعث به وجود آمدن بحث و مخالفت شديد تعدادى از نمايندگان شركت كننده در كنفرانس گرديد، تا حدى كه تا لحظاتى پيش از پايان جلسه هنوز درباره برخي از جمله بندى هاى گزارش پايانى اختلاف نظر وجود داشت. پيش از همه نمايندگان چين، عربستان سعودى و ايالات متحده امريكا مى خواستند مانع از فرمولبندى‌های صریح و قاطع در گزارش شوند. تا حدى كه در صبح روز ۶ آوریل حتى امكان داشت كه جلسه مذاكرات به هم بخورد. با وساطت راجندا پاچاورى، رئيس شورا بالاخره اتفاق نظر بدست آمد:

«كسانى كه در جهان، حتى در كشورهاى ثروتمند، بيشترين ضربات را از تغييرات جوى خواهند ديد، از فقیرترین انسانها هستند. مردم فقير جهان كمتر امكان و توانايى انطباق با شرايط جديد را دارند.»

تأثيرات افزايش گرماى در كره زمين در تمام قاره ها قابل مشاهده خواهد بود ولى در برخى از مناطق اين تغييرات جوى شدت بيشترى را نشان خواهند داد. براى نمونه دهانه رودخانه هاى بزرگ در آسيا از جمله مناطقى خواهند بود كه در آنجا توده‌هایی کثیر در خطر سيلاب هاى عظيم قرار خواهند داشت. مناطقى از آفريقا خشك خواهند شد و جزاير كوچكى با بالارفتن آب درياها به زير آب فرو خواهند رفت. يخ هاى قطبى ذوب خواهند شد. در اروپا نيز اين تغييرات جوى آثار خود را برجاى خواهند گذاشت. در جنوب اين قاره نيز خشكسالى بوجود خواهد آمد. خطر نابودى، انواعى از گياهان و جانوران را تهديد مى كند. بر وسعت بيابان ها افزوده خواهد شد و به دنبال ذوب كوه هاى يخى، حتى در اروپاى شمالى نيز دگرگونى هاى جوى محسوس خواهند بود.

«همه چيز در آينده تغيير خواهد كرد و ما حتى در ايالات مكلنبورگ فورپومرن در آلمان نيز با مشكل كمبود آب روبرو خواهيم شد.» اين سخنان گابريله گورنه، از سازمان گرين پيس (صلح سبز) بود. تعداد بسیاری از سازمان هاى مدافع محيط زيست در مقایسه با كارشناسان شركت كننده در كنفرانس سازمان ملل، با تأکید بيشترى خواستار تصميم گيرى هاى سريع سياسى در اين زمينه شده‌اند. اين گروه ها حال حداقل از اين مسئله خوشنود اند كه گزارش ۱۵۰۰ صفحه اى سازمان ملل به‌طور روشن نشان مى دهد كه چه فجايعى مى توانند در انتظار انسان ها باشند. با بالا رفتن گاز اوزون و اسيدى شدن زمين بيش از ۳۰ درصد زمين هاى سرسبز خشك خواهند شد و از توليدات كشاورزى به همين نسبت كاسته خواهد شد.

شايد كشورهاى ثروتمند بتوانند با امكانات پزشكى بهتر از خطراتى كه انسان ها را تهديد مى كند، بكاهند. اما در مناطق فقير، انسان ها در بى پناهى كامل در برابر فجايع آينده نزدیک قرار خواهند داشت.

گزارش سوم سازمان ملل درباره جو زمين در ماه مه، تا يك ماه ديگر، منتشر خواهد شد.