زبان آلمانی
آلمانی از دستهی ژرمنیِ گروه بزرگ زبانهای هندواروپایی است و رابطهی خویشاوندی دوری با فارسی دارد که از خانوادهی ایرانی این گروه است.
آلمانی و گویشهای آن
زبان اصلی و رسمی در آلمان آلمانی است. آلمانی از دستهی ژرمنیِ گروه بزرگ زبانهای هندواروپایی است و رابطهی خویشاوندی دوری با فارسی دارد که از خانوادهی ایرانی این گروه است. این پیوند البته به این معنا نیست که تسلط به فارسی کمک ویژهای به یادگیری آلمانی میکند و برعکس. آلمانی استاندارد زبان اصلی نوشتار و گفتار در رسانههاست. به این زبان در برخی مناطق با گویش محلی سخن میگویند. به لهجه سخن گفتن برخلاف برخی کشورها به عنوان نقصی در گفتار نگاه نمیشود. آن را یک جلوه از غنای فرهنگی میدانند. از گویشهای مشهور اینهایند: آلِهمانی (Alemannisch)، بادی (Badisch)، بایری (Bairisch)، فرانکی (Fränkisch)، هسی (Hessisch)، شوابی (Schwäbisch)، کلنی (Kölsch) و ساکسی (Sächsisch).
آلمانی در همزیستی با ترکی و روسی
به آلمانی استاندارد که به آن آلمانی برین یا فصیح (Hochdeutsch) میگویند، تقریبا بی هیچ لهجهای در هانوفر و کاسل سخن گفته میشود. درسخواندهها در آلمان شمالی به ندرت با لهجه حرف میزنند، ولی در آلمان جنوبی با لهجه سخن گفتن حتا در محافل دانشگاهی نیز رایج است. دو زبان دیگری که در آلمان علاوه بر آلمانی بیشترین رواج را بهعنوانِ زبان مادری دارد، عبارتاند از ترکی و روسی.
اهمیت آلمانی
زبان آلمانی زمانی زبان اصلی ارتباطی در اروپای میانه، اروپای شرقی و اسکاندیناوی بوده است. با این که اهمیت سابق خود را بهعنوانِ زبان علمی از دست داده، هم اکنون نیز در اروپا پس از انگلیسی زیانی است که بیش از بقیه تدریس میشود. آلمانی از زبانهای پر اهمیت اینترنت است. مطابق با آماری متعلق به اواخر ۲۰۰۶، ۸ درصد صفحات وب به زبان آلمانی هستند. آلمانی پس از انگلیسی زیانی است که بیشترین کاربرد را در شبکهی جهانی دارد.
واژهنامهها
واژهنامهی استاندارد آلمانی دودن (Duden) است. فرهنگی که زباندانی به نام کنراد دودن در سال ۱۸۸۰ منتشر کرد، به نگارش آلمانی صورتی منظم داد، کار او به رسمیت شناخته شد و به تدریج نام دودن مترادف با لغتنامه شد. البته به جز دودن واژهنامههای معتبر دیگری رواج دارند، از جمله واریگ (Wahrig) و بروکهاوس (Brockhaus).
اصلاح نگارش
در اواخر قرن بیست نیاز به انجام اصلاحاتی در شیوهی نگارش آلمانی محسوس شد و پس از بررسیهای فراوان تغییرهای کوچک بهبودبخشی به تصویب نهادهای مسئول در کشورهای آلمانیزبان رسید که بحث بر سر بسزایی و دامنه و چونی آنها هنوز هم ادامه دارد.