نگرانی از تبدیل سوریه به یک لیبی دیگر

همزمان با شدت گرفتن سرکوب معترضان در سوریه، انتقاد کشورهای غربی از رهبران این کشور نیز شدیدتر شده است. به رغم این انتقادات، کارشناسان تکرار تجربه لیبی در سوریه را بسیار بعید ارزیابی می‌کنند. در پی اعمال خشونت علیه مخالفان در لیبی، شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه‌ای به نیروهای ائتلاف بین‌المللی اجازه داد به منظور حفاظت از جان غیرنظامیان در این کشور دست به عملیات نظامی بزنند.

بشار اسد در مسیر سرکوب

باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در تازه‌ترین اظهارات خود اعمال خشونت‌آمیز حکومت سوریه علیه شهروندان این کشور را "منزجرکننده" خوانده است. کشورهای مهم عضو اتحادیه‌ی اروپا نیز با لحن مشابهی رویدادهای اخیر سوریه را محکوم کرده‌اند. دولت فرانسه با احضار سفیر سوریه اعتراض شدید خود را از نحوه‌ی برخورد با معترضان در این کشور به اطلاع او رسانده است.

کشورهای غربی سوریه را به اعمال تحریم‌های شدید تهدید کرده‌اند. شورای امنیت در نشستی که عصر سه شنبه (۲۶ آوریل، ۶ اردیبهشت) آغاز شد و امروز چهارشنبه ادامه یافت، به بررسی اوضاع سوریه، به ویژه فرستادن تانک و نیروهای زرهی برای سرکوب تظاهرکنندگان در شهر درعا پرداخته است. منابع خبری به نقل از شاهدان عینی گزارش می‌دهند که ارسال تانک به این شهر که از مراکز اصلی معترضان محسوب می‌شود، همچنان ادامه دارد. در دو روز گذشته عکس‌هایی از این عملیات در اینترنت منتشر شده است.

کشورهای مهم اروپایی از جمله آلمان، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا و پرتغال خواهان اعمال تحریم‌هایی علیه دولت سوریه هستند. روسیه و چین معتقدند باید برای بحران سوریه به دنبال یک راه حل سیاسی بود. این دو کشور نسبت به دخالت نظامی در لیبی نیز انتقاد دارند.

گزینه‌های محدود آمریکا در سوریه

سناتور آمریکایی جان مک‌کین که خواهان شدت گرفتن عملیات نظامی در لیبی است می‌گوید گزینه‌های پیش روی آمریکا در مورد سوریه "محدود" هستند. او در گفتگو با شبکه خبری الجزیره خواهان «شدیدترین تحریم‌های ممکن، از تمام راه‌های قابل تصور حتا علیه اشخاص» شده، اما هیچ اشاره‌ای به امکان مداخله نظامی در این کشور نمی‌کند.

ظاهرا نزدیکی سوریه با ایران و نفوذ این دو کشور در لبنان از دلایل نگرانی‌های غرب در مداخله‌ی نظامی در این مناقشه است. سوزان رایس، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، روز گذشته بار دیگر جمهوری اسلامی را به همکاری با دمشق در سرکوب معترضان متهم کرد. او ضمن ابراز نگرانی از این همکاری از وجود مدارکی سخن گفت که این اقدام را آشکار می‌کند. ایران و سوریه این اتهام را که قبلا از سوی اوباما نیز ابراز شده تکذیب می‌کنند.

نگرانی دوستان بشار اسد

ناظران همچنین معتقدند یکی دیگر از مولفه‌هایی که برخورد مشابه با حکومت معمر قذافی را در سوریه ناممکن می‌کند، موضع‌گیری متفاوت اتحادیه عرب در برابر این دو کشور است. این اتحادیه از قطعنامه شورای امنیت علیه لیبی و دخالت نظامی علیه نیروهای حامی قذافی پشتیبانی کرده است. اتحادیه عرب روز سه شنبه با انتشار بیانیه‌ای گفت که معترضان سوری خواهان آزادی بیان و دموکراسی هستند و به سرکوب آنها اعتراض کرد. همزمان با انتشار این بیانیه بان کی‌مون دبیرکل سازمان ملل از "به کارگیری تانک و تک‌تیرانداز علیه تظاهرات مسالمت‌جویانه" در سوریه به شدت انتقاد کرد.

برابر گزارش‌ها در یک هفته‌ی گذشته بیش از ۴۰۰ شهروند سوریه در حمله‌ی نیروهای نظامی و امنیتی این کشور کشته شده‌اند. رفتار حکومت سوریه از سوی ترکیه نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه که با بشار اسد روابطی دوستانه دارد می‌گوید که نگرانی خود را از تحولات کنونی سوریه به روشنی با رهبر سوریه درمیان گذاشته و خواستار اصلاحات در این کشور شده است. اردوغان روز سه‌شنبه با رهبر سوریه تلفنی گفتگو کرده است.

BK/AA