سال ۲۰۱۱، سال کتاب دیجیتال
۱۳۸۹ اسفند ۲۷, جمعه
علاقمندان به مطالعه، امکان خواندن کتاب الکترونیکی را از سال ۱۹۷۱ به دست آورده‌اند. ولی تازه از یک سال پیش، بازار فروش کتاب‌های مجازی شکل گرفته است. در آلمان هر سال، حدود ۲ میلیون کتاب الکترونیکی تولید می‌شود. این تنها نیم دهم درصد کل تولید کتاب است. از فروش این کتاب‌ها، تنها حدود ۲۱ میلیون یورو، عاید دست‌اندرکاران تولید دیجیتالی می‌شود.
نتایج جدیدترین پژوهشی که از سوی "اتحادیه‌ی ناشران و کتابفروشان آلمان" صورت گرفته، نشان می‌دهد که آینده‌ی "صنعت نشر و کتاب دیجیتالی" آلمان، به سود رونق گرفتن بازار کتاب الکترونیکی تغییر می‌کند.
الکساندر اسکیپیس (Alexander Skipis)، مدیر این اتحادیه در این راستا می‌گوید: «آینده‌ی کتاب، دیجیتالی نیست. هم صنعت نشر و هم تولید دیجیتالی در این بازار سهم دارند. بازار کتاب، الکترونیکی کردن کتاب را تنها به مثابه امکانی برای عرضه‌ی آن ارزیابی می‌کند. ولی در سال ۲۰۱۱، در این زمینه چرخشی رخ خواهد داد. ما در سال ۲۰۱۱ شمار زیادی کتاب دیجیتالی تولید خواهیم کرد.»
خواننده‌ی کتاب دیجیتالی، علاوه بر خود کتاب، به قلم خوانش و صفحه‌ی متناسب با آن نیز نیاز دارد. بر اساس پژوهش "اتحادیه‌ی ناشران و کتابفروشان آلمان" این بازار هم در حال شکل‌گیری است.
عدم استقبال خواننده
با اینحال بازار کتاب دیجیتال در آلمان چندان پر رونق نیست. خوانندگان و ناشران آلمانی از این پدیده‌ی مدرن، استقبال شایانی به عمل نیاورده‌اند. تنها ۲ درصد از خوانندگان آلمانی، نیازهای فرهنگی خود را با خواندن کتاب دیجیتال برآورده می‌کنند. ۸۲ درصد دیگر، هنوز کتاب چاپ شده به دست می‌گیرند و می‌خوانند. آمار نشان می‌دهد که این کتابدوستان، تصمیم به تغییر شیوه‌ی مطالعه‌ی خود ندارند.
تنها ۳۰ درصد از کل تولید کتاب‌های علمی و کارشناسانه در آلمان، به صورت دیجیتال صورت می‌گیرد. این رقم در مورد مراکز نشری که چاپ رمان و داستان و ... را در برنامه‌ی کار خود دارند، ۱۱ درصد است. با وجود این، ۴۰ درصد از تولیدات جدید ادبی آلمان، همزمان، هم به شیوه‌ی دیجیتال و هم چاپ شده به بازار عرضه می‌شود.
از سوی دیگر، از ۱/۲ میلیون عنوان کتاب قدیمی‌ای که در این کشور وجود دارد، تنها ۷۰ هزار عنوان به صورت دیجیتال قابل دسترسی است. این امر، دشواری‌های بسیاری را سبب می‌شود؛ خواننده از آن‌جا که دامنه‌ی "عرضه" محدود است، از ابراز "تقاضای" خود چشم می‌پوشد و مراکز چاپ هم از دیجیتالی کردن این عنوان‌ها صرفنظر می‌کنند، چون شمار "تقاضاها" اندک است.
الکساندر اسکیپیس، ولی با اتکا به آمار، نسبت به آینده‌ی این رشته از کتاب دیجیتالی نیز خوشبین است. او می‌گوید: «طبق آمار در حال حاضر مراکز نشر، آمادگی بیشتری برای سرمایه‌گزاری در این رشته از خود نشان می‌دهند و در قفسه‌های کتابفروشی‌ها هم می‌بینیم که شمار و تنوع کتاب‌های دیجیتالی قدیمی بیشتر شده است.»
سرنوشت نامعلوم کتابفروشی‌های سنتی
در این میان سرنوشت کتابفروشی‌های سنتی که عرضه‌کنندگان اصلی ادبیات و فرهنگ بوده‌اند، به کجا خواهد رسید؟ الکساندر اسکیپیس، در پاسخ به این پرسش، پیشنهاد می‌کند: «این کتابفروشی‌ها باید به مشتری‌های خود نشان دهند که از عهده‌ی انجام هر سفارشی برمی‌آیند.»
امکان عملی شدن این کار منتفی نیست. زیرا منابعی که یک کتابفروش سنتی در اختیار دارد، به مراتب گسترده‌تر از امکاناتی است که یک کتابفروشی مجازی از آن استفاده می‌کند.