صنایع و بورس ژاپن در اغماء

ژاپن سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در دنیاست و تعطیلی کامل یا نسبی کارخانه‌های عمده این کشور، مصرف نفت و بهای آن را کاهش داده است. روز دوشنبه ۱۴ مارس، هر بشکه نفت برنت در بازار لندن با نزول ۲ دلار و ۴۴ سنت، به قیمت ۱۱۱ دلار و ۴۲ سنت فروش رفت. در نیویورک نیز هر بشکه نفت با افت ۱ دلار و ۷۴ سنت، به قیمت ۹۹ دلار و ۴۲ سنت داد و ستد شد.

ارزش سهام نیک‌ای، معتبرترین شاخص مالی آسیا در روز دوشنبه (۱۴ مارس /۲۳ اسفند) در بازار بورس توکیو ۶۳۴ واحد سقوط کرد. این در حالی است که بانک مرکزی ژاپن بلافاصله پس از زلزله، برای ثبات بازار مالی این کشور پولی به میزان ۱۵ تریلیون ین برابر با ۱۸۳ میلیارد دلار به سیستم بانکی این کشور تزریق کرد.

کارخانه‌های عمده ژاپن هم‌چون سونی، تویوتا، نیسان و هوندا بسته شده‌ یا نیمه تعطیل هستند. کنسرن خودروسازی تویوتا اعلام کرده که کارخانه‌های داخلی خود را دستکم تا روز پنجشنبه ۱۸ مارس تعطیل می‌کند. تحلیل‌گران اقتصادی می‌گویند که خوابیدن تولید در ژاپن اثری گسترده روی اقتصاد جهان خواهد گذاشت، زیرا اکثر صنایع، تجهیزات فنی و قطعات خود را از طریق ژاپن تامین می‌کنند.

دولت ژاپن برای جلوگیری از خاموشی، طرح سهمیه‌بندی توزیع برق را معرفی کرده و از مردم این کشور خواسته که روز دوشنبه به محل کار یا مدرسه نروند چون شبکه حمل و نقل عمومی قادر نخواهد بود هجوم انبوه جمعیت را تحمل کند.

شرکت‌های عرضه‌کننده نیرو در ژاپن هشدار می‌دهند که مناطق شرقی این کشور در نتیجه کمبود برق، خاموشی‌هایی را تجربه کنند. انتظار می‌رود مصرف گاز و قیمت آن در ژاپن در هفته‌ها و ماه‌های آینده به‌عنوان انرژی جایگزین برق بالاتر و بالاتر رود.

بحران نیازمندی‌های انسانی

میلیون‌ها نفر در ژاپن در سرمای زمستان و در دمای نزدیک به صفر، بیش از سه شب است که آب، غذا و وسیله گرم کردن خود را نداشته‌اند. در بسیاری شهرهای ژاپن مردم ناچارند برای تامین آذوقه، آب آشامیدنی و بنزین ساعت‌ها در صف‌های طولانی سوپرمارکت‌ها و پمپ‌های بنزین بایستند.

خبرگزاری کیودو ژاپن اعلام کرده که بیش از پانصد هزار نفر به‌دلیل زمین‌لرزه، سونامی و خطر انتشار مواد رادیو اکتیو آواره شد‌ه‌اند. بسیاری از شهرهای کوچک و دورافتاده ژاپن هنوز قابل دسترسی نیستند و تاکنون کمکی دریافت نکرده‌اند.

امواج آب تاکنون اجساد حدود دو هزار نفر را به سواحل منطقه میاگی در شمال شرق ژاپن آورده است. پلیس ژاپن می‌گوید آمار کشتگان و ناپدید شدگان، از چند هزارنفر فراتر است. نخست وزیر ژاپن اعلام کرده که کشورش با بزرگترین چالش از زمان پایان جنگ جهانی دوم روبروست.

برخی هواشناسان بیم آن دارند که تغییر جهت وزش باد از غرب به شمال شرقی ژاپن در دوشنبه شب، مواد رادیواکتیو نشت کرده از نیروگاه فوکوشیما را به سمت توکیو براند.

MDM/KG