«حق با دادستان تهران است؛ مردم برای خودنمایی آمده بودند»!

عباس جعفری‌دولت‌آبادی، دادستان تهران در تازه‌ترین مصاحبه خود با اشاره به تظاهرات روز ۲۵ بهمن که از سوی مخالفان حکومت ایران ترتیب داده شده بود، گفت که این حرکت "خودنمایی جریان فتنه" بود. او گفت "جریان فتنه" از این پس وارد مرحله جدیدی شده است و برای آینده "شورش"های خیابانی را پیش‌بینی کرد.

برخی ناظران معتقدند حکومت در برابر خود نیرویی را می‌بیند که به سادگی مهارشدنی نیست و حرف‌های دادستان تهران را اعتراف به ضعف و ترس ارزیابی می‌کنند.

محمدصادق جوادی حصار، روزنامه‌نگار از مشهد به دویچه‌وله می‌گوید: «جمعیتی که به خیابان‌ها آمدند، دقیقاً همان طور که آقای دولت آبادی فرمودند، آمده بودند برای خودنمایی. آمده بودند بگویند علی‌رغم فشارهایی که شما آوردید از حقوق‌مان دفاع می‌کنیم. گفته‌اند روز ۲۵ بهمن صد یا ۲۰۰ نفر و بعضی‌هاشان هم گفتند ۳۰۰ نفر آمدند، نخیر! ما هستیم، زیاد هم هستیم. خودتان هم می‌دانید که ما زیاد هستیم. اگر ما کم بودیم، اگر صد، دویست، پانصد نفر بودیم که در کفه ترازوی شما به حساب نمی‌آید.

مردم آمده بودند خودشان را به آقای دولت‌آبادی نشان دهند و بگویند آقای دولت‌آبادی ما حقوقی داریم، آن حقوق محفوظ است و ما این حقوق را به روش‌های مسالمت‌آمیز در جمهوری اسلامی استیفا خواهیم کرد. هرچند شما هل‌مان دهید به سمت درگیری، ما درگیر نمی‌شویم. هرجا هم که درگیر شویم، فقط از خودمان دفاع می‌کنیم. اما به این معنا که ما دست از خواسته‌های‌مان برداریم، دست از حقوق‌مان برداریم و آنچه شما می‌گویید حتماً عمل کنیم، نیست، این قدری دور از انتظار خواهد بود و دور از حقیقت».

به نظر محمدصادق جوادی‌حصار حکومت کار را به جایی سخت رسانده است که هر حرفی از حقوق بشر، قانون و اجرای عدالت را باید به حرکتی ضد خود تعبیر کند و این مشکلی بزرگ است.

او می گوید: «سئوال خیلی روشن از دادستان محترم تهران این است که آیا اجرای قانون موجب تضعیف نظام می‌شود؟ آیا تأکید بر مبانی حقوق بشری، چه حقوق بشری که جهان به رسمیت می‌شناسد چه حقوق بشری که در جمهوری اسلامی سازمان حقوق بشر اسلامی را بر بنیاد آن تأسیس کرده‌اند؟ آیا دفاع از حقوق بشر می‌تواند دست‌مایه‌ای برای تضعیف نظام باشد؟»

به نظر محمدصادق جوادی‌حصار تمام تلاش‌ها برای این است که بگویند: «هیچ کس نیست، هیچ صدایی برنمی‌خیزد، همه خاموش‌اند و یک عده اندکی بودند دست نشانده‌ی اجانب که ما همه آن‌ها را گرفتیم و قلع و قمع‌شان کردیم و بنابراین دیگر تمام شده است. بعد از این همه شیپور پیروزی که شما زده‌اید، باز می‌بینید که مردم دوباره آمده‌اند به صحنه و دارند خلاف حرفهای شما را نشان می‌دهند. طبیعتاً شما باید نگران باشید».

محمدصادق جوادی‌حصار معتقد است: وقتی همه چیز را منع می‌کنند، مدام به مردم می‌گویند چه بگویند، چه نگویند، چه فکر کنند، چه فکر نکنند، عملا جامعه را به بن‌بست می‌کشانند. او می‌پرسد: «پس چه کار باید کرد؟ آیا همه‌ی ملت‌ایران می‌توانند مثل آقای جعفری دولت‌آبادی فکر کنند؟ آیا همه‌ی ملت ایران باید و ملزم ‌هستند که مثل رئیس دولت فکر کنند؟ همه‌ی مردمی که اعتقاد به قانون دارند و دوست دارند در چارچوب قانون اساسی فعالیت سیاسی و اجتماعی داشته باشند و قانوناً حق اعتراض داشته باشند، آیا این‌ها ملزم هستند که مثل آقای جنتی فکر کنند؟»

بر سر موسوی و کروبی چه آمده است؟

دادستان عمومی و انقلاب تهران گزارش‌هایی را که سایت‌های مخالفان درباره بازداشت میرحسین موسوی و مهدی کروبی منتشر کرده‌اند، تکذیب کرد و گفت: «آقایان در منازلشان هستند و این اخباری که منتشر می شود، دروغ است.»

محمدصادق جوادی حصار معقتد است که حکومت باید پاسخی صریح درباره وضع میرحسین موسوی و مهدی کروبی بدهد. او می‌گوید: «مردم چیز زیادی نمی‌خواهند. اگر در فضای کنونی از شما سئوال می‌کنند که شما آمدید آقایان کروبی و موسوی را بازداشت کردید، قانوناً اعلام کنید این‌ها کجا هستند؟ اگر در خانه‌شان هستند، اجازه دهید خانواده‌‌شان بروند و آن‌ها را ببینند. اگر در اختیار شما هستند، رسماً اعلام کنید در کدام زندان هستند و در چه شرایطی دارند به ‌سر می‌برند».

اکنون نزدیک به یک ماه است که هرگونه ارتباط میرحسین موسوی و مهدی کروبی و همسران‌شان با دنیای خارج قطع شده است. با گذشت هر روز نگرانی نسبت به وضع آن‌ها شدت بیشتری می‌گیرد. در کنار حرکت‌های اعتراضی مخالفان در شهرهای بزرگ ایران، فشار سازمان‌های حقوق بشری هم برای مطلع شدن از سرنوشت آن‌ها شدت گرفته است. فشارهایی که مسئولان حکومتی نسبت به آن چندان بی‌اعتنا نمی‌توانند بمانند.

ترس حکومت از افزایش هزینه‌های حقوق بشری

صحبت‌های عباس جعفری دولت‌آبادی فقط بوی نگرانی از حرکت‌های اعتراضی را نمی‌دهد. دادستان تهران نسبت به افزایش هزینه سرکوب تظاهرات خیابانی هشدار داده و گفته است که حضور مخالفان در خیابان‌ها "هزینه‌های حقوق بشری" را برای نظام افزایش می‌دهد.

نگرانی دادستان تهران بی‌مورد نیست. عبدالکریم لاهیجی، نایب رئيس فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر، امروز به دویچه‌وله گفت: «الآن که من با شما مشغول گفت‌وگو هستم در ژنو هستم. می‌دانید که شورای حقوق بشر سازمان ملل کارش را از هفته‌ی پیش شروع کرده و برای ما مسلم شده است که طی هفته‌ی آینده قطعنامه‌ی وخامت وضعیت حقوق بشر در ایران نه فقط به تصویب شورا خواهد رسید، بلکه پس از هشت سال دوباره یک گزارشگر ویژه برای ایران انتخاب خواهد شد. ما در تماس‌هایی که با هیئت‌های نمایندگی عضو شورا داشتیم و به‌خصوص با تحولاتی که در کشورهای منطقه افتاده است، در مصر و تونس و لیبی، این خوش‌بینی وجود دارد که این قطعنامه به‌خصوص با تعیین گزارشگر به تصویب رسد و البته نمایند‌‌ه‌ی جمهوری اسلامی هم اینجا هست و آن‌ها از دور ناظر این هستند که شرایط روز به روز به ضرر جمهوری اسلامی است و موازنه‌ی قوا از هرجهت به سود مدافعان دموکراسی و حقوق بشر در ایران است».

اما تعیین یک گزارشگر ویژه برای حکومت ایران چه معنایی دارد و ندادن اجازه بازدید از اوضاع ایران چه هزینه‌ای خواهد داشت؟ به گفته عبدالکریم لاهیجی عدم همکاری با گزارشگر ویژه معنایش به میان کشیده شدن پای شورای امنیت است. به گفته این حقوقدان: «جمهوری اسلامی دیگر نمی‌تواند به این سیاست درهای بسته ادامه دهد. هیچ یک از گزارشگران "موضوعی" را طی سالیان گذشته به ایران راه نداده است. در صورتی که این گزارشگران به همه‌ی کشورها می‌‌توانند بروند و درباره‌ شکنجه، اعدام، وضعیت دادگستری و درباره‌ی آزادی بیان و همه‌ی مسائل مربوط به حقوق بشر تحقیق کنند، غیر از چند کشور مثل ایران، کره شمالی و غیره. ولی وقتی که الان علاوه بر عدم همکاری جمهوری اسلامی با گزارشگران موضوعی شورای حقوق بشر، یک گزارشگر ویژه نیز برای وضعیت حقوق بشر در ایران تعیین می‌شود، اگر جمهوری اسلامی نخواهد با آن هم همکاری کند، یعنی این که جمهوری اسلامی همه درها را بر روی گفت‌وگو و مذاکره بسته است و بالاخره راه دیگری نیست مگر این که شورای امنیت سازمان ملل درباره‌ی وضعیت حقوق بشر هم بخواهد فعال شود، به همان صورتی که در مورد انرژی هسته‌ای هست».

مریم انصاری
تحریریه: علی امینی