حمایت آیتالله موسوی اردبیلی از "جنبش سبز" آشکار شد
۱۳۸۹ اسفند ۱۵, یکشنبه
آیتالله موسوی اردبیلی از مراجع تقلید شیعه از آنچه "اهانت و محاکمه کردن افراد بدون اینکه جرمشان در دادگاه ثابت شده باشد" انتقاد کرده است. وی در این نامه به "عادی شدن توهین و افترا در شرایط امروز ایران" اشاره می‌کند.
آیتالله عبدالکریم موسوی اردبیلی از مراجع تقلید شیعه با انتشار بیانیه‌ای از «رفتارهایی که از جانب برخی به نام دفاع از اسلام می‌شود» انتقاد کرده و این رفتارها را «مایه تاسف» خوانده است. رئیس شورای عالی قضایی ایران بین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ در بیانیه خود به «عادی شدن توهین و افترا در شرایط امروز ایران» اشاره کرده و افزوده است: «هر شخص مسئول و غیرمسئولی به خود اجازه می‌دهد که بی‌پروا به هر فرد و گروهی اهانت کرده و یا بدون اینکه جرم وی در دادگاه صالحه ثابت شده و مجازات آن تعیین گردیده باشد، وی را متهم کرده و پیشاپیش حکم آن را نیز صادر نماید و خود را از عواقب آن در امان می‌بیند.»
حسن یوسفی اشکوری، پژوهشگر مسائل دینی در گفتوگو با دویچه وله، نامه منتشر شده را هم از نظر سیاسی و هم از"موضع مرجعیت دینی"، "نامه‌ای با وزن خاص" می‌داند. او درباره دلایل اهمیت این نامه می‌گوید: «در میان مراجع موجود، آقای موسوی اردبیلی سابقهای دارد که دیگران ندارد. ایشان در دههی شصت از مقامات عالیرتبهی نظام بوده و سالها در راس دستگاه قضایی قرار داشته است. وی یکی از پنج روحانی موسس حزب جمهوری اسلامی است و حدود یک دهه با مقامات دیگر از جمله آقای خامنه‌ای، هاشمی رفسنجانی، میرحسین موسوی و کروبی همکاری کرده است.»
آیتالله موسوی اردبیلی که یکی از تدوین‌کنندگان قانون اساسی ایران است، در نامه اخیر خود که یکشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۸۹ منتشر شده، به «متزلزل شدن اعتماد مردم به نظام» در صورت «خاموش نشدن این بلیه» اشاره کرده و رفتارهای صورت گرفته "به‌نام دفاع از اسلام" را برخلاف شرع، قانون، اخلاق و کرامت انسانی دانسته است.
کیهان: «احتمال سوءاستفاده از آیتالله موسوی اردبیلی»
در همین زمینه و در حالی که در این نامه به فرد یا گروه خاصی اشاره نشده، روزنامه کیهان روز یکشنبه ۱۵ اسفند بهمن ۱۳۸۹ در گزارشی به قلم حسین شریعتمداری، مدیرمسئول این روزنامه، با اشاره به این بیانیه از آیتالله اردبیلی پرسیده است: «چرا به كلی‌گويی بسنده كرده‌اند؟»
در ادامه گزارش روزنامه کیهان همچنین به سکوت "۱۸ ماهه" آیتالله اردبیلی اشاره شده و آمده است: «آيا حضرت آيت‌الله طی ۱۸ ماه گذشته از سوی "سران و عوامل فتنه" هيچ منكری مشاهده نفرموده‌اند كه نياز به "نهی از منكر" باشد و يا ترک هيچ معروفی را شاهد نبوده‌اند كه وظيفه "امر به معروف" را برعهده ايشان بگذارد؟»
حسن یوسفی اشکوری منظور آیتالله موسوی اردبیلی از "کسانی که جرمشان در دادگاه ثابت نشده ولی مجازات آنها تعيين شده و متهم شده‌اند" را به‌طور قطع، آقایان موسوی، کروبی و همسرانشان و همینطور آقای هاشمی رفسنجانی می داند و ادامه می‌دهد: «اگر ایشان صریح صحبت نمیکند و از کسی اسم نمیبرد، دلیل بر این نیست که ضمیر، مرجعاش را پیدا نکند. حرف زدن آقای موسوی اردبیلی حتی در همان زمانی که در راس مقام قضایی بود هم اینطوری بوده، الان هم همینطور است، معمولا ایشان در هالهای از ابهام صحبت می‌کند.»
این پژوهشگر مسائل دینی، "شرایط حاکم بر جامعه ایران" را هم از دیگر دلایل روشن نبودن کامل صحبت‌های آقای اردبیلی می‌داند و ادامه می‌دهد: «با توجه به شان نزول این بیانیه و با توجه به زمانی که این بیانیه منتشر شده، کاملا مشخص است که ضمایر به کجا ارجاع داده شده. هیچ تردیدی نمیتوان کرد که وضعیت بحرانی آنقدر جدی و آنقدر نگرانکننده است که شخص ساکت و آرامی مانند آقای موسوی اردبیلی را هم به فریاد آورده است.»
بحث تند بین آیتالله اردبیلی و آیتالله خامنه‌ای در جلسه خصوصی
آیتالله موسوی اردبیلی، مسئول اجرای "فرمان شش ماده‌ای" آیتالله خمینی در سال ۱۳۶۱، در نامه اخیر خود "این‌گونه رفتارها" را موجب «تشویه سیمای نورانی تعالیم متعالی اسلام در پیش دیگران» دانسته است.
در انتهای گزارش روزنامه کیهان درباره این نامه، حسین شریعتمداری مدیر مسئول این روزنامه از «ساحت قابل احترام حضرت آيت‌الله موسوی اردبیلی» به خاطر "جسارت احتمالی" پوزش خواسته و افزوده است: «بر اين باوريم كه بيانيه ياد شده با شخصيت انقلابی و شناخته شده ايشان همخوانی ندارد و احتمال سوءاستفاده از اعتماد حضرت ايشان را منتفی نمی‌دانيم.»
اما چرا آیتالله موسوی اردبیلی در یک‌سال و نیم گذشته، بعد از حوادث انتخابات ریاست جمهوری ایران تا به امروز سکوت کرده بود؟ حسن یوسفی اشکوری در پاسخ به این سوال می‌گوید: «آقای اردبیلی تاکنون به‌طور رسمی سکوت کرده بود، اما در عین حال میدانیم که مواضع انتقادی خود را کموبیش حفظ کرده بود. حتی سال گذشته، در دیداری خصوصی و مفصلی که با آقای خامنه‌ای داشت، بینشان بحثها و گفتوگوهای تندی هم پیش آمد. بنابراین از گذشته و حتی در همین دو سال هم، ایشان موضعی انتقادی داشته است. اما خیلی صریح و روشن، مانند آیتالله منتظری یا آیتالله صانعی موضع نگرفتهاند.»
آیتالله موسوی اردبیلی به "جنبش سبز" نزدیک‌تر شد
گفتنی است، پیش‌تر و در هفته‌های گذشته، دیگر مراجع تقلید شیعه ایران همچون آیتالله زنجانی، آیتالله صانعی و آیتالله دستغیب با انتشار بیانیه‌ها و نامه‌های جداگانه‌ای از "حصر خانگی رهبران جنبش سبز" انتقاد کرده بودند.
آیا ممکن است تاثیر نامه اخیر آیتالله موسوی اردبیلی بیش از بیانیه‌های انتقادی دیگر روحانیون و مراجع منتقد در ایران باشد؟ حسن یوسفی اشکوری می‌گوید: «کسانی که همیشه حرف میزنند و صحبت میکنند، ممکن است اثر صحبت‌شان کمتر باشد، ولی کسی که مدتها سکوت کرده و روش او هم روش سکوت بوده، وقتی به فریاد میآید و اعتراض می‌کند، سخن و گفتارش بازتاب بیشتری پیدا می‌کند و اثر بیشتری میتواند بگذارد.»
حسن یوسفی اشکوری صحبت‌ها و مواضع آیتالله موسوی اردبیلی را در "جبهه منتقدین حاکمیت" ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «البته بعضی از این منتقدین و مراجع منتقد، از جمله آیتالله منتظری، آیتالله صانعی، آیتالله بیات زنجانی یا آیتالله دستغیب به‌طور صریح و روشن از جنبش سبز و رهبرانشان با اسم و به‌طور صریح دفاع میکنند. آیتالله موسوی اردبیلی تا پیش از این با فاصله جزو حامیان جنبش سبز بهحساب میآمد، اما حالا و با این موضعگیری، به جنبش سبز نزدیک‌تر و حمایت ایشان از جنبش سبز آشکارتر شد.»
در حالی که به نوشته مدیر مسئول روزنامه کیهان "جای سفارش درباره اخلاق" و"اجتناب از توهين و افترا" در "بيانيه نيست"، آیتالله موسوی اردبیلی در پایان بیانیه خود، "مسئولان دولتی ایران" را به رعایت عدالت و "التزام به قانون" دعوت کرده از آنها خواسته است «بکوشند کشور عرصه فرصت‌طلبان داخلی و خارجی» نگردد.
حسین کرمانی
تحریریه: داود خدابخش
[برای شنیدن فایل صوتی گفتوگو با حسن یوسفی اشکوری به لینک پایین صفحه مراجعه کنید!]