«سال ۹۰ سال درگیری میان اصولگرایان خواهد بود»
۱۳۸۹ بهمن ۷, پنجشنبه
آیا جناح موسوم به اصولگرا در انتخابات بعدی در جستجوی "حریفی آسان" است؟ روزنامه ابتکار در تاریخ ۲۹ دی‌ماه ۱۳۸۹ در گزارشی با اشاره به صحبت‌های اخیر چهره‌های اصولگرا، دو سناریو درباره چگونگی اجرای انتخابات بعدی ایران پیش‌بینی می‌کند. در سناریوی اول، اصولگرایان به دلیل "نبود رقیب" به دنبال "رقیبی ضعیف" برای شرکت در انتخابات هستند. حريفی که البته "چندان قدرتمند نباشد" که رقابت را نفس گير کند.
سناریوی دوم در صورت شکست سناریو اول پیش‌بینی شده، یعنی در صورت نبود يک حريف اصلاح طلب، جریان اصولگرا مجبور می شود "به دو تيم تقسیم شود و يک بازی دوستانه را سامان دهد". به نقل از این گزارش در صورت اجرای سناریوی دوم، چون "بازی دوستانه" نیاز به "یک" برنده خواهد داشت، رقابت بین گروه‌های اصولگرا شدید خواهد شد و "همان چیزی اتفاق خواهد افتاد که در چند ماه گذشته بین گروه‌های اصولگرا رخ داده است".
"اتهام زنی بین گروه‌های اصولگرا" شروع خواهد شد. اتهاماتی همچون، "اصولگرای تقلبی، اصولگرای ناباب، شبه اصولگرا و...". به نظر روزنامه ابتکار، این اتهامات همان چیزهایی است که "جریان اصولگرایی برای از بین بردن آن تلاش می‌کند" و برای این کار اکنون "منشور اصولگرایی" را تعریف می‌کند.
حدود ۱۳ ماه تا انتخابات آینده مجلس و بیش از دو سال تا انتخابات آینده ریاست جمهوری در ایران باقی مانده است. انتخابات آینده مجلس ایران، اولین انتخابات سراسری مهم بعد از انتخابات بحث‌برانگیر ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ در ایران خواهد بود. مهدی خزعلی نویسنده و وبلاگ‌نویس منتقد دولت در گفت و گو با دویچه وله از چگونگی برگزاری انتخابات بعدی در ایران می‌گوید.
دویچه وله: بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته ایران، طیف وسیعی از اصلاح‌طلبان مشهور به "اصلاح‌طلبان حکومتی" نه‌تنها از دایره قدرت کنار گذاشته شده بلکه همچون دیگر فعالان سیاسی و مدنی، بسیاری از آنان همچنان زندانی هستند. با این همه فکر می‌کنید چرا اعضای موتلفه و جریان اصولگرای سنتی از "سامان‌دهی اصلاح‌طلبان" برای شرکت در انتخابات بعدی صحبت می‌کنند؟
مهدی خزعلی: در شرایط امنیتی و پلیسی صحبت کردن از انتخابات دشواراست چون باهم تناقض دارند. الان فضا امنیتی است. بسیار از رقبای انتخاباتی در حبس‌خانگی، انواع محدودیت‌ها و حتی بسیاری در زندان به‌سر می‌برند. در این شرایط انتخابات که عبارت از رقابت اندیشه‌ها، جناح‌ها و احزاب است مفهومی ندارد. احزاب تعطیل‌اند، روزنامه‌های منتقد وابسته به احزاب تعطیل هستند. ولی این چنین نمی‌ماند. من فکر می‌کنم از آغاز سال آینده آرایش سیاسی و امنیتی کشور عوض خواهد شد.
منظور شما از تغییری که می‌گویید چیست؟
به‌هرحال از یک‌سو جناح حاکم هم می‌خواهد مشروعیت از دست رفته‌اش را بازسازی کند و ناگزیر است که رقیب را به صحنه دعوت کند. از سوی دیگر رقیب شکسته خورده‌ای که با نیروی قهریه او را کنار زده‌اند تا وقتی احساس امنیت نکند و احساس نکند که انتخاباتی سالم و با شرایط مساوی می‌تواند برگزار کند، به میدان نمیآید.
این روزها بین گروه‌های اصولگرا صحبت از "منشور جامعتین" است که توسط اعضای موتلفه به عنوان اصول اصولگرایی مطرح شده است. از طرفی صحبت از اصولگراهای پاستورنشین و جلسات آن‌ها است که منظور طیف محود احمدی نژاد و آقای رحیم مشایی است. همین‌طور صحبت از بدنه اصلاح‌طلبانی است که گفته اصولگرایان سنتی همچون حبیب‌الله عسگر اولادی، "باید خودشان را بازسازی کنند" تا در انتخابات بعدی شرکت کنند. شما وزن هر کدام از این سه دسته را در انتخابات بعدی چه قدر می‌دانید؟
پدربزرگ اصولگرایان سنتی همان مؤتلفه است و کسانی که از او زاده شده‌اند بچه‌ها و نوه‌هایش هستند. این‌ها پایگاه اجتماعی بین مردم ندارند. یعنی "جامعتین" که از ان اسم برده می‌شود و در رأس آن یکی آیت‌الله و آیت‌الله مهدوی است، پایگاه مردمی ندارند. مؤتلفه هم که از قبل پایگاه مردمی نداشته است. این‌ها شانسی در انتخابات آینده نخواهند داشت. می‌ماند جناح دولت یعنی آبادگران سابق و افراطیونی که من اصلا آن‌ها را جناح راست و اصولگرا نمی‌دانم، بلکه این‌ها به هیچ اصولی پایبند نیستند. این‌ها با یک حرکت پوپولیستی و با برنامه‌ریزی کامل و مهندسی انتخابات پیش می‌روند و برای انتخابات بعدی و بعد‌تر هم برنامه‌ریزی کرده‌اند، نقشه دارند و کار می‌کنند.
در مقابل آن‌ها اصلاح‌طلبان اگر بخواهند با همان برنامه‌های اصلاح‌طلبان دوم خرداد به میدان بیایند اصلاً نمی‌توانند رقابت کنند. باید برنامه‌‌هایشان را عوض کنند. معتقدم بایستی جناح جدیدی که نقد اصلاح‌طلبان را می‌پذیرد و نقد اصولگرایان را هم می‌پذیرد و می‌خواهد به سمت آزادی پیش رود، قدم جلو بگذارد و با مهره‌های جدیدی وارد کارزار شود. توصیه من به اصلاح‌طلبان این است که با تمام قوا و با تمام ظرفیت کاندیدا شوند. یعنی همه‌ی اصلاح‌طلبان، آن‌هایی که یقین دارند رد صلاحیت می‌شوند وارد شوند، بایستی چند هزار کاندیدای رد شده داشته باشند.
اصلاً فکر می‌کنید اصلاح‌طلب‌ها در آینده‌ی سیاسی ایران خواهند توانست از طریق انتخابات به حکومت راه پیدا کنند؟
بله، گفتم، با یک ترکیب جدید، نیروهای جدید و بازنگری جدی در مسیری که داشتند. ناکارآمدی تیم قبلی نشان داده شده است.
چند وقت پیش یکی از روزنامه‌های ایران وضعیت انتخابات بعدی را پیش‌بینی کرده و دو سناریو مطرح کرده است. یکی این‌که اصولگرایان به دنبال درست کردن یک رقیب ضعیف برای شرکت در انتخابات هستند. سناریو دوم هم این است که در صورت نبود یک حریف اصلاح‌طلب، جریان اصولگرا مجبور می‌شود دو تیم شود و یک بازی دوستانه انجام دهد. پیش‌بینی می‌کنید در انتخابات بعدی مرزبندی جدیدی بین نیروهای سیاسی ایران برای راه یافتن به حکومت به‌وجود آید؟
قطعاً ترکیب رقابتی انتخابات آینده با همه‌ی انتخابات قبلی متفاوت خواهد بود. این‌که اصولگرایان بین خودشان رقابتی انجام دهند، اسمش انتخابات نیست یک خیمه‌شب‌بازی است و البته بدشان هم نمیآید، اگر ببینند اصلاح‌طلب‌ها می‌خواهند بازی را واگذار کنند ترجیح می‌دهند با خودشان همان خیمه‌شب‌بازی را انجام دهند. من معتقدم تمام اصلاح‌طلبان باید با قوای کامل بیایند و نگران نباشند. بگذارند چند هزار رد صلاحیتی که انجام خواهد شد، سرمایه‌ای شود برای آن‌هایی که باقی مانده‌اند تا رقابتی جدی کنند. اصلاح‌طلان و اصولگرایان باید در رفتارهایی که داشته‌اند بازنگری کنند. اصولگرایان که اصلاً قائل به اصول نیستند و اصول را حفظ نکردند. اصلاح‌طلبان هم متاسفانه رأی مردم را حرام کردند. از ظرفیت‌هایی که قبلا در اختیارشان بود، استفاده نکردند که ما امروز این همه هزینه ندهیم.
آیا انتخابات بعدی ویژگی خاصی خواهد داشت؟ به‌هرحال انتخابات یکسال و نیم بعدی که انتخابات مجلس خواهد بود، اولین انتخابات سراسری بعد از انتخابات بحث‌برانگیز ریاست جمهوری در سال ۸۸ خواهد بود. ویژگی این انتخابات چه خواهد بود؟
مهم‌ترین ویژگی انتخابات بعدی شکستن جو پلیسی و امنیتی است. به‌هرحال بایستی در انتخابات آینده فضای امنیتی شکسته شود. مهم‌ترین ویژگی انتخابات سال ۹۰ شکستن این فضاست.
آیا شکاف بین نیروهای اصولگرا از جمله اعضای موتلفه با اصولگرایان حکومت را شکافی جدی می دانید؟ این شکاف به اصلاح طلبان برای شرکت در انتخابات کمکی خواهد کرد؟
من سال ۹۰ را، سال درگیری طرفداران احمدی‌نژاد با "حامیان ولایت"، (طرفداران آیت‌الله علی خامنه‌ای) می‌دانم. این شکاف بسیار جدی است و کم کم "حامیان ولایت" دارند درک می‌کنند که خطر احمدی‌نژاد از خطر اصلاح‌طلبان، هاشمی و... بیش‌تر است. این قصه اتفاق خواهد افتاد. به‌خصوص اگر اصلاح‌طلبان جدی جلو بیایند و حذف شوند، آن‌ها خودشان می‌مانند و این درگیری. قطعاً در نهایت نهایت به نفع اصلاح‌طلبان است، این درگیری برای اصلاح‌طلبان منفعت خواهد داشت.
برای شنیدن فایل صوتی این گفت‌و‌گو، به لینک پایین صفحه مراجعه کنید!
حسین کرمانی
تحریریه: فرید وحیدی