شمارش معکوس برای وداع با آی‌پی‌های نسخه‌ی ۴
۱۳۸۹ بهمن ۵, سه‌شنبه
ساکن هر نقطه‌ای از این کره‌ی خاکی که باشید، در طول زندگی خود که با گسترش و بزرگ‌تر شدن شهرهای محل سکونت‌تان همراه است، احتمالا دیده‌اید یا خواهید دید که مقامات شهری با ایجاد تغییراتی در آدرس‌ها و نحوه‌ی شماره‌گذاری و اختصاص پلاک به خانه‌ها یا افزایش اعداد مربوط به کد پستی، تلاش می‌کنند ظرفیت آدرسدهی را افزایش دهند. سیستم‌های قدیمی آدرسدهی معمولا توان پیش‌بینی میزان رشد و توسعه‌شهرها را ندارند و شهرها هم در بسیاری از مواقع رشدشان پیش‌بینی‌ناپذیر است.
در فضای مجازی هم اوضاع به همین ترتیب است. به هر دستگاه متصل به شبکه اینترنت (کامپیوترها، موبایل‌ها، سرورها، روترها، پرینترها و ...) آدرسی منحصر به فرد و یکتا اختصاص می‌یابد که با عنوان شناسه اینترنتی یا IP (Internet Protocol) شناخته می‌شود. اگر بخواهیم برای آن معادلی در زندگی واقعی بیابیم، شناسه اینترنتی مانند آدرس محل سکونت یا کد پستی هر فرد است، که برای هر خانه یکتا است.
حالا تنها یک هفته به پایان ظرفیت سیستم کنونی تخصیص آی‌پی به سیستم‌های متصل به اینترنت در جهان مانده است. این یعنی بر اساس برآوردها، ساعت ۴ صبح دوم فوریه (هفت روز دیگر) همه آی‌پی‌های موجود توسط سیستم‌ها و افراد متصل به اینترنت اشغال خواهد شد و رسما زمان گذار از سیستم کنونی تخصیص آی‌پی که به نسخه ۴ (IPv4) معروف است، به نسخه ۶ (IPv6) فرا خواهد رسید.
آی‌پی‌های نسخه ۴ از ترکیب چهار عدد (از صفر تا ۲۵۶) تشکیل می‌شود که با نقطه از هم جدا می‌شوند (مثال: 192.168.52.39) نکته اینجاست که در این نسخه از آدرس‌دهی‌های اینترنتی، محدودیت وجود دارد و تقریبا ۴ میلیارد آدرس آی‌پی یکتا می‌توان تولید کرد. (تعداد دقیق: 4,294,967,296)
برآوردها نشان می‌دهد که در هر چهار ساعت، یک میلیون آدرس آی‌پی به کاربران تجهیزات گوناگون متصل به اینترنت اختصاص می‌یابد و محاسبات انجام‌شده نشانگر این است که چیزی در حدود ۴۰ میلیون آی‌پی باقی‌مانده که تا هفته آینده اشغال خواهد شد.
وضعیتی که جهان مجازی در پایان روز دوم فوریه با آن روبرو خواهد شد را آخرالزمان برای آی‌پی‌های نسخه ۴ نامیده‌اند و ترکیبی خلاقانه هم برای توصیف آن ثبت شده است: IPcalypse که ترکیبی از IP و کلمه Apocalypse به معنی آخرالزمان است.
گذار تکنولوژیک به جهانی بدون محدودیت
اینترنت به‌عنوان پدیده‌ای انقلابی در تاریخ بشر، رشدی انفجاری داشته و گذار به IPv6 از مهم‌ترین تحولاتی است که در دل انقلاب تکنولوژیک رقم خواهد خورد.
پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۱۱ بیش از یک میلیارد موبایل هوشمند در دنیا وجود داشته باشد. استقبال کاربران از تبلت‌ها بی‌سابقه بوده و همه کاربران این تجهیزات می‌خواهند که به شبکه اینترنت متصل باشند و از سرویس‌های آنلاین بهره ببرند. بدیهی است که میزان درخواست‌ها بیشتر از ظرفیت سیستم کنونی آدرسدهی است و در آینده بسیار بیشتر هم خواهد بود.
تفاوت این دو نسخه آدرسدهی اینترنتی در این است که آی‌پی‌های نسخه‌ی ۴ سایز ۳۲ بیتی دارند و آی‌پی‌های نسخه ۶ سایز ۱۲۸ بیتی. به همین خاطر با گذار به نسخه ۶ آی‌پی‌ها، تعداد آی‌پی‌های موجود در جهان در واقع نامحدود خواهد شد. یعنی به هر فرد یا سیستم موجود در جهان بیش از یک آی‌پی می‌توان اختصاص داد و هم‌چنان مقدار زیادی هم باقی خواهد ماند.
به عبارت دیگر با گذار به IPv6 به ازای هر مترمربع از مساحت کره زمین ۶۶۵۵۷۰۷۹۳۳۴۸۸۶۶۹۴۳۸۹۸۵۹۹ آی‌پی وجود خواهد داشت؛ رقمی واقعا نجومی که تا چند قرن دیگر هم می‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای اینترنتی بشر باشد.
آی‌پی‌های نسخه ۶ از ترکیب اعداد و حروف ساخته می‌شوند. (مثال: 1080:0:0:0:0:34:0:417A)
امنیت بالاتر و سهولت بیشتر در مدیریت آدرس‌ها، از ویژگی‌های جهان جدیدی است که در زندگی مجازی خود، به زودی به آنجا کوچ خواهیم کرد. به این ترتیب ساکنان بسیاری از کشورهای توسعه‌نیافته یا در حال توسعه هم می‌توانند به جامعه جهانی آنلاین بپیوندند تا شکاف عظیم و عمیق دیجیتال به تدریج پر شود.
احسان نوروزی
تحریریه: یلدا کیانی