1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

«متروی تهران برخی ساعات قابل‌استفاده نیست»

۱۳۸۹ بهمن ۱, جمعه

۲ میلیارد دلار بودجه مترو تهران به علت"خالی بودن صندوق ذخیره ارزی" پرداخت نشده است. مناقشه‏ی بین دولت و مدیریت متروی تهران داستانی سابقه‏دار است. مسعود مهاجر خبرنگار حوزه حمل و نقل در تهران از آخرین وضعیت مترو می‌گوید.

https://p.dw.com/p/QuPv
ازدحام در مترو تهران
ازدحام در مترو تهرانعکس: Farsnews.ir

۲ میلیارد دلار رقمی که قرار بوده برای گسترش مترو تهران از طرف دولت پرداخت شود، پرداخت نشده است. چرایی پرداخت نشدن این پول که پیش‌تر مجلس ایران آن را به عنوان بودجه سال ۱۳۸۸ توسعه مترو تهران تصویب کرده بود، اکنون به محل مناقشه مسئولان دولتی تبدیل شده است. هفته گذشته شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد ایران دلیل عدم پرداخت این مبلغ به مترو را "خالی بودن صندوق ذخیره ارزی" عنوان کرده بود.

برای پرداخت این مبلغ از طرف دولت به مترو، مجلس پای شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت را هم به میان کشیده است. با این حال این پول تاکنون در اختیار مترو قرار نگرفته است. داریوش قنبری عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ایران "تخلف بانک مرکزی" در "عدم پرداخت اعتبار از صندوق ذخیره ارزی به مترو" را محرز دانسته و گفته است: «قرار شد مجلس از طريق رئيس‌جمهور نسبت به اجرايی نشدن اين قانون پاسخ بخواهد.»

مناقشه اخیر بین مجلس و دولت ایران بر سر دو میلیارد دلار بودجه اختصاص یافته به مترو از اوایل تابستان امسال و بعد از "کارشکنی" محمود احمدی‌نژاد در ابلاغ نکردن این مصوبه به بانک مرکزی ایران شروع شد. تیرماه ۱۳۸۹علی لاریجانی رئیس مجلس ایران دوباره این مصوبه مجلس را دولت احمدی‌نژاد ابلاغ کرد. ابلاغ اولیه این مصوبه سال ۱۳۸۸ صورت گرفته بود.

ازدحام در مترو تهران
ازدحام در مترو تهرانعکس: Farsnews.ir

«نوبت مترو که رسید، صندوق ذخیره ارزی خالی شد»

روزنامه «تهران امروز» که به محمدباقر قالیباف، شهردار تهران نزدیک است، پنج‌شنبه ۳۰ دی‌ماه درباره سخنان وزیر اقتصاد نوشت: «چه اتفاقی افتاده که نوبت به ۲ میلیارد دلار مترو رسید، از خالی بودن صندوق ذخیره ارزی سخن می‌گویند؟»

سایت متروی تهران نوشته است، با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران و گران شدن مواد سوختی همچون بنزین، میزان مسافران مترو تهران با افزایش "۱۰ درصدی" به حدود "۲ میلیون مسافر در روز" رسیده است. سایت متروی تهران همچنین به نقل از مدیرعامل شرکت بهره‌برداری تهران گزارش داده که با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها هزینه برق مترو تهران "۵ برابر" افزایش داشته است.

محسن هاشمی مدیرعامل مترو تهران اخیرا از پرداخت نشدن بودجه مترو انتقاد کرد و گفت: «پیگیری این مشکل از طریق دیوان محاسبات کشور و قوه قضائیه در پروسه زمانی طولانی صورت می‌گیرد و با ادامه این روند برنامه‌های توسعه مترو اجرا نمی‌شود.»

تاثیر این مناقشات روی حمل و نقل عمومی

مناقشه بر سر پرداخت ۲ میلیارد دلار بودجه مترو تهران در سال ۱۳۸۸ چه تاثیری روی حمل نقل عمومی در کلان‌شهری همچون تهران خواهد داشت؟ مسعود مهاجر، روزنامه‌نگار و کارشناس صنعت حمل و نقل در تهران در پاسخ به این سوال به دویچه وله می‌گوید: «هر مناقشه‏ای در این زمینه حتماً تأثیر می‏گذارد. تا الان هم تأثیر خود را گذاشته است. این دو میلیارد دلار خیلی وقت پیش جزو بودجه‏ی مملکتی محاسبه شده بود و گفته شده بود که به متروی تهران اختصاص داده شود تا بتواند خطوط جدید را راه‏اندازی کنند. الان دو خط اصلی متروی تهران، آماده‏ی بهره‏برداری هستند. یکی از آن‏ها خطی است که به میدان تجریش می‏رسد و دیگری خط سراسری شرق به غرب است که از میدان آزادی به شرقی‏ترین نقطه‏ی تهران در نیروی هوایی می‏رسد.»

مناقشه‏ی بین دولت محموداحمدی‌نژاد و مدیریت متروی تهران داستانی سابقه‏دار است. مسعود مهاجر می‌گوید: «در ایران همه‏ی بحث‏های اقتصادی تبدیل به بحث‏های سیاسی می‏شود. سابقه‏ی این مناقشه هم طولانی مدت است و به ابتدای تصدی ریاست جمهوری آقای احمدی‏نژاد می‏رسد. دولت احمدی‌نژاد اعتقاد داشت چون بخش بیشتری از هزینه متروی تهران را دولت تأمین می‏کند، بنابراین دولت هم باید نقش بیشتری در مدیریت آن داشته باشد. اختلافی که بین شهرداری و دولت بود، از این نکته سرچشمه می‏گیرد. تأخیر در پرداخت این ۲ میلیارد دلار هم اثرات همان آن اختلاف است.»

ازدحام در مترو تهران
ازدحام در مترو تهرانعکس: Farsnews.ir

«در برخی ساعات متروی تهران قابل استفاده نیست»

به گفته مدیرعامل مترو تهران، با اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها هزینه مترو حداقل ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. مسعود مهاجر روزنامه‌نگار ساکن تهران به ساعاتی از روز اشاره می‌کند که به علت ازدحام و شلوغی بیش‌از حد متروی تهران قابل استفاده نیست. او ادامه می‌دهد: «متروی تهران، قطعاً درست می‏گوید که تقاضا برای سفرهای شهری با مترو خیلی زیادتر شده است و آن‏ها احتیاج به قطارهای بیشتری دارند. الان قطارهای مترو، حقیقتاً در اوقاتی از روز اصلاً قابل سوار شدن نیستند. یعنی آن‏قدر جمعیت زیاد است که قطارها، حتی پر به ایستگاه می‏آیند.البته متروی تهران ناچار است که از همان قطارها و سیستم‏های موجودش، حداکثر بهره‏برداری کند. یعنی خیلی نمی‏تواند افزایش ظرفیت بدهد.»

توسعه متروی تهران چگونه خواهد بود و این بودجه قرار است در چه زمینه‌ای هزینه شود؟ مسعود مهاجر می‌گوید: «متروی تهران کماکان کوشش می‏کند تا عید امسال از دو خط بزرگ مترو بهره‏برداری کند. یکی از خط‏های قبلی تکمیل می‏شود و کاملاً شمالی‏- جنوبی می‏شود. یعنی از میدان تجریش شروع می‏شود و تا "بهشت‏‏زهرا" می‏رود که طولانی‏ترین خط تهران است. خط شرقی- غربی‏ هم افتتاح می‏شود که از میدان آزادی تا ته نیروی هوایی می‏رود، الان فقط چند ایستگاه آن بهره‏برداری شده است. البته به شرطی که قطار کافی در اختیار مترو قرار داشته باشد.»

«نقش تاکسی‌ها کمرنگ‌تر و اتوبوس‌ها پررنگتر خواهد شد»

با اجرای طرح هدفمند‌سازی یارانه‌ها و افزایش رسمی رسمی نرخ کرایه تاکسی‌ها، اتوبوس‏های خصوصی و... در ایران چه راه‏حل‏هایی برای بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی پیش‏بینی شده است؟ مسعود مهاجر به نقش اتوبوس‌ها در حمل و نقل عمومی ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: «امید ما به سیستم اتوبوس‏رانی شهری است که در گذشته کارایی خوبی نداشت و از تعداد ۷-۸ هزار اتوبوس به‏خوبی بهره‏برداری نمی‏شد. الان بخش خصوصی هم وارد شده و باعث شده بهره‏برداری خوبی از وسایل نقلیه‏ی عمومی شروع شود.»

این روزنامه‌نگار پررنگ شدن نقش اتوبوس‌ها بعد از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها را در کنار کمرنگ شدن نقش تاکسی‌ها می‌داند و می‌گوید: «چون در گذشته سرعت تاکسی‏ها کم بود، دولت مجبور بود به تعداد بیش از ضرورت تاکسی وارد ناوگان‏ها بکند. الان تاکسی در تهران بسیار زیاد است. از تعداد اتومبیل‏های شخصی که کاسته شده، خیابان‏ها پر از تاکسی هستند. تاکسی‏هایی که خالی می‏روند. قطعاً ارزش افزوده‏ی صنعت حمل و نقل پایین خواهد آمد. یعنی این‏که تاکسی‌ها مشتری نخواهند داشت، مردم به طرف وسایل نقلیه‏ی عمومی خواهند رفت. یک شغل جنبی و کاذب، به نام مسافرکشی در تهران وجود داشت که قطعاً با بنزین ۷۰۰ تومانی متوقف خواهد شد. همینکه حدود ۷۰ تا ۱۰۰ هزار خودرو مسافرکش از شهر تهران بیرون بروند، خودش تحول خیلی بزرگی است.»

حسین کرمانی
تحریریه: مصطفی ملکان