1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

آلمان و «زخم کاری» به ایران؟ • مصاحبه

۱۳۸۹ دی ۳۰, پنجشنبه

طبق اسناد ویکی‌لیکس ایجاد نقص فنی در تاسیسات اتمی ایران به پیشنهاد یک مرکز پژوهشی آلمان به آمریکا انجام گرفته است. آلمان چه سیاستی را در برابر برنامه هسته‌ای ایران دنبال می‌کند. مصاحبه با علی محجوبی، عضو حزب سبزها.

https://p.dw.com/p/Qtwc

چندی پیش این خبر منتشر شد که ویروس استاکس‌نت موجب بروز اختلال در کار سانتریفوژهای تاسیسات نطنز شده. پس از آن "نیویورک تایمز" نوشت که این ویروس طراحی مشترک آمریکا و اسراییل بوده است.
اینک روزنامه "گاردین" گزارش داده (شماره روز چهارشنبه ۱۹ ژانویه / ۲۹ دی)، اسناد ویکی‌لیکس نشان می‌دهند که فولکر پرتس، مدیر "بنیاد سیاست و علوم آلمان" که موسسه‌ای دولتی و پژوهشی در زمینه سیاست خارجی آلمان است، به آمریکا پیشنهاد کرده که بجای حمله نظامی به تاسیسات اتمی ایران از عملیات مخفی برای توقف برنامه اتمی این کشور استفاده شود.
به گزارش "گاردین"، سند دیپلماتیکی که در ۱۴ دسامبر ارسال شده، نشان می‌دهد که وزیر امور خارجه وقت، کاندالیزا رایس، از این پیشنهاد استقبال کرده است. سندی دیگر مربوط به فیلیپ مورفی، سفیر آمریکا در آلمان در ژانویه ۲۰۱۰، می‌گوید: «روش‌های مخفی مانند انفجارهای غيرقابل پيش‌بينی، حوادث، هک کردن کامپيوتر و ديگر موارد از هرگونه حمله نظامی موثرتر است چون اقدام نظامی برای منطقه نتايج به مراتب خطرناک‌تری به همراه دارد.»
فولکر پرتس در مصاحبه با "گاردین" گفته‌هایی را که از سوی ویکی‌لیکس و از قول وی منتشر شده، تایید کرد و گفت همچنان بر آن نظر است که رویارویی نظامی با ایران نادرست است و تخریب بهتر از اقدام نظامی است.
فولکر پرتس و بنیاد او مشاور دولت آلمان در سیاست خارجی هستند. نگاهی به سیاست آلمان در برابر برنامه هسته‌ای ایران، در گفت‌وگو با علی محجوبی، مدیر دفتر خانم کلاودیا روت، رئیس حزب سبزهای آلمان.

دویچه‏وله: آقای محجوبی، به‏طور معمول جمهوری اسلامی می‏گوید که موضع آلمان با موضع کشورهایی مانند انگلیس و فرانسه در مسئله‏ی هسته‏ای ایران متفاوت است. ارزیابی شما از جایگاه و نقش آلمان در مذاکرات هسته‏ای ایران چیست؟

علی محجوبی: این اظهارنظر جمهوری اسلامی یک هسته‏ی واقعی دارد. چون سیاست آلمان و به‏ویژه سیاست خارجی آلمان، در طول ۵۰-۶۰ سال گذشته، همیشه فرق‏هایی با سیاست خارجی انگلستان و فرانسه داشته و همواره نوعی مرزبندی در اولویت دادن به برخی جنبه‏های سیاست خارجی، در سیاست‏های خارجی این کشورها مطرح بوده است. ایران به‏درستی می‏گوید که با آلمان روابط سنتی به‏ویژه اقتصادی خوبی داشته است.
امروزه در آلمان، یک توافق همگانی در ائتلاف حکومتی وجود ندارد که کدام خط در مقابل جمهوری اسلامی بهتر و مثمر ‏ثمر می‏تواند باشد. در وزارت امور خارجه‏ی آلمان، تا آن‏جایی که خبر دارم و از طریق مطالعه‏ی نظرات این وزارت‏خانه می‏شود فهیمد، این است که وزارت امور خارجه‏ی آلمان اصرار دارد هم‏چنان روی شیوه‏های غیرنظامی و کم‏تر خشن پافشاری کند. در حالی که صدراعظم آلمان، خانم مرکل، و کاخ نخست‏وزیری آلمان، در مجموع طرف‏دار سیاستی خشن‏تر یا بهتر بگویم، سیاست نزدیک به انگلیس و فرانسه هستند.
این یک تفاوت کوچک است، ولی پافشاری جمهوری اسلامی به اختلاف بزرگ بین سیاست آلمان و انگلستان و فرانسه هم ناشی از منافع خودشان است و می‏خواهند با بزرگ جلوه دادن این اختلافات جزیی در جنبه‏های کوچک سیاست خارجی، تشتت در صفوف کشورهای غربی را برجسته کنند.

کلاً مؤلفه‏های اصلی سیاست آلمان در برابر مسئله‏ی هسته‏ای ایران چیست؟

علی محجوبی
علی محجوبیعکس: Ali Mahjoubi

به‏نظر من، به‏صورت کلی، برخورد محتاط سیاست خارجی آلمان در رابطه با راه‏حل‏های غیردیپلماتیک و راه‏حل‏های نظامی است و اختلاف اصلی بین مؤلفه‏های سیاست خارجی آلمان و دیگر کشورهای اروپایی، از جمله انگلستان و فرانسه، در این عرصه است. ولی در این قضیه، حداقل در دو سال گذشته، کاملاً ایران باید فهمیده باشد که آلمان حاضر به همکاری همه‏جانبه با جامعه‏ی جهانی برای محدود کردن و بازنگه‏داشتن برنامه‏ی اتمی ایران است و تمام امیدی که دیپلمات‏های جمهوری اسلامی با اشاره به این اختلاف‏ها، می‏خواهند بیافرینند، کمی به کبکی می‏ماند که سرش را در برف کرده باشد.
چون تمام تصمیم‏های مهمی که تا حالا در سازمان ملل و در سطح اتحادیه‏ی اروپا گرفته شده، با شرکت همه‏ جانبه‏ی آلمان همراه بوده است. هرچند در آلمان، حداقل نمایندگان اقتصاد آلمان و سیاست‏گذارانی که در عرصه‏ی اقتصادی دخالت زیادی دارند، بر این قضیه پافشاری می‏کنند که مسئله‏ی تحریم‏ها، به معنای تحریم همه جانبه‏ی ایران نیست و روابط اقتصادی ایران و آلمان در حد مشخصی می‏تواند هم‏چنان پیش برود.

اشاره کردید به تفاوت نقطه‏نظر وزارت امور خارجه و صدراعظم آلمان. چه تفاوتی در دولت‏های مختلف آلمان در برخورد با جمهوری اسلامی در این زمینه وجود دارد؟ مثلاً بین دولت آقای شرودر (صدراعظم پیشین) و دولت کنونی؟

تفاوت قطعاً وجود دارد. مثلاً در ارتباط با جنگ امریکا علیه صدام، آن زمان حداقل شرودر و فیشر (وزیر امور خارجه پیشین)، با پافشاری روی خط خودشان، در جنگ شرکت نکردند. امروزه اتحادیه‏ی اروپا در مقابل ایران و این‏که چطور به ایران فشار بیاورند، با امریکا توافق نسبتاً کاملی دارند. ولی فرق اصلی با دوران شرودر، این است که حداقل دولت اوباما (رئیس‌جمهور آمریکا) تاکید روی راه‏حل‏های نظامی و اشاره‏ی مدام به راه‏حل‏های نظامی ندارد. برای همین نمی‏شود یک به یک مقایسه کرد که الان دولتی مانند دولت شرودر چگونه سیاستی را پیش می‏برد.
ولی واقعیت این است که وزارت امور خارجه‏ی آلمان، هم‏چنان در مجموع خودش، روی راه‏حل‏های دیپلماتیک و مذاکره پافشاری دارد. هرچند که تناقضی هم در تصویب تحریم‏های همه‏جانبه تا حالا ندیده‏ایم.

به‏تازگی با استناد به ویکی‏لیکس، گفته شده که تخریب فعالیت‏های اتمی ایران و ایجاد نقص فنی در آن، به پیشنهاد یک مرکز پژوهشی سیاست خارجی در آلمان به امریکا، صورت گرفته و در این میان، نام آقای فولکر پرتس به‏میان آمده است که رییس "بنیاد سیاست و علوم آلمان" هستند و خود ایشان هم همین هفته در این رابطه مصاحبه‌ای با روزنامه گاردین داشته‌اند. فکر می‏کنید انتشار این خبر، چه تأثیری در روابط جمهوری اسلامی و آلمان داشته باشد؟

به‏نظر من، تأثیر چندانی نخواهد داشت. چون صحبت‏هایی که آقای پرتس در رابطه با ایران و در بحث‏های مختلف عمومی و غیرعمومی کرده، تازگی چندانی ندارد. ایشان همیشه بر این نظر بوده که راه‏حل نظامی، اساساً بن‏بست است و ارزش آن را ندارد که ما روی شانس راه‏حل و فشار نظامی به ایران بحث کنیم. ایشان و بنیادی که رییس‏اش هستند، همیشه امکان فشارهای غیرنظامی، فشارهای اقتصادی، محدود ساختن انتقال تکنولوژی غربی به ایران را مطرح ساخته‏اند و این تازگی ندارد.
به‏نظر من، گزارش‏هایی که الان در "گاردین" یا روزنامه‏های مشابه مطرح شده، بیشتر بزرگ‏ جلوه دادن چیزی است که سال‏هاست این بنیاد پژوهشی مطرح می‏کند که اگر غرب اصرار دارد برنامه‏ی اتمی ایران را متوقف کند، بهتر است که به جای فکر کردن به راه‏حل‏های نظامی، به راه‏حل‏های خیلی جدی و با راندمان بالا در عرصه‏ی محدود ساختن انتقال تکنولوژی غربی به ایران و سیاست تجارتی، بازرگانی با ایران فکر کند. پیشنهادهایی که این دانشمندان علوم سیاسی یا مشاوران سیاسی آلمان داشته‏اند، سال‏هاست مطرح است، ولی الان یک‏باره به خاطر مطرح شدن در افشاگری‏های ویکی‏لیکس بعد دیگری می‏گیرد که به‏نظر من، شایسته‏اش نیست.

کیواندخت قهاری
تحریریه: فرید وحیدی

پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه

نمایش مطالب بیشتر