1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

رزاق مامون کیست؟

۱۳۸۹ دی ۲۹, چهارشنبه

شاید بتوان از رزاق مامون با عنوان جنجالیترین روزنامه نگار افغانستان نام گرفت. او هر از گاهی اسناد و معلومات سیاسی را از منابع نامعلوم منتشر میکند و زلزلهیی را در عرصه سیاست افغانستان ایجاد میکند.

https://p.dw.com/p/QtSK
رزاق مامون یک خبرنگار افشاگر افغانستان است
رزاق مامون یک خبرنگار افشاگر افغانستان استعکس: DW

شماری از آگاهان به این باورند که در برخی موارد افشاگریهای مامون بر معادلات سیاسی در کابل تاثیر میگذارد.

رزاق مامون با داستانها، کتابها و گفتگوهای خود شناخته میشود که در آن با تیغ دو دم، به نقد طیفهای مختلف سیاسی میپردازد. او گاهی منتقد سرسخت حکومت، گاهی سرمایه داری، گاهی حکومت مجاهدین و دولت کمونیستی میباشد.

مامون در آخرین اثر خود «رد پای فرعون»، به رابطه ایران در ترور احمد شاه مسعود میپردازد و نظریهیی بکر و شگفت انگیز را پیشکش میکند. او در این کتاب تاکید میکند که احمدشاه مسعود از مداخلات ایران در افغانستان به شدت نگران بود؛ آن گونه که می گوید: «برای افغان ها، دوستی با ایران معادل دشمنی با پاکستان است!».

رزاق مامون 47 ساله متولد کابل و اصلا از پنجشیر میباشد. او در 16 سالگی به دلیل عضویت در حزب اسلامی گلبدین حکمتیار به زندان رفت و در سال 66 از زندان آزاد شد. رزاق مامون در گفتگویی با تلویزون طلوع گفت که «پس از آزادی از زندان فعالیت سیاسی نداشته است».

مامون فعالیت مطبوعاتی خود را در دوران عسکری، در اواخر دولت داکتر نجیب آغاز کرد. او در همان سالها توانست با یاری رهنورد زریاب که رییس انجمن ادبی بود، از بخش نظامی به بخش ملکی برود و مسوولیت کانون نویسندگان جوان را به عهده بگیرد. رزاق مامون نخستین مدیر مسوول هفته نامه "کابل" پس از سقوط رژیم کمونیستی بود. او در زمان حکومت طالبان به پاکستان رفت و با نام مستعار "احمد آرمان" با بی بی سی همکاری کرد. پس از سقوط طالبان به کابل برگشت و چهار سال با رادیو آزادی کار کرد.

رزاق مامون با داستانها و کتابهای جنجال برانگیزش شناخته میشود. او همان گونه که درباره اسرار مرگ داکتر نجیب مینویسد، در مورد عبداخالق، احمدظاهر و احمدشاه مسعود نیز قلم میزند؛ اما در تمام نوشتههای او دو ویژگی اصلی «تاریخ نگری و کشف» به چشم میخورد.

رزاق مامون داستان را برای تاریخ و تاریخ را برای داستان میخواهد. او در این باره میگوید: «یکی از دلایل روی آوردن به داستان این بود که باید مقطع تاریخ را شامل هنر داستان نویسی بسازم». او همچنین میافزاید که «تاریخ افغانستان دروغین است. تاریخ جعلی است. تاریخ رسمی و فرمایشی ناسیونالیستی است؛ چه آن را غبار نوشته باشد، چه حبیبی یا عبدالحمید محتاط. رویکرد من به تاریخ این است که این تاریخ به فرق ایستاده است، تلاش من این است که از هر زاویه کوچک آغاز کنم تا این تاریخ به پا ایستاده شود». او با این گرایش، «عصر خودکشی» را در دو جلد نوشت که در آن به رویارویی تاریخی استخبارات خاد و کا. گ. ب، با استخارات مجاهدین در کابل پرداخته است.

رزاق مامون متاهل است و یک فرزند پسر دارد. فرزند دیگر او چند ماه پیش در رودخانه سالنگ غرق شد و درگذشت. گفته میشود که مامون هنوز در ماتم کودکش به سر میبرد و به شدت از آن متاثر است. رزاق مامون اکنون در یک بنیاد تحقیقات حقوقی کار میکند و خبرگزاری "بست بستان" را پایه گذاشته است.

عاصف حسینی

ویراستار: عارف فرهمند