پیآمدهای لغو سربازی در آلمان
۱۳۸۹ دی ۳۰, پنجشنبهیکی از اقدامات مهم و تعیینکننده کارل تئودر تسو گوتنبرگ، وزیر دفاع آلمان در دوران وزارت خویش، لغو خدمت سربازی اجباری در آلمان بوده است. او قصد دارد نیروهای ارتش آلمان را به گروهی کوچکتر و مؤثرتر محدود کند. تسوگوتنبرگ میگوید: «خدمت سربازی دیگر با ساختار ارتش فعلی آلمان همخوانی ندارد و وجود آن از لحاظ سیاسی - امنیتی قابل توجیه نیست.»
خدمت سربازی در آلمان از سال ۱۹۵۶ میلادی اجباری شد. از آن زمان بهبعد، هر مرد جوان آلمانی که ۱۸ ساله میشد، مکلف بود این دوره را پشت سر بگذارد یا در عوض خدمت اجتماعی انجام دهد.
از این پس خدمت سربازی در آلمان وجود نخواهد داشت، اما لغو این خدمت مشکلاتی به همراه میآورد که یکی از آنها، شمار زیاد دانشجویان جدید در دانشگاهها خواهد بود.
در حال حاضر حدود ۲۲ میلیون دانشجو در دانشگاههای آلمان ثبتنام کردهاند. پیشبینی میشود که این رقم در دو سال آینده به طور چشمگیری افزایش یابد. علت هم آن است که بسیاری از جوانان که پیشتر پس از پایان دبیرستان برای شش ماه به خدمت سربازی میرفتند، در عوض وارد دانشگاه شوند. مراکز آموزش عالی آلمان اینک خود را برای ثبت نام حدود ۶۰ هزار دانشجوی دیگر آماده میسازند.
مارگارت وینترمانتل Margaret Wintermantel رئیس مجمع مدیران دانشگاههای آلمان در این باره میگوید: «ثبت نام این تعداد دانشجوی تازه برای دانشگاهها که حتی الان هم با مشکل کمبود جا مواجهاند، چالشی جدید است. دانشگاهها برای پذیرش این تعداد دانشجو آماده هستند، اما نیاز مبرم به پشتیبانی دارند. آنها نیاز به منابع مالی جدید دارند تا بتوانند از عهده پذیرش دانشجویان جدید برآیند. ما نمیخواهیم مجبور شویم برای تأمین هزینهها از کیفیت موجود در دانشگاهها چشمپوشی کنیم.»
نیاز مبرم دانشگاهها به پیشتیبانی مالی دولت
بنا بر برآوردهای موجود، دانشگاهها سالانه نیاز به دو میلیارد یورو علاوه بر بودجه موجود دارند تا قادر به پذیرش دانشجویان جدید باشند. این در حالی است که در حال حاضر دانشگاههای آلمان از همیشه پرتر هستند. آنا دانشجوی رشته اقتصاد در دانشگاه کلن در مورد شرایط سختی میگوید که در روزهای نخست تحصیل خود در این دانشگاه با آن مواجه شده است: «بدترین تجربه را در سمینارهای بزرگ در سه هفته نخست ورودم به دانشگاه داشتم. دانشجویان برای جا گرفتن، باید به سالنی که سمینار در آن تشکیل میشد هجوم میبردند. یک بار دیدم که دانشجویان ژاکتهای خود را روی صندلیهای ردیفهای بعدی پرتاب میکردند تا از این راه برای خود جا رزرو کنند، چون میترسیدند که به دلیل ازدحام موجود، نتوانند جایی برای نشستن پیدا کنند. این وضعیت به نظرم خیلی مضحک بود و من واقعا جا خوردم. »
کمبود نیرو در زمینه خدمات اجتماعی
پیآمد دیگر لغو خدمت سربازی، خلاء نیروئی است که در زمینه خدمات اجتماعی در آلمان ایجاد خواهد شد. پیش از این، کسانی که نمیخواستند خدمت سربازی را در ارتش سپری کنند، امکان انجام خدمات اجتماعی مانند نگهداری از سالمندان یا کار در بیمارستانها را داشتند.
در آغاز تأسیس جمهوری فدرال آلمان، افرادی که خدمت اجتماعی را برمیگزیدند معمولا مورد تمسخر دیگران قرار میگرفتند. اما تصویر آنها در جامعه به مرور زمان تغییر کرد. بسیاری از کسانی که با ارتش و خدمت نظامی مخالف بودند، ترجیح میدادند خدمت اجتماعی انجام دهند.
در ۵۰ سال اخیر تقریبا دو و نیم میلیون جوان به جای خدمت سربازی، کار در بیمارستان یا خانه سالمندان را انتخاب کردهاند. اهمیت وجود آنها در این عرصهها به حدی زیاد شده که سوال اصلی پس از لغو خدمت سربازی این است که جای خالی آنها چگونه جبران خواهد شد.
مدیر یک خانه سالمندان در برلین در اینباره میگوید:«حجم کار کارمندان ثابت ما در آینده خیلی بیشتر خواهد شد. ما حتی مجبور خواهیم شد بخشی از خدمات خود را حذف کنیم. یعنی سالمندان حاضر در خانه ما کمتر از پیش امکان پیادهروی یا بازی را خواهند داشت.»
دولت آلمان در تلاش آن است تا هرچه زودتر راهحلی برای این مشکل بیابد. کریستینا شرودر، وزیر خانواده آلمان سعی دارد تا افراد بازنشسته را به انجام اینگونه کارهای عامالمنفعه تشویق کند. طبق پژوهش وزارت خانواده، در حال حاضر از هر سه شهروند آلمانی بالای ۶۵ سال، یک نفر آماده انجام خدمات اجتماعی است. اما برای جبران خلاء افراد جوانی که این خدمات را انجام میدادند، تعداد داوطلبان باید بیش از این باشد.
AZ/MDM