Τι είναι οι διοξίνες και πόσο επικίνδυνες είναι;

Οι διοξίνες είναι χημικές ενώσεις που αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο και χλώριο. Πρόκειται για υποπροϊόν χημικών αντιδράσεων, που προκύπτει κατά τη διάρκεια καύσης απορριμμάτων ή στην παραγωγή χρωμάτων ή βενζίνης. Διοξίνες δημιουργούνται ωστόσο και με αφορμή φυσικά φαινόμενα, όπως εκρήξεις ηφαιστείων ή πυρκαγιές δασών. Υπάρχουν περίπου 200 διαφορετικές άχρωμες και άοσμες διοξίνες, από τις οποίες 17 έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, επισημαίνει ο Χέλμουτ Σαφτ από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αξιολόγησης Επικινδυνότητας: «Οι διοξίνες καταλήγουν με την τροφή στο ανθρώπινο σώμα κυρίως μέσω ζωικών προϊόντων, όπως το γάλα, τα αυγά, το κρέας, τα αλλαντικά ή τα ψάρια. Όπως και στα ζώα έτσι και στον άνθρωπο οι διοξίνες εισχωρούν στο λιπώδη ιστό, όπου και παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα».

Γνωστές οι περισσότερες επιπτώσεις

Στην κτηνοτροφία οι διοξίνες περνούν στα ζώα μέσω των ζωοτροφών και στη συνέχεια σε προϊόντα όπως το γάλα ή τα αυγά. Στον άνθρωπο οι διοξίνες περνούν κατά το 95% με την τροφή και ελάχιστα μέσω του αέρα που αναπνέουμε. Οι επιπτώσεις των διοξινών στον ανθρώπινο οργανισμό εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες: την ηλικία, το σωματικό βάρος και ιδίως από το είδος της διοξίνης. Σύμφωνα με τον Χέλμουτ Σαφτ οι περισσότερες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία είναι ήδη γνωστές: «Πρόκειται κυρίως για μακροχρόνιες επιπτώσεις, για τις οποίες έχουν γίνει εκτεταμένα πειράματα με ζώα. Οι διοξίνες έχουν επιπτώσεις στον πολλαπλασιασμό, το ανοσοποιητικό και το ορμονικό σύστημα. Είναι ωστόσο ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε ότι σε πολλές περιπτώσεις οι διοξίνες είναι καρκινογόνες».

Μόνη λύση εντατικοί έλεγχοι σε μονάδες και τρόφιμα

Οι διοξίνες έχουν επιπτώσεις και στο συκώτι, το δέρμα, αλλά και το σωματικό βάρος. Όταν μια ιδιαίτερα δηλητηριώδης διοξίνη εισχωρήσει στο ανθρώπινο σώμα, χρειάζονται περίπου 7 χρόνια έως ότου ο οργανισμός την αποβάλει. Μια διοξίνη με λιγότερο δηλητήριο ενδέχεται να παραμείνει ακόμα και 20 χρόνια στον ανθρώπινο οργανισμό μέχρι να αποβληθεί κατά το ήμισυ. Παρά τους κινδύνους ωστόσο για την υγεία μας οι διοξίνες δεν μπορούν να απαγορευθούν, λέει ο Γερμανός ειδικός διότι «οι διοξίνες προκύπτουν όπου υπάρχουν μεγάλες πυρκαγιές ή καύση και στη συνέχεια καταλήγουν στο περιβάλλον». Ο μόνος τρόπος απάντησης στο πρόβλημα είναι οι εντατικοί έλεγχοι σε κτηνοτροφικές μονάδες, λέει ο Χέλμουτ Σαφτ από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αξιολόγησης Επικινδυνότητας: «Το μέγεθος της δόσης κάνει το δηλητήριο. Όσο μεγαλύτερη η έκθεση στις διοξίνες, τόσο μεγαλύτερες οι επιπτώσεις. Ισχύει όμως και το αντίθετο. Έτσι δεν υπάρχουν στοιχεία για επιπτώσεις στην υγεία ενός ανθρώπου, ο οποίος για σύντομο χρονικό διάστημα έλαβε μέσω τροφής δηλητηριώδεις διοξίνες».

Hannah Fuchs / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου