سفر صالحی به عراق

علی‌اکبر صالحی، در نخستین سفر خارجی خود به عنوان سرپرست وزارت امور خارجه ایران در راس هیئتی در روز چهارشنبه (۱۵ دی/۵ ژانویه) وارد بغداد شد.

صالحی در هنگام ورود به بغداد به خبرنگاران گفت که این سفر در «راستای تبریک به دولت و ملت عراق برای تشکیل دولت جدید و گسترش روابط دو جانبه انجام شده است.» وی تاکید کرد که «ایران همواره از امنیت پایدار در عراق و استقلال این کشور و حفظ حاکمیت ملی آن حمایت می‌کند.»

این سخنان در حالی ابراز می‌شود که بر اساس اسناد محرمانه‌ی منتشر شده از سوی سایت ویکی‌لیکس، جمهوری اسلامی با ارسال اسلحه و کمک به شورشیان، علیه استقرار ثبات و امنیت در عراق فعالیت داشته است. مقامات نظامی آمریکا در عراق نیز بارها ایران را به دخالت در امور همسایه خود متهم کرده‌اند.

بررسی وضعیت گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی در عراق

صالحی در گفت‌وگو با هوشیار زیباری، وزیر خارجه عراق بر ضرورت همکاری دو کشور در بررسی وضعیت گروه‌های سیاسی مخالف در عراق تبادل نظر کرد. بطور مشخص گفت‌وگوهای صالحی درباره وضعیت سازمان مجاهدین خلق و فعالیت‌های گروه پژاک در عراق بوده است.

به گفته خبرگزاری مهر، زیباری در دیدار با صالحی تصریح کرده است که «قانون اساسی عراق به هیچ گروه مسلحی اجازه نمی‌دهد از خاک ما بر ضد کشورهای دیگر اقدام کند.» سازمان مجاهدین پس از حمله آمریکا به عراق و سقوط صدام، تمامی سلاح‌های خود به نیروهای نظامی آمریکا تحویل داد و هم‌اکنون گروهی غیرمسلح به شمار می‌آید. اما جمهوری اسلامی کماکان خواهان اخراج افراد وابسته به مجاهدین خلق از عراق است.

زیباری در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره سرنوشت مجاهدین گفت: «امیدوارم راه‌حلی برای بستن این پرونده پیدا کنیم. یک سری تعهدات انسانی وجود دارد که حاکمیت عراق به آن پایبند است.»

صالحی نه تنها خواهان اخراج گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی از عراق است، بلکه خواستار خروج نیروهای نظامی از عراق نیز شد. صالحی در اینباره اظهار داشت: «از ابتدای تحولات در عراق ما مواضع اصولی و ثابتی داشتیم که بر تمامیت ارضی و ثبات و استقلال عراق تاکید داشته است. امیدواریم هر چه زودتر کشورهای اجنبی این خاک مقدس را ترک کنند و عراق خود بتواند امنیت وسیادت خود را تحقق باشد.»

صالحی تاکنون با جلال طالبانی، رئیس‌جمهور؛ نوری مالکی، نخست‌وزیر و اسامه النجیفی، رئیس پارلمان عراق دیدار و گفت‌وگو داشته است. سرپرست وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی همچنین دیداری با عمار حکیم، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق داشت.

پس از این دیدار، صالحی و حکیم در نشستی مطبوعاتی شرکت جستند. سرپرست وزارت امورخارجه ایران با توجه به تنوع سیاسی در پارلمان عراق و مشارکت گروه‌های مختلف عراقی در ائتلاف دولتی ‌گفت: « عراق نمونه‌ای از دمکراسی است که توانسته صداهای مختلف را با گفت‌وگو جمع کند و تکثرگرایی را به خوبی ظاهر کرده است.»

بازگشت مقتدا صدر به عراق

همزمان با دیدار صالحی از عراق، مقتدار صدر رهبر یکی از گروه‌های شیعه عراقی نیز پس از چهار سال اقامت در ایران در روز چهارشنبه (۱۵ دی/ ۵ ژانویه) وارد شهر نجف شد. صدر پس از دیدار با هواداران خود در حرم حضرت علی، اعلام کرد که قصد ملاقات با آیت‌الله سیستانی را دارد.

گروه صدر در حال حاضر ۳۹ کرسی پارلمان عراق را در اختیار دارد. مقتدا صدر به‌رغم مخالفت‌های اولیه، اما پس از فشارهای ایران پذیرفت که با نوری مالکی در تشکیل دولت جدید همکاری کند. نتیجه این همکاری حضور هفت وزیر از گروه صدر در کابینه مالکی است.

در سال ۲۰۰۴ میلادی گروه شبه نظامی "جیش المهدی" به رهبری صدر علیه نیروهای آمریکایی و دولت مالکی به نبردی مسلحانه روی آورد. در این نبردها صدها نفر از پیروان وی کشته شدند. بر خلاف گفته‌های صالحی مبنی بر عدم دخالت جمهوری اسلامی در امور عراق از آغاز تاکنون، نیروهای آمریکایی گروه شبه نظامی صدر را به همکاری با ایران متهم می‌کردند.

اقامت اجباری مقتدا صدر در ایران نیز حکایت از نزدیکی این گروه شیعه با جمهوری اسلامی داشت. دستور جلب مقتدا صدر در دوره نخست‌وزیری مالکی نیز صادر شده بود.

گروه‌های سنی و مسئولان نظامی آمریکا به‌رغم مشارکت گروه صدر در دولت مالکی همچنان با تردید به موضع‌گیری‌های اخیر این گروه می‌نگرند.

SI/DK