Πρότυπο η γερμανική συνταγή για την έξοδο από την κρίση

Δεν πέρασαν ούτε δέκα χρόνια από την εποχή που η Γερμανία χαρακτηριζόταν ο «μεγάλος ασθενής της Ευρώπης». Η ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας είχε φτάσει σε ιστορικό χαμηλό και οι προοπτικές της δεν ήταν καθόλου αισιόδοξες. Στη συνέχεια τα πράγματα άλλαξαν. Οι μεταρρυθμίσεις επέφεραν καρπούς και το 2010 η εικόνα της Γερμανίας δεν είχε καμία σχέση με εκείνη προ δεκαετίας. Στην πορεία για την έξοδο από την παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση η Γερμανία ανταποκρίθηκε στο ρόλο της ατμομηχανής. Αύξησε την ανταγωνιστικότητά της και βγήκε από το τούνελ με ελάχιστες απώλειες. Η καγκελάριος Μέρκελ, η αντιπολίτευση, ακόμη και ο υπουργός Οικονομίας εκφράζουν την ικανοποίησή τους από αυτή την εξέλιξη:

Συνέπεια στις σχέσεις των κοινωνικών εταίρων

«Η Γερμανία έγινε οικονομικό υπόδειγμα» θα πει ο Ράινερ Μπρούντερλε. «Το 2010 η ανάπτυξη θα φτάσει το 3,4% και το 2011 το 2%», υπενθυμίζει η Άγκελα Μέρκελ, ενώ ο επικεφαλής της ΚΟ των Σοσιαλδημοκρατών Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ δηλώνει ότι χαίρεται «για το γεγονός ότι η Γερμανία ξεπέρασε την κρίση με καλύτερες επιδόσεις από άλλες χώρες».

Όμως, τι Γερμανοί θα ήταν οι Γερμανοί εάν δεν ανέλυαν και τους λόγους της επιτυχίας τους. Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει τη χώρα μας, διερωτάται η καγκελάριος Μέρκελ για να δώσει μόνη της την απάντηση. «Από τη μία πλευρά είναι η καινοτόμος οικονομία μας με τον ισχυρό βιομηχανικό της πυρήνα. Είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι προσανατολισμένοι στις καλές επιδόσεις εργαζόμενοι και η συνεπής σχέση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Είναι αυτό που ονομάζουμε βιωμένη κοινωνική οικονομία της αγοράς και για την οποία κάποιοι μας λοιδόρησαν στο παρελθόν. Τώρα, μετά την κρίση είναι πολλές οι χώρες του κόσμου που μας ζηλεύουν για την κοινωνική οικονομία της αγοράς», υπογραμμίζει η καγκελάριος.

Η επιδότηση της μειωμένης απασχόλησης και η ανάπτυξη

Πράγματι, τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών το 2008 περιόρισαν σε μεγάλο βαθμό τις αρνητικές συνέπειες της κρίσης. Την πολιτική αυτή συνέχισε και η κυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών και Φιλελευθέρων το 2009 και 2010. Η επιδότηση της μειωμένης απασχόλησης σε επιχειρήσεις με αισθητά μειωμένο τζίρο εξαιτίας της θεαματικής πτώσης των εξαγωγών, περιόρισε τις απολύσεις. Ο επικεφαλής του Ινστιτούτου για τη Γερμανική Οικονομία Μίχαελ Χούτερ λέει σχετικά: «Η Γερμανία βίωσε την κρίση στην βιομηχανία ως ένα διάλειμμα μεταξύ δύο αναπτυξιακών φάσεων και όχι ως διαρθρωτικό πλήγμα. Διαφορετικά δεν θα μπορούσαν οι επιχειρήσεις να συνέλθουν μέσω του προσωρινού μέτρου της μειωμένης απασχόλησης. Παρά την κρατική επιδότηση, οι επιχειρήσεις έπρεπε να καταβάλουν επτά ευρώ την ώρα στους εργαζόμενους στον κλάδο του μετάλλου και των ηλεκτρικών συσκευών. Μιλάμε για ένα συνολικό κόστος τριών δισ. ευρώ. Η ανάληψη τέτοιων υποχρεώσεων έχει νόημα μόνον όταν οι επιχειρήσεις αναμένουν να δουν φως στο τούνελ».

Θεαματική μείωση της ανεργίας

Η αισιοδοξία των επιχειρήσεων στηριζόταν στην πεποίθηση ότι θα καρποφορούσαν σύντομα οι διαρθρωτικές αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις στα πεδία της εργασίας και των κοινωνικών επιδομάτων που είχε προωθήσει η κυβέρνηση του τότε καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ. Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι πλήρωσαν τότε το μεταρρυθμιστικό τους πρόγραμμα με την απώλεια της εξουσίας, αλλά τα μέτρα που έλαβαν συνέβαλαν στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της γερμανικής οικονομίας. Όλα αυτά οδήγησαν στην αύξηση της απασχόλησης. Ο αριθμός των ανέργων έχει μειωθεί στα τρία εκατομμύρια και ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εργασίας Φρανκ Βάιζε εμφανίζεται αισιόδοξος: «Η εξέλιξη της απασχόλησης εμφανίζει σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας ενδείξεις σταθερότητας. Η απασχόληση θα αυξηθεί στους κλάδους της υγείας και των κατασκευών και αυτό συνιστά ένδειξη οικονομικής ανάκαμψης. Αλλά και στο εμπόριο, στις μεταφορές και την γαστρονομία η εξέλιξη της απασχόλησης θα είναι θετική».

Με αυτά τα δεδομένα, με ικανοποίηση αλλά και συγκρατημένη αισιοδοξία για το αύριο βαδίζει η Γερμανία στο 2011.

Sabine Kinkartz/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος