گرانی فزاینده مواد غذایی در ایران
۱۳۸۹ آبان ۲۴, دوشنبه
رسانه‌های ایرانی از بی‌ثباتی بهای ۴۴ کالای خوراکی در هفته دوم آبان‌ماه خبر داده و از افزایش قیمت ۲۹ قلم کالای دیگر چون حبوبات، سبزی‌های تازه و مرغ نوشته‌اند. به گزارش خبرگزاری "فارس"، هر شانه تخم‌مرغ در ماه آبان به نسبت ماه مهر، ۴ / ۲ درصد گرانتر شده و میانگین بهای انواع برنج نیز یک درصد رشد نشان می‌دهد.
سبزی‌های تازه با رشد ۳ / ۱۰ و حبوبات با رشد ۶ / ۵ درصد، رکورددار افزایش قیمت در ماه آبان بوده‌اند. این در حالی است که بسیاری خانواده‌ها، با حذف گوشت از سبد خوراک خود به تهیه غذاهایی از صیفی و سبزی یا بار و بنشن روی آورده‌اند. اما بنا بر آمار موجود، بهای یک کیلو بادمجان در میانه آبان به ۱۰۷۰ تومان رسیده که رشدی ۳ / ۵۳ درصدی را نشان می‌دهد.
قیمت نان، این اصلی‌ترین قوت روزانه‌ی مردم نیز به دانه‌ای ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ تومان رسیده و سنگک خشخاشی تا ۱۵۰۰ تومان نیز فروخته می‌شود. برخی نانوایی‌ها هنوز نان سوبسیدی با نرخ ۲۰۰ تومان پخت می‌کنند اما خرید این نان، نیازمند دستکم یک ساعت انتظار در صف‌های طولانی است.
نوسان بهای گوشت و گرانی فرآورده‌های لبنی نیز چشمگیر است. یک شهروند تهرانی که مادر دو فرزند است به دویچه‌وله می‌گوید: « بسته پنیر ۴۵۰ گرمی را کرده‌اند ۴۰۰ گرم و تازه گرانتر از قبل می‌فروشند. گوشت را می‌توان از سفره حذف کرد اما نمی‌توان گفت که ماست و پنیر و شیر نخورید. بچه‌های رو به رشد داریم و از شکم خودمان می‌زنیم تا آنها گوشت و پروتئین بخورند. حبوبات هم بسیار گران شده‌اند. سبزیجات هم کسی را سیر نمی‌کنند و تازه گاهی از گوشت گرانتر می‌شوند.»
محمود احمدی‌نژاد اعلام کرده که همه اصناف، بازاریان، صنعتگران، کشاورزان و همه قشرهای مختلف مردم به اهمیت اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها پی برده و به همین دلیل در حال همکاری هستند. وی افزوده که برخی تلاش دارند تا طرح یاد شده را خطرناک جلوه دهند و در این خصوص شایعه‌سازی می‌کنند.
یک تکنسین برق به دویچه‌وله می‌گوید که بیشتر مردم نسبت به شعارهای دولت در باره هدفمند سازی یارانه‌ها بدبین‌اند و از وحشت کمبود ارزاق یا گرانی بیشتر، به ذخیره‌سازی مایحتاج خود می‌پردازند: « آشغال‌ترین گوشت را کیلویی ۱۳ هزار تومان می‌فروشند که قابل مصرف نیست. گوشت قابل خوردن کیلویی ۲۰ هزار تومان به‌بالاست. مردم به تجربه می‌دانند چیزی که گران می‌شود، دوباره پایین نمی‌آید. شرکت ما دو ماه است حقوق نداده و ما همیشه دنبال خرید مواد کم کیفیت‌تر و ارزان‌تر هستیم که آنها را تا وضع بدتر نشده، در یخچال و فریزر بگذاریم.»
مصطفی کواکبیان، رییس فراکسیون دانشگاهیان مجلس، از گرانی "افسار گسیخته"ای یاد کرده که پیش از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، گریبان ملت را گرفته است. وی خواستار آن شده که دولت در کنترل وضعیت مواد غذایی دقت بیشتری کند.
غذای معنوی و فرهنگی ممنوع!
افزایش بهای کالاهای خوراکی موجب شده که بسیاری خانواده‌ها برای تنظیم هزینه‌ها، نیازهای خویش را درجه‌بندی کرده و از مخارج تفریح، سفر، پوشاک یا معاشرت‌های خود بزنند. یک دبیر ریاضی می‌گوید: «من مدتی است خیلی مسیرها را پیاده می‌روم یا به‌جای تاکسی، اتوبوس سوار می‌‌شوم. ما از جنبه‌های معنوی و فرهنگی زندگی که به روح انسان انرژی می‌دهد، زده‌ایم. حتی از سینما رفتن نیز محروم شده‌ایم. تئاتر هم که بلیط آن ۲۰ هزار تومان است، هرگز نرفته‌ایم. ما گوشت گوساله را کیلویی ۱۵ هزار تومان می‌خریم که گمانم از اروپا گرانتر باشد. در حالی‌که درآمد ما به ریال است.»
این شهروند تهرانی می‌گوید که یکی از غذاهای محبوب فرزندانش کالباس بوده که کیلویی ۱۱ هزار تومان است. اما پس از افشای آن که یک کارخانه کالباس سازی از گوشت گربه استفاده می‌کرده، از خیر مصرف کالباس نیز گذشته‌اند.
قاسم فراهانی، رییس شورای اصناف کشور در همایش نقش اصناف در هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده که اصناف مسئول گرانی و جوابگوی آن نیستند. در مقابل، مسئولان وزارت اقتصاد و وزارت بازرگانی از امکان سوءاستفاده در بازار و مقابله با گرانفروشی می‌گویند.
فرزانه تهرانی، کارشناس اقتصاد در باره شرایط جاری می‌گوید: «اقتصاد ایران را تورم انتظاری تا سطح ۴۵ درصد تهدید می‌کند. همچنان معلوم نیست که هزینه‌ی تحمیل شده به تولید کنندگان با حذف یارانه‌ها چگونه جبران می‌شود. کسی روشن نمی‌کند که قشرهای آسیب‌پذیر جامعه ما چه خواهند کرد و ما چه پیش‌بینی‌هایی برای افزایش درآمد خانوارها با این نرخ بیکاری بالا داریم.»
مهیندخت مصباح
تحریریه: داود خدابخش