توافق سران آپک برای ایجاد منطقه آزاد تجاری

سران کشورهای آپک در نشستی پیرامون یک استراتژی مشترک برای رشد اقتصادی به توافق رسیدند. در پایان این نشست در روز یک‌شنبه (۲۳ آبان/ ۱۴ نوامبر) در یوکوهامای ژاپن برنامه‌ای اصلاحی نیز برای پشتیبانی از آموزش در امور شرکت‌های اقتصادی به تصویب رسید.

۲۱ کشور عضو آپک از این طریق خواهان تضمین رشدی مستمر در منطقه‌ی تحت نفوذ خود هستند. اجلاس سران آپک همچنین توافق کرد که با ایجاد منطقه آزاد تجاری تا سال ۲۰۲۰ میلادی، زمینه ادغام اقتصادی میان کشورهای عضو را فراهم کند. کشورهایی نظیر آمریکا، چین، ژاپن، روسیه ، کانادا، استرالیا، اندونزی، مکزیک و کشورهایی دیگر در آسیا، اقیانوسیه و آمریکای جنوبی عضو آپک به شمار می‌آیند.

عقد قرارداد یک همکاری اقتصادی میان چین و آمریکا باید به عنوان الگویی اولیه برای ایجاد منطقه آزاد تجاری در نظر گرفته شود. چین با سریع‌ترین رشد اقتصادی در منطقه در آینده از حمایت ویژه آمریکا برخوردار خواهد شد. این قرارداد چارچوب همکاری‌های دیگری را نیز تعیین کرده است.

گستردگی و قدرت منطقه آزاد تجاری

منطقه آزاد تجاری که مورد توافق کشورهای آپک است، دربرگیرنده ۴۰ درصد از جمعیت جهان است. در این منطقه حدود نیمی از فرآورده‌های اقتصادی تولید می‌شود.

تاکنون ایده‌ی منطقه آزاد تجاری هدفی بلندمدت به شمار می‌آمد. باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در این نشست از کشورهای عضو خواست که با رفع موانع موجود، بازارهای خود را بر روی کالاهای آمریکایی بگشایند. موازنه تجاری آمریکا با برخی کشورهای عضو آپک منفی است. نشست آتی سران آپک در ایالت هاوایی در آمریکا خواهد بود.

از سوی دیگر کشورهای آپک خواهان جلوگیری از ارزش‌گذاری ناعادلانه در زمینه‌ی ارزی هستند. مبادله ارزی در آینده باید بیش از پیش توسط مکانیزم‌های اقتصادی و بازار تنظیم شود. ارزش ارزها باید بازتاب پایه‌ها و توانایی‌های اقتصادی در هر کشور باشد.

اختلاف آمریکا و چین پیرامون موازنه تجارت جهانی

در نشست آپک اختلافات میان آمریکا به عنوان قدرت سنتی اقتصاد جهانی، و چین به عنوان قدرت نوظهور اقتصادی نیز به بحث گذاشته شد. اختلافات میان این دو کشور سایه خود را بر اجلاس گروه ۲۰ در سئول نیز افکنده بود.

اوباما در یوکوهاما از کشورهایی همچون چین خواست که در مسیر رشد اقتصادی، خود را از وابستگی صرف به صادرات برهانند. به گفته اوباما، این کشورها موازنه‌ی بسیار بالای تجاری داشته و برای افزایش رشد اقتصادی باید به تقویت بازار داخلی خود نیز توجه داشته باشند.

در مقابل، هوجین‌تائو، رئیس‌جمهور چین، هشدار داد که نباید از رشد اقتصاد کشورها جلوگیری کرد. اما وی تاکید کرد که چین در حال تغییر تدریجی سیاست اقتصادی خود است. رئیس‌جمهور چین تصریح کرد که درهای این کشور بر روی سرمایه‌گذاری خارجی باز است و چین مخالف دخالت‌های دولتی در عرصه اقتصاد است.

هوجین‌تائو همچنین اظهار داشت که ارزش پول این کشور("یوآن") به آرامی افزایش خواهد یافت. آمریکا چین را متهم می‌کند که به صورت مصنوعی ارزش پول خود را پایین نگاه داشته تا بتواند کالاهای بیشتری صادر کند. چین نیز متقابلاَ به سیاست پولی آمریکا اعتراض دارد.

روابط سرد میان چین و ژاپن

اختلافات میان کشورهای عضو آپک تنها در زمینه اقتصادی، بازرگانی و مالی نیست. نزاع‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی میان چین و ژاپن در ماه‌های گذشته نشان داد که اختلافات ابعادی گسترده‌تر دارند. ژاپن با روسیه نیز مشاجره‌ای ارضی بر سر چندین جزیره دارد.

ژاپن به عنوان میزبان نشست سران آپک اعلام کرد که میان نخست‌وزیر این کشور و رئیس‌جمهور چین نخستین ملاقات بر سر جزیره‌های مورد اختلاف صورت گرفته است. به گفته ناظران سیاسی به‌رغم دیدار رهبران دو کشور، همچنان فضای سردی بر مناسبات چین و ژاپن حاکم است.

حمایت اوباما از عضویت دائم ژاپن در شورای امنیت

کشورهای آپک با نادیده گرفتن اختلاف سیاسی اهداف خود را ایجاد منطقه آزاد تجاری و تعیین استراتژی رشد اقتصادی اعلام کردند. در بیانیه پایانی نیز آمده است که نزدیکی سیاسی در گرو ثبات و رفاه عمومی برای تمام کشورهای عضو خواهد بود.

اوباما در دیدار با نائوتو کان، نخست‌وزیر ژاپن، در حاشیه اجلاس آپک اعلام کرد که واشنگتن از تلاش‌های ژاپن برای عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل متحد پشتیبانی می‌کند. ژاپن یکی از کشورهایی است که بیشترین سهم را در تامین هزینه‌های مالی سازمان ملل متحد دارد.

اوباما در سفر خود به دهلی نو نیز وعده‌ی مشابهی را به مقامات سیاسی هند داده بود. هند، ژاپن، آلمان و برزیل از مدت‌ها پیش تلاش‌های مشترکی را برای کسب عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل آغاز کرده‌اند.

SI/KG