تعیین شهرداران به دولت واگذار می‌شود
۱۳۸۹ آبان ۱۲, چهارشنبه
طرح «تغییر قانون انتخاب شهرداران» در «کمیسیون شوراها و امور داخلی» مجلس در مراحل نهایی است و تصمیم بر آن شده تعیین شهرداران در شهرهای بزرگ با جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر با وزارت کشور و در شهرهای کوچک بر عهده‌ی استانداران و فرمانداران باشد.
البته در طرح جدید رای اعتماد شوراها نیز منظور شده است، اما در اصل شهرداران در برابر دولت پاسخگو هستند نه شوراها. در حال حاضر شوراها به عنوان نهادهای منتخب مردم، تعیین شهرداران و نظارت بر کار آنها را بر عهده دارند.
در خردادماه گذشته طرحی در مجلس مطرح شد که انتخاب شهرداران را به صورت مستقیم به مردم واگذار می‌کرد. یک فوریت این طرح در مجلس تصویب اما به هنگام بررسی در کمیسیون شوراها رد شد.
به گزارش رسانه‌های ایران، دو روز پس از رد طرح انتخاب مستقیم شهرداران توسط مردم، طرحی در کمیسیون شوراها مورد بررسی قرار گرفت، که تعیین شهرداران را به‌طور کامل به دولت می‌سپرد. این طرح نیز به خاطر اینکه شوراها را در امور اداره‌ی شهرها به‌طور کامل کنار می‌گذاشت، مخالفت‌هایی را برانگیخت، اما در نهایت با افزودن «رای اعتماد» شوراها به آن در حال تکمیل و ارائه‌ی آن به جلسه‌ی علنی مجلس شد.
سلب اختیار از شوراها
مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی، انتخاب شهرداران در حیطه‌ی اختیارات شوراهاست و سلب این اختیار خلاف قانون اساسی کشور است.
شوراها به عنوان نهادهای انتخابی، ۲۰ سال پس از گنجاندن آنها در قانون اساسی پا به عرصه‌ی وجود گذاشتند. از نقطه‌نظر اجرایی نیز تنها حوزه‌ی اعمال نظر و اختیارات آنها در اداره امور شهرها، انتخابات شهرداران و نظارت بر کارکرد آنهاست. اگر این حق از شوراها سلب شود، عملا هیچکاره خواهند بود.
در نظر گرفتن حق «رای اعتماد» به شهرداران تعیین شده از سوی دولت نیز چیزی را حل نخواهد کرد. مجلس نیز دارای چنین اختیاری در برابر وزیران است، اما وزیران کابینه در برابر رئیس دولت پاسخگو هستند، نه در برابر مجلس.
ظاهرا خود شهرداران نیز با چنین تغییری در قانون تعیین شهرداران موافق نیستند. به گزارش خبرگزاری مهر، در تابستان گذشته، هنگامی که طرح تعیین شهرداران توسط دولت مطرح شد، شهرداران کلانشهرهای کشور در نامه‌ای به رئیس دولت، خواستار توجه ویژه برای حل مشکلات موجود در اداره شهرها شدند که نشان از نارضایتی آنها از ارایه چنین طرحی بود.
بنابراین گزارش، شهردار تهران نیز در اظهارنظر صریحی مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده و گفته بود که «این اقدام موجب تضعیف نهادهای مردمی خصوصاَ شورای شهر می‌شود. این سیستم که وزارت کشور، شهردار را انتخاب کند، عقبگرد و پس‌رفت است در حالی که انتخاب شهردار توسط مردم پیشروی به جلو است.»
«می‌خواهند شوراها را جمع کنند»
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران که خود به طیف اصول‌گرایان و بلوک حاکم تعلق دارد، طرح تعیین شهرداران توسط دولت را برچیدن شوراها می‌‌داند.
مطابق طرح جدید تعیین شهرداران، اگر شهردار پیشنهادی دولت – وزیر کشور یا استاندار – از سوی شورای شهر رد شود، خود دولت راسا برای انتخاب شهردار اقدام خواهد کرد.
مهدی چمران می‌گوید: «کاملا مشخص است که می‌خواهند شوراها را جمع کنند، مردم‌سالاری را جمع کنند و بگویند فقط دولت.»
حجت‌الله تاج‌محمدی، یک عضو شورای‌عالی استانها به خبرگزاری مهر گفته است، «با سلب اختیار انتخاب شهردار از شوراها، مشارکت مردم در سرنوشت اداره محل زندگی خود با چالش مواجه می‌شود.»
وی امیدوار است این طرح در صحن مجلس با مخالفت نمایندگان روبرو شود. او می‌گوید: «اهداف اصلی تشکیل شوراها گسترش نظارتهای مردمی بر امور اجرایی کشور است و نظارت باید همراه با اجرا باشد نمی‌توان گفت انتخاب با نهاد دیگری باشد و نظارت با شورا.»
این عضو شورای‌عالی استانها می‌افزاید: «ما حتی معتقد هستیم که باید فرمانداران توسط شوراها و یا حداقل به پیشنهاد آنها تعیین شوند و بسیاری از اموری که در حال حاضر توسط فرمانداران در حال اجراست را می‌توان به شهرداران واگذار کرد.»
MM/SI