جنجال بر سر سخنان سفیر ایران در مسکو
۱۳۸۹ آبان ۱۰, دوشنبه
حمید‌رضا سجادی، سفیر ایران در مسکو، در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا اعلام کرد، «روسیه به فکر آینده اقتصاد خود است. در مسکو این اعتقاد وجود دارد که اگر نتوان وضعیت اقتصادی را بهبود بخشید، روسیه با مشکلات جدی امنیتی تا مرز فروپاشی فدراسیون در آینده به جمهوری‌های جداگانه مواجه خواهد شد.»
به‌دنبال انتشار گفته‌های سفیر ایران در "تهران تایمز" و "پرس تی‌وی" و برخی دیگر از رسانه‌های ایران، روزنامه‌های روسیه واکنش نشان دادند. روزنامه‌ی "نزاویسمایا گازیتا" با انتشار مقاله‌ای مصاحبه‌ی سفیر را «جنجالی» توصیف کرد و نوشت که «ادعای سفیر ایران باعث حیرت مسکو شده است.»
"شانتاژ صریح مقام ایرانی"
نزاویسیمایا گازیتا، روزنامه‌ی چاپ مسکو از قول برخی تحلیل‌گران روسیه سخنان سفیر ایران را "شانتاژ صریح" تحلیل می‌کند.
این روزنامه به نظر"آلکسی آرباتوف" مدیر مرکزامنیت بین‌المللی دانشگاه روابط بین‌المللی مسکو، وابسته به آکادمی علوم روسیه، اشاره می‌کند که گفته است، «روسیه خود می‌داند، مشکلات اقتصادی دارد، ولی اگر ایران نقض پیمان منع اشاعه سلاح هسته‌ای را متوقف نکند، با مشکلات امنیتی جدی روبرو خواهد شد.»
"روزنامه‌های روسی جنجال درست کردند"
خانم النا بونایوا، کارشناس ارشد بخش ایران در"انستیتوی شرق‌شناسی علوم روسیه" در مسکو، نویسنده‌ی کتاب "شکل‌گیری مرز بین روسیه و ایران" معتقد است، "جنجال" پیرامون سخنان سفیر ایران در مسکو در نتیجه‌ی بی‌اطلاعی این رسانه‌ها بوجود آمده است.
وی در این باره اظهار می‌دارد: «رسانه‌های گروهی روسیه توجه خاصی به اظهارات سفیر کردند و واکنش نشان دادند. اما گفته‌های وی را تحریف کردند. به عقیده‌ی من این مسئله به دلیل بی‌اطلاعی و عدم درک از خصوصیات روابط دو کشور در این رسانه‌هاست. از سوی دیگر گرایش غرب‌گرائی در روسیه بسیار توسعه یافته است. محافلی هستند که تلاش می‌کنند روسیه و ایران را از همدیگر جدا کنند و این جدائی به ضرر ایران و روسیه است».
سخنان سفیر بیان تیره شدن مناسبات
آلکسی موخین، رئیس مرکز مطالعات سیاسی در مسکو در باره‌ی اظهارات سفیرایران به دویچه‌وله چنین توضیح می‌دهد: «سفیر ایران درباره فروپاشی روسیه چیز تازه‌ای نگفته است. این تئوری پیش از این از سوی برژینسکی، مشاور امنیت ملی در دوره‌ی جیمی کارتر، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا هم مطرح می‌شد».
این کارشناس نارضایتی مقام‌های ایرانی را با تیره شدن مناسبات دو کشور در ارتباط می‌داند و بر این باور است که این امر، نگرش بدبینانه" را در هر دو کشور تقویت خواهد داد. آقای موخین همچنین معتقد است، اظهارات سفیر ایران در وضعیت کنونی صحیح نبوده و به روابط ۲ کشورهمسایه لطمه می‌زند.
"در ایران منافع ملی روسیه را نادیده می‌گیرند"
النا بونایوا مخالفت محافل مطبوعاتی روسیه را با صحبت‌های سفیر ایران در روسیه را با رویکرد روسیه به غرب مرتبط می‌داند و می‌گوید: «روسیه به طرف غرب روی آورده و قصد دارد که وارد سازمان تجارت جهانی شود و در خلع سلاح نیزهمکاری نزدیک‌تری داشته باشد».
وی همچنین خاطرنشان می‌سازد، جمهوری اسلامی روسیه را به عنوان همتای استراتژیک تلقی می‌کند، اما در روسیه از اتحاد استراتژیک با ایران صحبت نمی‌کنند. خانم بونایوا می‌افزاید: «در ایران منافع ملی روسیه را نادیده می‌گیرند. آنها نمی‌فهمند که روسیه نمی‌تواند فقط با ایران دوست باشد. روسیه می‌خواهد منافع گسترده‌ای در جهان امروز داشته باشد. با کشورهای اروپائی به عنوان کشورهمتا همکاری کند و با آمریکا نیز رابطه‌ی گسترده‌تری داشته باشد».
بونایوا در ادامه‌ی صحبت‌هایش اضافه می‌کند، روابط روسیه با ایران فقط یک جزء از تمام سیاست خارجی این کشور و روابط بین‌المللی است و این مسئله را ایرانیان درک نمی‌کنند.
"نارضایتی روسیه از اظهارات ضدروسی"
یوگنی ساتانوفسکی، رئیس انستیتو خاورنزدیک در مسکو، در گفت‌وگو با دویچه‌وله به اظهارات قبلی "ضدروسی" مقام‌های بلندپایه ایران اشاره می‌کند و نتیجه می‌گیرد، این گونه برخوردها دوستی ایران و روسیه را تقویت نمی‌کند.
به‌نظراو سخنان آقای احمدی‌نژاد درباره نابودی اسرائیل، رهبران روسیه را بیشتر نگران کرده است. ساتانوفکسی خاطرنشان می‌کند: «حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار شهروند اسرائیل از کشورهای سابق شوروی به این کشور مهاجرت کرده‌اند و روسیه در این زمینه بسیار حساس هست و اگر شهروندان اسرائیل مورد تهدید واقع بشوند، سکوت نخواهد کرد».
تکذیب اظهارات سفیر ایران در مسکو
روزنامه‌ی روسی نزاویسیمایا گازیتا خبر می‌دهد، سفیرایران در مسکو در مصاحبه با این روزنامه اظهارات قبلی خود را تکذیب کرده است. وی گفته است: «مصاحبه من بطور کامل به چاپ نرسیده و گفت‌وگوی انجام شده را بازتاب نمی‌دهد. من فقط سخنان برخی از تحلیل گران روسی را نقل کردم».
کارشناسان روسی در گفت‌وگوهای خود با دویچه تائید می‌کنند که در وضعیت کنونی حساسیت ویژه‌ای در مناسبات دو کشورهمسایه ایران و روسیه ب‌هوجود آمده است. برخی از رسانه‌های روسیه هم در تحلیل مناسبات دو کشور می‌نویسند، روابط ایران و روسیه در حال حاضر به پائین‌ترین سطح خود در دوره‌ی پس از فروپاشی شوروی رسیده است.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: شهرام احدی