بزرگترین پروژه راه‌سازی ایران در دست سپاه
۱۳۸۹ مهر ۱۸, یکشنبه
کلنگ آغاز عملیات اجرایی این بزرگراه روز شنبه ۱۷ مهرماه با حضور محمود احمدی‌نژاد بر زمین خورد. احمدی‌نژاد در مراسم افتتاح این پروژه گفت: «شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری اول تاقچه‌بالا می‌گذاشتند اما حالا که می‌بینند ما نیازی به آنها نداریم، به‌صف شده و می‌خواهند برگردند.»
هزینه ساخت این بزرگراه به گفته حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری ایران، بین ۱۳ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. هیچیک از مسئولان حاضر در مراسم آغاز ساخت این پروژه، از زمان اتمام آن سخنی به میان نیاورده‌اند.
ساخت بزرگراه موسوم به "حرم تا حرم" در حالی اعلام و آغاز می‌شود که جمهوری اسلامی زیر فشار تحریم‌های مالی و فنی است. قرارگاه خاتم‌الانبیا که پیش از این نیز قرارداد توسعه شش فاز در میدان گازی پارس جنوبی را بر عهده گرفته، از جمله شرکت‌های مشمول تحریم‌های هدفمند از سوی سازمان ملل است.
دکتر جمشید اسدی، اقتصاددان مقیم پاریس، در باره پروژه جدید و توان عملیاتی سپاه در اجرای آن به دویچه وله میگوید: «سپاه در حال حاضر از نظر اقتصادی و امنیتی مالک کشور است و از این اعلام نباید تعجب کرد، اما این حضور که بدون مناقصه و رقابت صورت می‌گیرد، تاثیرات منفی بسیار دارد. وقتی فاز نه و ده پارس جنوبی را هم به سپاه دادند و سپاه جایگزین شرکت‌های اورینتال کیش و هالیبرتون شد، هزینه‌های بالایی به دلیل ناکارایی ایجاد کرد که دولت آن را پرداخت.»
جمشید اسدی یادآوری می‌کند که ضررعدم رقابت و انتخاب خارج از مناقصه‌ی پیمانکار یک پروژه بزرگ، آن است که روشن نمی‌شود چه کسی کیفیت بهتر با قیمت کمتر را پیشنهاد داده است: «مهم این است که کارها با کیفیت، با هزینه مقرون به صرفه و در مدت معین تمام شوند. باید پرسید چقدر از بودجه کشور برای انجام این پروژه به سپاه داده می‌شود و کیفیت نهایی کار چه خواهد بود.»
جمشید اسدی میگوید، انجام این پروژه‌ها بدون پیمانکار خارجی شدنی است، اما بهایی گزاف، کیفیتی پایین یا زمان اتمام نامعلوم خواهد داشت. وی اضافه می‌کند که سابقه حضور سپاه در پروژه‌های جنگی نباید به سابقه‌ی واقعی تعبیر شود، زیرا ساخت پل، ساختمان یا سد در آن زمان توجیهات اقتصادی یا عمرانی نداشته و مستلزم بررسی هزینه یا کارشناسی کیفی هم نبوده است.
حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری ایران، در مراسم آغاز عملیات ساخت بزرگراه "حرم تا حرم" گفته است، این پروژه برای چهار هزار نفر به‌صورت مستقیم ایجاد شغل می‌کند.
جمشید اسدی با ابراز تردید نسبت به واقعی بودن این گفته میگوید: «اشتغال از طریق این پروژه‌ها زمانی معنای اقتصادی دارد که آنها از طریق مناقصه و رقابت بالا به صورتی بهینه مدیریت شده باشند. می‌توان بدون توجیه اقتصادی، مانند بسیاری دستگاه‌های دولتی، عده زیادی را استخدام کرد و حقوق داد. ممکن است برای جایی که سی چهل نیرو لازم دارد، چهارصد نفر را به‌کار بگیرند. به‌این شکل نمی‌توان خرسند بود که بیکاری کم شده یا اشتغال‌زایی صورت گرفته است.»
مهیندخت مصباح
تحریریه: بابک بهمنش