افزایش معاملات تجاری با ایران به رغم اقدامات تحریمی

نه اقدامات تحریمی سازمان ملل و نه فشارهای سیاسی بر ایران، تأثیر زیادی بر روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی نداشته است. تمام طرف‌های تجاری ایران در اروپا، همچنان به ایران کالا صادر می‌کنند. برخی از کشورها حتی همکاری خود را با ایران گسترش داده‌اند.

روزنامه "فایننشال تایمز" (چاپ آلمان) گزارش می‌دهد که در نیمه اول سال جاری میلادی حجم صادرات آلمان به ایران به نزدیک ۲ میلیارد یورو رسیده و به میزان ۱۴ درصد از سال گذشته بیشتر بوده است.

فلیکس نویگارت، از هیئت مدیره "اتاق بازرگانی تجارت و صنایع آلمان"، معتقد است که افزایش میزان صادرات آلمان به خاطر سفارش‌های پیشین ایران بوده، زیرا جمهوری اسلامی که سال گذشته خود را با اقدامات تحریمی روبرو می‌دیده، خریدهای بیشتری انجام داده است.

ارقام و آمار نشان می‌دهد که روی هم رفته تقریبا تمام کشورهای اروپایی در سال ۲۰۰۹ بیش از سال‌های ۲۰۰۳ یا ۲۰۰۷ به ایران کالا صادر کرده‌اند.

برای نمونه ایتالیا در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۷ کمتر از ۲ میلیارد دلار به ایران جنس صادر کرده بود، در حالی که در سال ۲۰۰۹ بیش از ۳ میلیارد دلار به ایران صادرات داشته است. فرانسه در سال ۲۰۰۷ کمتر از ۲ میلیارد دلار به ایران صادرات داشته و در سال ۲۰۰۹ بالای دو میلیارد دلار. ترکیه در همین زمان صادرات خود به ایران را دو برابر کرده است.

استفاده از "روزنه‌های موجود"

حجم صادرات اروپا به ایران به طور کلی کاهش یافته است. ایران به دلایل سیاسی ترجیح می‌دهد اجناس مورد نیاز را از چین و روسیه خریداری کند، زیرا این دو کشور در تحریم علیه جمهوری اسلامی سیاستی ملایم‌تر اتخاذ کرده‌اند.

نکته دیگری که اهمیت دارد این است که مبادلات تجاری ایران با دبی سه برابر شده است؛ به عبارت دیگر، بخشی از صادرات اروپا به ایران از طریق دبی صورت می‌گیرد.

همین نکته را می‌توان در مورد ترکیه گفت که معبری برای ارسال کالاهای تجاری به مقصد ایران است. به طور کلی ایران تلاش می‌کند، از هر روزنه‌ای استفاده کند تا تحریم‌های اقتصادی را "دور" بزند و به کالاهای مورد نیاز خود برسد، هرچند این با زحمت و هزینه بیشتری همراه باشد.

آمریکا و اسرائيل انتقاد می‌کنند که کشورهای اروپایی در کنترل روابط تجاری با ایران به اندازه کافی کوشا نیستند. آنجا که معاملات پرسود در جریان باشد، جلوگیری از فعالیت بنگاه‌های اقتصادی دشوار می‌شود.

زمامداران غربی در سیاست خود برای زیر فشار قرار دادن ایران از راه‌های اقتصادی، موفقیت زیادی نداشته‌اند. آنها از شرکت‌های اقتصادی و بنگاه‌های تجاری خواسته بودند که از همکاری با جمهوری اسلامی خودداری کنند، با این هدف که ایران ناچار شود از برنامه هسته‌ای خود عقب‌نشینی کند.

AA/BB