اینترنت در ایران ؛ سرعت لاک‌پشتی به قیمت جان
۱۳۸۹ شهریور ۹, سه‌شنبه
سه سال پیش در ایران وقتی که فرم خرید اینترنت پر سرعت را پر کردم خوشحال بودم که از اینترنت "دایل آپ" رها شده‌ام و حالا با خیالی آسوده می‌توانم اینترنتی با سرعت بالا داشته باشم. ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه رویای آن روزها بود. گرچه باید هزینه قابل توجهی را برای این اینترنت پرداخت می‌کردم و محدودیت دانلود ۳ گیگ نیز به قوت خودش باقی بود.
شرایط این روزها در ایران تغییر چندانی نکرده است. گرچه "خبرهای خوشی" شنیده می‌شود برای افزایش سرعت اینترنت در ایران و کاهش محدودیت سرعت اینترنت خانگی. رسانه‌ها از اینترنت ۱ مگابیت بر ثانیه خبر می‌دهند برای ادارات و برخی شرکت‌ها.
اما حالا دیگر سرعت ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه برای من یک رویا نیست، بیشتر به یک تراژدی و کابوس شبیه است. در حالی که در آلمان می‌توانید به هر فروشگاهی بروید و یک استیک اینترنت با سرعت ۶ مگابیت بر ثانیه با محدودیت دانلود ۵ گیگ را به قیمت ۲۰ یورو خریداری کنید و هر لحظه که بخواهید با نوت‌بوکتان به اینترنت متصل شوید.
این یک خبر خوش نیست وقتی می‌شود تنها با ماهیانه ۲۰ یورو اینترنت و تلفن ثابت داشته باشید. اینترنتی با سرعت حداقل ۱۶ مگابیت بر ثانیه و بدون محدودیت دانلود و امکان تماس رایگان با همه‌ی شماره‌های تلفن‌های ثابت در سراسر آلمان.
اگر هم کمی بیشتر خرج کنید، با مبلغی در حدود ۴۵ یورو (تقریبا نزدیک به ۶۰ هزار تومان) به راحتی سرعتی برابر ۱۲۸ مگابیت بر ثانیه را خواهید داشت. یعنی سرعتی ۱۰۰۰ برابر آنچه در ایران اینترنت پرسرعت خوانده می‌شود.
«اینترنت‌های زغالی»، میراث دوران پارینه سنگی
طبق آمار نیمه رسمی تعداد پورت‌های پرسرعت اینترنت در ایران به سختی به نیم میلیون می‌رسد و‌این تعداد کمتراز ۵ درصد تعداد کاربران اینترنت را شامل می‌شود؛ در شرایطی که اینترنت ۱۲۸کیلوبیت در ثانیه در استانداردهای جهانی اینترنت پرسرعت محسوب نمی‌گردد.
با کارت‌های اینترنت و از طریق سیستم دایل‌آپ، سرعت به‌زحمت به ۲۴ کیلوبیت می‌رسد. سرعتی که در استانداردهای جهانی اینترنت چیزی محسوب نمی‌شود. با استفاده از این اینترنت تنها می‌توان چند صفحه سبک وب را باز کرد.
چک‌کردن و ارسال پست الکترونیکی نیز به سختی ممکن است، به شرطی که فایل‌های با حجم حداکثر چند ده کیلوبایت را ارسال و یا دانلود کرد.
براساس آخرین گزارش‌های رسمی اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) ایران با ضریب نفوذ اینترنت ۳۴ درصد بعد از اسراییل، امارات، قطر، لبنان و ترکیه در مقام ششم خاورمیانه قرار دارد. اما براساس شاخص اینترنت پرسرعت، ایران رتبه پازدهم را به‌خود اختصاص داده است. طبق معیار سنجش ITU در این رتبه‌بندی، اینترنت پرسرعت به پهنای باند بالای ۵۱۲ کیلوبیت بر ثانیه اطلاق می‌شود.
کاربران خانگی با محدودیت ۱۲۸کیلوبیت بر ثانیه مواجه هستند و آنچه در این رتبه‌بندی منظور شده، پورت‌های مورد استفاده سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ است.
این در حالی است که در ایران همچنان سرعت اینترنت را در مقیاس اسمی ۵۶ کیلوبیت یا حداکثر ۱۲۸کیلوبیت می‌سنجند. سرعتی که در عمل کمتر از این میزان است. ایران در واقع در کنار معدود کشورهایی نظیر مصر، ونزوئلا، چین، هند، سودان، سوریه و پرو قرار دارد که همچنان سرعت اینترنت خود را با معیار کیلوبیت می‌سنجند.
وعده های سر خرمن
به گزارش رسانه‌های ایران، معاون وزیر ارتباطات وعده داده که ۱۰میلیون پورت پر سرعت اینترنت در اختیار مردم قرار خواهد گرفت. آقای اخوان می گوید: «سعی می‌کنیم فیبر را به خانه‌های مردم برسانیم که البته در مرحله مقدماتی قطعا این طرح نمی‌تواند در کل کشور عملیاتی شود و فعلا هدف‌گذاری برای ۱۰میلیون پورت پرسرعت انجام شده و قرار است که بیش از نصف خانواده‌های ایرانی را تحت پوشش قرار دهیم.»
اما کارشناسان به سخنان معاون وزیر ارتباطات با شک و تردید نگاه می‌کنند. آنها می‌گویند این وعده مشخص نیست چه زمانی اجرا خواهد شد و آیا اراده واقعی برای دسترسی عمومی به اینترنت پر سرعت وجود دارد؟
گرچه باید تا پایان برنامه پنجم توسعه، سرعت اینترنت در ایران به ۵۱۲ کیلو بیت در ثانیه برسد، اما هنوز خود این برنامه به تصویب نرسیده است.
مهدی محسنی
تحریریه: فرهاد پایار