دو دستورالعمل محرمانه وزارت ارشاد به رسانه‌ها
۱۳۸۹ شهریور ۱, دوشنبه
در مرداد ماه دو بخشنامه‌ی رسمی از وزارت ارشاد خطاب به مدیران مسئول روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها در اینترنت منتشر شد. در این نامه از رسانه‌ها خواسته شده تا از انتشار اخبار، تصاویر و سخنان آقایان موسوی، کروبی و خاتمی خودداری کنند.
مدیرکل امور مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت ارشاد که این نامه را امضا کرده علت این درخواست را «وظیفه ذاتی رسانه‌ها در ایجاد فضای آرام‌بخش در جامعه» عنوان کرده است.
احسان قاضی‌زاده هاشمی همچنین مدعی شده که "مراجع ذیصلاح امنیتی" نسبت به "آثار احتمالی منفی" انتشار اخبار مربوط به این سه نفر دارای ملاحظاتی هستند.
در بخشنامه دیگری مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت ارشاد از رسانه‌ها خواسته تا از «بزرگ‌نمایی موضوع تحریم‌ها و طرح تهدید نظامی» خودداری کنند.
در این نامه آمده است: «در شرایط حاضر با توجه به ضرورت ایجاد فضای نشاط عمومی و افزایش امید در مخاطبان از بزرگ‌نمایی موضوع تحریم‌ها و طرح تهدید نظامی پرهیز و سعی بر ایجاد پوشش خبری در فضای اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران گردد».
تاکنون هیچ مرجع رسمی انتشار این بخشنامهها را تایید یا تکذیب نکرده است. اما سعید رضوی فقیه روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی مقیم تهران می‌گوید چنین درخواستی از سوی وزارت ارشاد احمدی‌نژاد اصلا عجیب نیست.
وی به دویچه وله گفت: «با توجه به عملکرد وزارت ارشاد دولت آقای احمدی‌نژاد و بهخصوص معاونت مطبوعاتی این وزارتخانه، هیچ تعجبی ندارد که آنها با اتخاذ رویکردهای امنیتی در عرصه‌ی رسانه‌ها و مطبوعات، خواسته باشند که محدودیت‌های خبری جدیدی برای رهبران اصلاح‌طلب اعمال کنند».
پیش از این نیز همین معاونت در نامه‌ای مشابه از رسانه‌ها خواسته بود، از پخش هرگونه خبری درباره پرونده اتمی ایران خودداری کنند.
بخشنامه وزارت ارشاد و سیاست "جذب حداکثری" آیت‌الله خامنه‌ای
اما آنچه که انتشار چنین بخش‌نامه‌هایی را در شرایط کنونی کمی غیرمنتظره می‌سازد، سخنان اخیر آیت‌الله خامنه‌ای است. وی طی یک سخنرانی در جمع دانشجویان از روند رسیدگی به پرونده کوی دانشگاه ابراز ناخرسندی کرد. رهبر جمهوری اسلامی همچنین افزود: «خالص کردن جامعه با فشار و حرکت‌های تند به وجود نمی‌آيد و اسلام نيز کسی را مأمور نکرده است که اشخاص ضعيف‌الايمان را به بهانه خالص کردن جامعه، از دايره خارج کنند».
برای آقای رضوی فقیه نیز انتشار بخشنامه وزارت ارشاد در مورد آقایان موسوی، کروبی و خاتمی با توجه به سخنان آقای خامنه‌ای عجیب است. او می‌گوید: «آنچه فکر میکنم خیلی عجیب است و با سیاستهای کلی نظام جمهوری اسلامی که اخیراً شاهد آن هستیم تناقض و منافات دارد، آن است که صحبتهای یکی دو روز گذشتهی آقای خامنه‌ای دلالت بر اتخاذ یک رویکرد آشتیجویانه و مسالمتآمیز نسبت به رهبران جنبش انتقادی و اعتراضی دارد. طبیعتاً چنین عملی میتواند یا نشاندهندهی عدم صداقت رهبران جمهوری اسلامی در اعلام موضع آشتیجویانه باشد یا دلالت بر تناقضها و شکافهای جدی در سطح رهبران و مسئولان ارشد این نظام باشد».
به نظر سعید رضوی فقیه انتشار این بخشنامه یک بحران خبری برای دولت احمدی‌نژاد است. وی همچنین معتقد است که این نامه حکایت از ترس و وحشت دولت دهم از گسترش موج اعتراضات و فعال شدن رهبران جنبش اعتراضی دارد.
این تحلیلگر سیاسی همچنین پیش‌بینی می‌کند که انتشار این بخشنامه از سوی بخش دیگری از مسئولان جمهوری اسلامی مورد اعتراض قرار گیرد. رضوی فقیه می‌گوید: «فکر میکنم این محدودیت خبری (در مورد سه شخصیت اصلاح‌طلب) توسط بخش دیگری از مسئولان جمهوری اسلامی مورد انتقاد و اعتراض قرار بگیرد. برای اینکه نه تنها به کاهش اهمیت و اعتبار رهبران جنبش اعتراضی منجر نمیشود، بلکه موجب حساسیت بیشتر افکار عمومی نسبت به آنها خواهد شد».
هنوز هیچ خبر رسمی درباره نحوه واکنش رسانه‌ها در قبال این بخشنامهها منتشر نشده اما سعید رضوی فقیه پیش‌بینی می‌کند که با توجه به فضای اختناق حاکم بر رسانه‌ها و ترس از تعطیلی و توقیف، دستورات این بخشنامهها رعایت شود.
میترا شجاعی
تحریریه: داود خدابخش
[برای مشاهده بخشنامهها به لینک زیر مراجعه کنید]