ترکیه و روسیه به صدور بنزین به ایران ادامه می‌دهند

پیش از صدور مجدد بنزین به ایران، روسیه تحریم‌های سخت کشورهای غربی علیه ایران را به باد انتقاد گرفته بود. اواخر ماه میلادی گذشته (ژوئیه)، زمانی که اتحادیه اروپا تحریم‌های مضاعفی را علیه ایران تصویب کرد، وزارت خارجه روسیه با صدور بیانیه‌ای این تحریم‌های یک‌جانبه علیه بخش انرژی ایران را "غیرقابل قبول" دانست و آن را فراتر از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل توصیف کرد. این در حالی است لحن مقام‌های ارشد روسیه، از جمله مدودیف، نسبت به برنامه‌ی هسته‌ای ایران بیش از پیش با سوءظن و انتقاد همراه شده و این کشور در اعمال فشار بر جمهوری اسلامی همکاری و همراهی بیشتری با آمریکا نشان می‌دهد.

همزمان با اقدام لوک‌اویل، تانر یلدیز، وزیر انرژی ترکیه نیز روز چهارشنبه اعلام کرد که دولت این کشور از آن دسته ازش شرکت‌های این کشور که مواد سوختی به ایران صادر کنند حمایت خواهد کرد. این رویکرد ترکیه می‌تواند به عنوان یک چرخش سیاسی تلقی شود و نشانه‌ی اولویت حفظ مناسبات باکشورهای همسایه در خاورمیانه بر خواست‌های متحدان اروپایی ترکیه باشد.

در قطعنامه‌های سازمان ملل صدور بنزین به ایران ممنوع نشده است. با این همه، با مجموع تحریم‌های مضاعفی که آمریکا و اروپا علیه ایران وضع کرده‌اند شرکت‌های غربی و آسیایی در صدور بنزین به این کشور محتاط شده‌اند. این شرکت‌ها بیم دارند که ادامه همکاری‌شان با ایران سبب شود که آمریکا یا اروپا آنها را مشمول جریمه کنند و از مشارکت‌دادنشان در پروژه‌های مختلف و یا بهره‌مندی‌شان از امکانات مالی و بانکی خود، محروم کنند. این امر باعث شده که در ماه‌های گذشته شرکت‌های مختلف اروپایی و آسیایی صدور بنزین به ایران را به حال تعلیق درآورند.

ایران که روزانه تقریباَ یک سوم از نزدیک به ۷۰ میلیون لیتر بنزین مورد نیاز خود را وارد می‌کند، از بیم آن که با قطع کامل ورود بنزین روبرو شود، در تلاش بوده که پالایشگاه‌های مختلفی بسازد، اما هیچکدام از این طرح‌ها از جمله به دلیل مسائل مالی از پیشرفت چشمگیری برخوردار نیستند.

با این همه مقام‌های جمهوری اسلامی پیوسته ادعا می‌کنند که در عرض یک هفته قادرند بنزین وارداتی را با تولید داخلی جایگزین کنند. تا کنون بیش از هر طرحی، کاهش سهمیه بنزین تنها گزینه‌ای بوده که دولت ایران برای مقابله با بحران کمبود می‌تواند به طور عملی به آن فکر کند. این کاهش سهمیه اما بدون تاثیرهای فاحش بر تولیدات و کار و فعالیت‌های اقتصادی نیست، امری که نارضایتی بیشتر شهروندان می‌تواند از تبعات احتمالی آن باشد.

اعلام آمادگی ترکیه و روسیه به تامین بنزین مورد نیاز ایران احتمالاَ همه‌ی نیازهای این کشور را پوشش نخواهد داد. بنا به تجربه، این تردید نیز وجود دارد که دو کشور یادشده در چارچوب بده و بستان‌ها و امتیازگیری‌های بیشتر از غرب دوباره همراهی فشرده‌تری برای اعمال فشار بر ایران انجام دهند و حتی صدور بنزین را نیز مجدداَ به حال تعلیق درآورند.