«خطر ایران»؛ تجهیز عربستان و نگرانی اسراییل

روزنامه "وال استریت ژورنال" در گزارشی خبر از یک معامله بزرگ تسلیحاتی میان عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا داده است. به نوشته‌ی این روزنامه نگرانی ریاض از برنامه‌ی اتمی جمهوری اسلامی دولت آمریکا را بر ان داشته فروش جنگنده‌های مدرن را به این متحد قدیمی در دستور کار قرار دهد.

خرید 30 میلیارد دلار جنگ‌افزار

وال استریت ژورنال نوشت فروش جنگ‌افزارهایی که ارزش کل آنها به ۳۰ میلیارد دلار می‌رسد، اسراییل یکی دیگر از متحدان آمریکا در منطقه را به شدت ناخشنود کرده است. این معامله قرار است طی یک دهه انجام شود و صدور جنگنده‌های اف ـ ۱۵ به عربستان را نیز در بر دارد.

این گزارش به نقل از دیپلمات‌ها و مقام‌های دولتی می‌نویسد، جنگنده‌هایی که قرار است در اختیار عربستان سعودی قرار داده شود از مدرن‌ترین انواع اف ـ ۱۵ نخواهند بود. علت این امر نگرانی اسراییل از تهدید امنیت این کشور عنوان شده. گفته می‌شود دست‌کم موشک‌های دوربرد بر روی این جنگنده‌ها نصب نخواهد شد. ریاض مدل‌های قدیمی‌تری از فانتوم‌های آمریکایی را در اختیار دارد.

تردید در مورد هدف واقعی جمهوری اسلامی

"اشپیگل آنلاین" با اشاره به این گزارش هدف از معامله میلیاردی واشنگتن و ریاض را قصد آمریکا در جلوگیری از افزایش نفوذ ایران در منطقه عنوان می‌کند. آمریکا و بسیاری از کشورهای غربی جمهوری اسلامی را متهم می‌کنند، به بهانه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی، در تدارک دست یافتن به سلاح هسته‌ای است. تهران این اتهام‌ها را رد می‌کند.

آمریکا معتقد است افشای برخی از فعالیت‌های اعلام‌نشده‌ی جمهوری اسلامی، از جمله ساخت پنهانی یک سایت غنی سازی جدید در نزدیکی قم، و عدم همکاری همه‌جانبه با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تردیدها دامن می‌زند. آژانس نیز در گزارش‌های متعددی اعلام کرده قادر به راستی‌آزمایی و تایید ماهیت صلح‌امیز بودن فعالیت‌های اعلام نشده‌ی هسته‌ای این کشور نیست.

نگرنی از ناامن شدن منطقه

نگرانی عربستان از افزایش احتمالی نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه تا کنون بارها ابراز شده است. این کشور جمهوری اسلامی را متهم می‌کند در ناامن کردن مناطقی چون لبنان نقش دارد. برخی از ناظران یکی از دلایل دیدار تاریخی ملک عبدالله از بیروت، هشتم مرداد، را همین نگرانی‌ها عنوان کرده‌اند. این نخستین سفر یک پادشاه سعودی به لبنان در نیم قرن گذشته بود. همزمان با این دیدار بشار اسد، رئیس جمهور سوریه نیز به بیروت رفت.

دیدار سران سوریه و عربستان در بیروت از این جهت نیز با اهمیت تلقی شده که این دو کشور همراه با ایران بیشترین نفوذ را بر گروه‌ها و نیروهای سیاسی و شبه‌نظامی لبنان دارند. دو طرف در این دیدار بر حفظ یکپارچگی لبنان و پرهیز همه‌ی گروه‌ها از ایجاد درگیری داخلی و بی ثبات کردن کشور تاکید کردند. برخی از ناظران این سفر را به موفقیت ریاض در محدود کردن نفوذ سیاسی تهران در لبنان تعبیر کرده‌اند.

تقویت موقعیت عربستان

انتشار خبر معامله بزرگ تسلیحاتی عربستان با آمریکا می‌تواند در تقویت موقعیت این کشور در منطقه و کاهش نگرانی‌هایش از سوی ایران موثر باشد. ظاهرا تنها مانع انجام این معامله بزرگ می‌توانست اسراییل باشد. واشنگتن خود را متعهد می‌بیند اطلاعات مربوط به چنین معامله‌هایی را در اختیار تل‌آویو قرار دهد. همچنین احتمال می‌رود کنگره آمریکا در صورتی که امنیت اسراییل را در خطر ببیند جلوی چنین قراردادی را بگیرد.

اسراییل خود را از جانب اغلب همسایگانش در خطر می‌بیند و به همین دلیل برتری نظامی نسبت به کشورهای منطقه را برای بقای خود غیرقابل چشم‌پوشی ارزیابی می‌کند. اسراییل جنگنده‌های اف ـ ۱۵ و اف ـ ۱۶ آمریکایی را در اختیار دارد و در صورتی که مدرنترین نوع این جنگنده‌ها در اختیار عربستان قرار نگیرد تا حدی آسوده خاطر خواهد بود. به این ترتیب چنانچه معامله با عربستان تا حد اف ـ ۱۵های "کمتر مجهز" باشد، نگرانی‌های این کشور تقریبا مرتفع خواهد شد.

برطرف شدن نگرانی اسراییل

روزنامه ی اسراییلی هاآرتص ابتدای ماه ژوییه سال جاری میلادی در گزارشی مدعی شده بود این کشور قصد دارد کل معامله تسلیحاتی عربستان با آمریکا را متوقف کند. به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال این موضوع اکنون منتفی است.

محافل خبری و مقام‌های اسراییلی در روزهای گذشته به خبرهای منتشر شده در مورد مذاکرات واشنگتن و ریاض واکنشی نشان نداه‌اند.

یکی از سخنگویان پنتاگون که نخواسته وارد جزییات این معامله شود به روزنامه یادشده گفته است، آمریکا این تجارت را پنهان از چشم اسراییل انجام نمی‌دهد و متوجه نگرانی‌های این کشور نیز هست. او می‌گوید «اما اسراییل تنها کشور منطقه نیست که نگران امنیت خود است.» به گزارش وال استریت ژورنال این سخنگوی پنتاگون می‌افزاید «ما در مقابل متحدان دیگرمان نیز تعهداتی داریم.»

BK/FW