1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

بنيانگذار "دکان فقرا" درگذشت

۱۳۸۹ مرداد ۸, جمعه

تيوالبرشت، يکي از دو بنيانگذار فروشگاههاي زنجيرهاي "الدي" به عمر 88 سالگي درگذشت.

https://p.dw.com/p/OYGu
تیو البرشت، بنیانگذار شرکت "الدی"
تیو البرشت، بنیانگذار شرکت "الدی"عکس: AP

اگرچه از مهاجرت افغانها به آلمان، 88 سال نميگذرد اما به يقين ميتوان گفت که خيلي بيشتر از 88 درصد افغانهاي مقيم آلمان يک قسمت زياد ضروريات خود را از "الدي" ميخرند. هر افغان تازه واردي که به جمع خانواده مهاجران افغان اضافه ميشود، در اولين روزهاي آمدن خود اگر سه نکته مهم از جانب هموطنان برايش گوشزد شود، يکي آن خريد کردن از "الدي" است.

امروز اما خريدن از "الدي" براي افغانهاي مهاجر در آلمان يک عادت شده، تا آنجايي که بازار رفتن و "الدي" رفتن براي بسياريها به حيث معادلهاي هم، مورد استفاده قرار ميگيرد.

قيمتهاي مناسب و ارزان "الدي" سبب شد تا نام "دکان فقرا" را بر اين فروشگاه بگذارند. در اين نامگذاري افغانها نقشي نداشته اند بلکه اعتبار اين ابتکار، به ساکنان قديميتر اين مرزوبوم تعلق ميگيرد.

خانوادههاي افغان که بيشتر از سه - چهارعضو داشته باشند، هرهفته کم از کم دو سه بار به اين فروشگاه سر ميزنند. به اين ترتيب کساني را که امکان ملاقات کردن شان در جاهاي ديگر چندان زياد نيست، يکي دو بار در ماه ميشود در "الدي" ديد.

از هر پنج خانواده، چهار خانواده از "الدی" خرید می کنند
از هر پنج خانواده، چهار خانواده از "الدی" خرید می کنندعکس: dpa

کيفيت اجناس اين فروشگاه با اينکه خوب و يا متوسط است، ميان افغانها ظاهرا نام نيک ندارد ــ "ارزان بيعلت و قيمت بيحکمت نيست"ــ از همين جاست، وقتي کار ميان دو نفر به پرخاش و دشنام دادن برسد، مثلا ميگويند:

برو گم شو الدي خور!

جديدترين احصاييهها در آلمان نشان ميدهد که از هر پنج خانواده آلماني، چهار خانواده از "الدي" خريد ميکنند. 95 درصد کارگران ضروريات خود را از "الدي" ميخرند. اين آمار باعث نميشود که برخي از ما وقتي خريطههاي پلاستيکي "الدي" را استفاده ميکنيم، آن را برگردانيم (برعکس کنيم)، چنانکه داخل آن بيرون شود و قسمت بيرون آن داخل، تا ديگران علامت "الدي" را در خريطههاي مورد استفاده ما نبينند.

البته که همه اين کار را نميکنند. يکي از خويشاوندان ما با هر کي که تازه آشنا ميشود و از حال و احوالش ميپرسد، پس از احوالپرسي مقدماتي سومين يا چهارمين سوالش اين است: آيا "الدي" نزديک خانه تان است؟

حالا ديگر "الدي" در کابل هم آنقدرها گمنام نيست. من چندين بار خريطههاي پلاستيکي "الدي" را در جادههاي شهر کابل ديده ام. در آغاز سقوط حکومت طالبان، در کابل آوازه بود که "مک دونالد" و "الدي" در آنجاها هم ساخته خواهد شد.

امروز "الدي" در هژده کشور جهان در سه قاره فعاليت دارد. به همان اندازه که "الدي" يک نام آشنا است، به همان اندازه دو بنيانگذار "الدي"، ناآشنا و گمنام اند.

کارل البرشت، برادر بزرگتر با هژده ميليارد يورو، ثروتمندترين آلماني است. تيوالبرشت با 12.8 ميليارد يورو سومين آلماني ثروتمند به شمار ميرفت.

خریدن از الدی به یک عادت تبدیل شده است
خریدن از الدی به یک عادت تبدیل شده استعکس: AP

پدر اين دو برادر کارگر معدن بود. مادر شان در سال 1913 دکان کوچکي با مساحت 35 متر مربع را افتتاح کرد. برادران البرشت از سال 1946 که دکان مادر به آنها رسيد، کار مستقل خود را آغاز نمودند. چند سال بعد کار شان به جايي رسيد که هر دو، آلمان را ميان خود به شمال و جنوب تقسيم کرده، يکي "الدي" شمال و ديگري "الدي" جنوب را تاسيس نمودند. امروز پس از پنجاه سال، در شمال آلمان 2535 فروشگاه و در جنوب 1760 فروشگاه متعلق به شرکت "الدي" ميباشد.

تيوالبرشت در سال 1971 اختطاف شد و 17 روز در دست اختطاف کنندگان بود تا اينکه در مقابل پرداخت سه و نيم ميليون يورو که در آن زمان زيادترين مقداري بود که براي رهايي يک گروگان در آلمان پرداخته شد، آزاد گرديد. از آن به بعد اين برادران در انظار عامه ظاهر نميشدند و عکسي هم از آنها چاپ نميشد. اما آنچه در مورد آنها شهرت دارد، نوع زندگي فروتنانه و بيتکلف شان است که با ثروت افسانهاي آنها هيچ تناسبي ندارد.

من امروز در آشپزخانه آپارتمان خود به احترام آقاي "الدي" براي يک دقيقه سکوت کردم.

نويسنده: يما ناشر يکمنش

ويراستار: عارف فرهمند