1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Almanya Cumhurbaşkanı Köhler istifa etti

31 Mayıs 2010

Afganistan konusunda verdiği bir röportajda ‘Almanya’nın çıkarları için gerektiğinde askeri güç kullanılması gerektiği’ ifadesiyle şimşekleri üzerine çeken Cumhurbaşkanı Horst Köhler görevinden istifa etti.

https://p.dw.com/p/Ne4d
Fotoğraf: AP

Almanya’da ilk kez bir cumhurbaşkanı istifa etti. İki haftadır süren tartışmaların ardından Horst Köhler bugün üç dakikalık bir açıklama yaptı. Oldukça duygusal bir ses tonuyla, gözlerinde yaşlarla konuşan Köhler, ‘Afganistan konusundaki ifadelerine yönelik eleştirilerin Cumhurbaşkanlığı makamının hak ettiği saygıdan yoksun kaldığını’ belirtti. Köhler, bu eleştirilerin, sanki kendisi Alman ordusunun Anayasa dışı faaliyetlerde bulunmasını savunuyormuş gibi bir izlenim yarattığını kaydetti.

Herşey Köhler’in iki hafta önce Cumartesi günü DeutschlandRadio’ya verdiği demeçle başladı. Cumhurbaşkanı Afganistan’a birkaç saatliğine sürpriz bir ziyarette bulunmuş, Mezar-ı Şerif’teki Alman askerlerini ziyaret etmişti. Köhler, Almanya’ya dönerken uçakta Afganistanla ilgili verdiği röportajda ‘Afganistan tartışmalarında Almanya’da yeni bir rotaya mı ihtiyaç var’ şeklindeki soruya şu yanıtı vermişti:

‘Askerî güç elzem’

“Bizim kadar büyük, böylesine güçlü bir dış ticaret yönelimi bulunan ve dolayısıyla dış ticarete bağımlı bir ülkenin, icab ettiğinde, yani acil bir durum söz konusu olduğunda, çıkarlarını koruyabilmesi için askerî gücün de elzem olduğunu bilmesi gerekir. Örneğin serbest ticaret yolları için, bölgesel istikrarsızlıkların önlenmesi için... Çünkü bu istikrarsızlıklar bizim önümüzdeki fırsatları da olumsuz etkileyecek, ticaret yoluyla istihdam ve kazancın güvenceye alınmasını engelleyecektir.”

‘Somali’yi kastetmiştim’

Bu ifadeler Almanya’da hararetli tartışmalara yol açtı. Köhler gelen tepkiler üzerine geçtiğimiz perşembe günü bir açıklama yaptı ve ifadeleriyle Afganistan’ı değil, Somali’yi kastettiğini, burada deniz ticaretini korsanlara karşı korumakla görevli AB’nin Atalanta misyonundan bahsettiğini vurguladı.

Ancak muhalefeti tatmin edemedi, Sosyal Demokrat Parti, Sol Parti ve Yeşiller, Cuma günü bir girişimde daha bulundu ve Köhler’den ekonomik çıkarlar için savaşı gerçekten savunup savunmadığı konusuna açıklık getirmesini istedi.

Siyasi gözlemcilerin çoğu, Köhler’in bu ifadelerini ‘talihsizlik’ diye değerlendiriyor. Çünkü Afganistan ağırlıklı bir röportajdı ve yine direkt Afganistan’la ilgili bir soruya bu şekilde yanıt vermesi doğal olarak muhalefetin gözünden kaçmadı.

Berlin şokta

Köhler’in istifası, Almanya’da siyaseti şoke etti. Sosyal Demokrat Parti Genel Başkanı Sigmar Gabriel istifadan üzüntü duyduğunu, Alman halkının büyük çoğunluğu gibi kendisinin de Köhler’in makamındaki icraatına hep saygı duyduğunu söyledi ve istifayı iktidardaki Hrıstiyan Birlik Partileri ve liberallerin Köhler’den desteği çekmelerine bağladı.

Hür Demokrat Parti lideri ve Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle ise kararı açıklamadan önce Köhler ile görüşerek onu istifadan caydırmaya çalıştığını ancak başarılı olamadığını açıkladı. Bugün FIFA 2010 Güney Afrika Dünya Futbol Şampiyonası’na hazırlıklar için Güney Tirol’de bulunan Alman milli takımını ziyaret etmesi planlanan Başbakan Angela Merkel’in de ziyareti ‘güncel gelişmeler’ nedeniyle iptal ettiği açıklandı.

Türkiye, Horst Köhler’i 2000-2004 yılları arasında Uluslararası Para Fonu IMF’nin başkanı olarak tanıdı. 2004’te Almanya’da şu an iktidardaki Hrıstiyan Birlik Partileri ve liberal Hür Demokratların adayı olarak cumhurbaşkanlığına seçildi. Beş yıl sonra 23 Mayıs 2009’da ikinci görev dönemine başladı.

Şimdi ne olacak?

Anayasanın 57’nci maddesi uyarınca Eyalet Temsilcileri Meclisi Başkanı, Bremen’in Sosyal Demokrat Belediye Başkanı Jens Böhrnsen, cumhurbaşkanlığı görevini üstlenecek. Federal Meclis milletvekilleri ve eyaletlerden eşit sayıda üyeden oluşan Federal Seçiciler Kurulu’nun otuz gün içinde toplanarak Köhler’in halefini seçmesi gerekiyor.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/ BK,MÇ