اهل سنت و جنبش سبز

حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان و از روحانیون صاحب نام اهل سنت در ایران است. او رهبر "مکتب قرآن کردستان" است و درمحافل دینی اهل تسنن در بلوچستان، ترکمن‌صحرا و دیگر مناطق سنی‌نشین ایران چهره‌ای شناخته شده به حساب می‌آید.

وی در یکی از سحنرانی‌های خود پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران در مقابل سیصد هزارتن از پیروان اهل سنت در زاهدان صریحا علیه دستگیری‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری اعتراض کرد و همان روز نیز در زاهدان دستگیر و پس از ۹ روز بازداشت آزاد شد. وی در گفتگو با دویچه وله اطلاع می‌دهد که هنوز پرونده‌اش در دادگاه روحانیت مشهد مسدود نشده است.

طرح "قانونمندی اداره‌ی حوزه‌های علمیه اهل سنت"

مولانا عبدالحمید، امام جمعه‌ی اهل سنت زاهدان نیز صریحا از وضعیت به وجود آمده پس از انتخابات ریاست جمهوری انتقاد می‌کند. در میان روحانیون ترکمن نیز نارضایتی به این وضعیت ادامه دارد.

آگاهان به مسائل اهل تسنن در ایران، یکی از دلایل عدم اعتراض آشکار روحانیون مناطق سنی نشین و همبستگی علنی آنها با جنبش سبز را با تهدید دولت در مورد اجرای طرح "قانونمندی اداره‌ی حوزه‌های علمیه اهل سنت" در ارتباط می‌دانند. براساس این طرح، مدارس و حوزه‌های علمیه‌ی اهل سنت تحت کنترل ارگان‌های دولتی قرارخواهند گرفت. مقامات دولتی تهدید کرده‌اند مخالفت با این طرح پیگرد قانونی خواهد داشت.

در بسیاری از مناطق سنی‌نشین ایران در نتیجه‌ی اعتراض‌های مردم مانع بسته شدن این مدارس شده‌اند.

حاکم شرع مردمی کردستان: مردم را آزار ندهید!

علیرغم تشدید فشارها برخی از روحانیون سنی شناخته شده کشور به سرکوب‌های داخل شدیدا اعتراض کرده اند.

در این رابطه حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان چنین می‌گوید: «در خردادماه انتخاباتی دراین کشور برگزار شد و صرف نظر از نتایج آن متاسفانه تبعاتی ناگواری را به بار آورد. ما مسلمان اهل سنت ایران هستیم. به‌عنوان یک ایرانی حق داریم نسبت به موارد پیش آمده نگران باشیم، هموطنان ما در تهران و دیگر شهرهای کشور به دلیل اعتراض قانونی دچار مشکلات فراوانی شده‌اند.

هموطنان ما در راهپیمایی آرام وحتی بعضاً توأم با سکوت به نتایج انتخابات اعتراض داشتند که مورد آزارواذیت فراوان قرارگرفتند وعده زیادی از شخصیت‌های سیاسی ومدنی را به زندان انداختند.»

حاکم شرع مردمی کردستان "خواستار اجرای قوانین کشور" شده است. وی در گفتگو با دویچه وله تاکید می‌کند که در سخنرانی ۴۰ دقیقه‌ای خود در زاهدان کتاب قانون اساسی را به همراه داشته و به مواد مندرج در آن استناد می‌کرده است.

"موسوی و کروبی به اهل تسنن وعده‌هائی دادند"

حسن امینی در گفتگو با دویچه وله تاکید می‌کند که این حق طبیعی اهل تسنن هست که به هر شخصیت و یا جنبش مطرح که به خواسته‌هایشان بیشتر توجه کند، تمایل نشان می‌دهند.

وی به دویچه وله همچنین می‌گوید: «نامزدهای اصلاح طلبان آقای کروبی و موسوی در آستانه‌ی انتخابات سال پیش به اهل تسنن وعده‌هایی دادند مبی بر اینکه حقوق قانونی اهل‌سنت را در نظر خواهند گرفت. بنابراین با توجه به وعده‌های موسوی و کروبی اهل سنت به سوی آنها گرایش پیدا کردند و ۹۰ تا ۹۵ درصد به نامزدهای اصلاح طلبان رای دادند. البته سرنوشت رای‌ها را ما همه می‌دانیم و زیاد مورد توجه قرارنگرفت».

به نظرحسن امینی فشار در سرتاسر ایران در طول سال گذشته تشدید یافته ولی اهل سنت که اکثرشان ملیت‌های غیرفارس هستند، هم با ستم مذهبی و هم با ستم قومی مواجه شدند.

رابطه‌ی جنبش سبز و اهل سنت

حسن امینی در پاسخ به سئوالی در مورد رابطه با جنبش سبز ضمن اشاره به اهداف مشترک می‌گوید: «قضیه اینطوری نسیت که ما به جنبش سبز کمک کنیم. اما جنبش سبز اهدافی دارند که شاید به اهداف اهل سنت واقلیت‌ها نزدیک باشند. ما روی اهداف خود کار می‌کنیم. جنبش سبز هم می‌گوید، برای آزادی تلاش می‌کند، ما هم برای آزادی کار می‌کنیم. ازاین لحاظ می‌توان گفت که اینها هماهنگ بوده ولی ما بیائیم طبق نظر و یا بیانیه جنبش سبز کاربکنیم تابحال اینگونه نبوده است.»

به نظر حسن امینی اعتراض در مناطق سنی نشین با تهران فرق می‌کند. وی در این رابطه چنین توضیح می‌دهد: «چون آن قضیه‌ای که در تهران و در بیشتر شهرهای بزرگ بوده در استان‌ها و شهرستان‌ها نمی‌توانست انجام بگیرد. اگر چنین کارهائی در کردستان اتفاق می‌افتاد من مطمئن بودم که دهها نفر کشته و دستگیر می‌شدند و زمینه مساعد نبود».

درخواست‌های اهل تسنن

حاکم شرع مردمی استان کردستان در ادامه توضیحاتش به درخواست‌های اهل سنت اشاره کرده می‌گوید: «خواست ما این است که طبق همان قانونی که بنظر ما مشکلات زیادی هم دارد، با ما رفتار شود. ما آزادی دینی می‌خواهیم. در ماده ۱۲ قانون اساسی نوشته شده که در مناطقی که اهل سنت هستند مسائل طبق مذهب خوشان حل شود و نباید دخالتی شود. خواست ما این هست و عجیب و غریب هم نیست. اگر نظام ادعای اسلامی می‌کند، پس با ما باید رفتار اسلامی هم بکند».

امینی در ادامه‌ی گفتگو با دویچه وله برای حل مشکلات اهل تسنن گفتگو و دیالوگ را طرح می‌کند و خاطرنشان می‌کند: «زبان و فرهنگ اهل سنت آزاد باشند، صاحبنظران آنها آزاد باشند. خودشان منطقه‌ی خود را اداره کنند و در اداره کردن آنها دخالت نکنند. چون دخالت با آزادی منافات دارد».

آینده جنبش سبز و اهل سنت

کارشناسان و آگاهان به مسائل اهل سنت در ایران بر این باور هستند در صورت بروزحرکت‌های اعتراضی، شدت عمل نیروهای دولتی در قبال اهل تسنن طرفدار جنبش سبز، بسیار بیشتر از سایر مناطق ایران می‌بود.

اما اهل سنت در راستای طرح درخواست‌های خود عملا با جنبش سبز همگام شده است.

سران و نخبگان دینی اهل سنت بیشتر "وحدت کلمه" دارند. شاید به همین دلیل هم باشد که "اعتمادسازی بین جنبش سبز و اهل تسنن" در آستانه‌ی‌انتخابات ریاست جمهوری سال پیش و در تداوم آن در یکسال گذشته وجود داشته است. آگاهان به مسائل همچنین می‌گویند، در طرح اساسی ترین درخواست‌های خود اهل سنت ایران با جنبش سبز هم‌نظر و همراه هستند و منافع و "اهداف" مشترکی دارند.

طاهر شیرمحمدی

تحریریه: رضا نیکجو