Παρακάμπτοντας τη λογοκρισία στο διαδίκτυο

Ένα από τα θέματα που κυριάρχησαν στο φετινό re:publica - το μεγαλύτερο και σημαντικότερο φόρουμ της διαδικτυακής κοινότητας στη Γερμανία - ήταν η λογοκρισία στο διαδίκτυο σε αυταρχικά καθεστώτα. Η γενική διαπίστωση των συμμετεχόντων ήταν άκρως ενθαρρυντική: όλες οι προσπάθειες λογοκρισίας στο ίντερνετ είναι εκ του προοιμίου καταδικασμένες να αποτύχουν.

Στην Κίνα η google διέκοψε πρόσφατα τη λειτουργία της μηχανής αναζήτησης, εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο τη διαμαρτυρία της για την λογοκρισία του Πεκίνου στο διαδίκτυο. Όπως εξηγεί ο γνωστός μπλόγκερ Μάικλ Αντί:

«Όταν ψάχνει κανείς τώρα κάτι στην google η σύνδεση συχνά διακόπτεται. Εκεί καταλαβαίνεις ότι υπάρχει λογοκρισία. Το σημαντικότερα είναι πως ολοένα και περισσότεροι διαπιστώνουν ότι υπάρχει λογοκρισία και αναζητούν τρόπους να την παρακάμψουν».

To παράδειγμα του Ιράν

Όσο πιο ανοιχτή και δημόσια η λογοκρισία τόσο πιο ευρηματικοί, όσοι προσπαθούν να την παρακάμψουν, λέει ο ειδικός. Αντίστοιχες εμπειρίες έχουν να διηγηθούν και οι Ιρανοί ιδίως μετά τις κινητοποιήσεις εναντίον του καθεστώτος πέρσι στην Τεχεράνη. Όπως εξηγεί η blogger Φαρνάζ Σεϊφί, το διάστημα εκείνο η αντιπολίτευση δεν είχε καμία απολύτως πρόσβαση σε επίσημα μίντια:

«Δυο μήνες πριν από τις εκλογές δεν είχες καν την αίσθηση ότι βρισκόταν σε εξέλιξη ένας προεκλογικός αγώνας. Οι πολίτες δεν γνώριζαν τίποτε για τον μεταρρυθμιστή υποψήφιο Μιρ Χουσεΐν Μουσάβι. Χάρη στα κοινωνικά δίκτυα και τα blogs γεννήθηκε εντέλει ένας ενθουσιασμός για τις εκλογές».

Ο Μουσαβί έχασε τελικά τις εκλογές ωστόσο οι καταγγελίες για σειρά παρατυπιών οδήγησαν σε διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις των πολιτών που διήρκεσαν αρκετές εβδομάδες. Οι κινητοποιήσεις οργανώθηκαν κυρίως μέσω του facebook και του twitter. Και αυτό σε μια χώρα όπως το Ιράν όπου υπάρχει εντονότατη λογοκρισία του ίντερνετ.

Προσοχή σε «ιδιαίτερα» φιλοκυβερνητικά blogs

Διαφορετική είναι η εικόνα στη Ρωσία. Το διαδίκτυο δεν λογοκρίνεται σε αντίθεση με την τηλεόραση. Όποιος θέλει πληροφορίες για θέματα που αποκρύπτουν σκοπίμως τα παραδοσιακά μίντια, στρέφεται έτσι προς τα blogs, εξηγεί ο Ρώσος blogger Ρουστέμ Ανταγκάμοβ, διευκρινίζοντας όμως ότι δεν μπορείς να είσαι πάντα σίγουρος για το ποιος κρύβεται πίσω από τα προσωπικά ημερολόγια:

«Το θέμα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Υπάρχουν προκλήσεις, ρεπορτάζ που δεν ξέρεις τι σκοπούς εξυπηρετούν. Πρέπει να έχεις την κατάλληλη διαίσθηση και να ξέρεις ποιους εμπιστεύεσαι».

Και στην Κίνα για παράδειγμα το διαδίκτυο κατακλύζεται καθημερινά από ιδιαίτερα φιλοκυβερνητικά σχόλια. «Πολλοί μπορεί να έχουν λογαριασμό στο twitter», λέει ο blogger Αντί, «αλλά μόνον εκείνοι που εμπιστευόμαστε αποκτούν πρόσβαση στον πολύ κόσμο. Η αξιοπιστία στο διαδίκτυο κερδίζεται με το χρόνο».

Matthias Bölinger/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου