وضعیت کارگران در مناطق قومی (آذربایجان)
۱۳۸۹ اردیبهشت ۲, پنجشنبهنگاه امنیتی به مسائل کارگری در مناطق قومی
یاشار حکاک پور از "انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان" میگوید که در سال گذشته با تماس با کارگران اعتصابی و اخراج شده در استانهای آذربایجان غربی و شرقی بارها این انجمن در بارهی وضعیت آنها گزارش منتشر کرده است.
به نظر حکاک پور در مناطق قومی نگاه حاکمیت حتی به مسائل کارگری هم امنیتی هست و علیرغم محروم بودن این مناطق، دولت تابه حال سرمایهگذاری لازم در این منطقه نکرده است. او اضافه میکند: «دولت در ایجاد مناطق آزاد صنعتی و دادن تسهیلات به سرمایهگذاران در مناطق قومی هم اقدامی نکرده و حتی مانع سرمایهگذاری بخش خصوصی مستقل از حاکمیت در این مناطق شده است.»
حکاک پور به دویچه وله میگوید، مسئولین به این سرمایهگذاران گفتهاند که اگر در آذربایجان سرمایهگذاری کنند تسهیلاتی برای آنها قائل نخواهند شد.
مشکلات صنفی کارگران "کاوی سودا"
یک فعال کارگری در کارخانهی "کاوی سودای" مراغه، واقع در آذربایجانشرقی نیز در گفتوگو با دویچه وله دربارهی مشکلات صنفی توضیح میدهد که نیروی کار را با کمترین دستمزد به کار میگمارند و بدون رعایت شرایط ایمنی در محیط کار و به صورت قراردادی به کار میگیرند.
به گفتهی این کارگر "کاوی سودای" مراغه، کارگرانی که در معرض کارهای خطرناک قرار دارند به محض مشاهدهی هرگونه عوارض و بیماری ناشی از کار در این مراکز سریعا اخراج میشوند. پزشکی قانونی و شبکهی بهداشت از دادن مدارک لازم برای اثبات اینکه این افراد در اثر کار در مشاغل زیانآور دچار بیماری شدهاند، امتناع میکنند.
بی توجهی به تحقیرهای قومی
فعالان حقوق کارگری در مناطق قومی از جمله در آذربایجان میگویند، به مشکلاتی چون توهین، تحقیر و تمسخر کارگران به دلیل تعلق قومی و زبانی آنها با توجه به عمده بودن مشکلات صنفیشان کمتر توجه میشود.
یاشار حکاک پورهم در این خصوص به مشکلات تکلم کارگران به زبان فارسی اشاره میکند و میگوید که آنها به دلیل صحبت کردن به زبان ترکی آذری در محیط کار تحقیرمیشوند و زیر این فشارآنها مجبورند هویت قومی خود را ازدست دهند و "آسیمیله" شوند.
مشکل صنفی همه جا یکسان هست
آیا مشکلات صنفی کارگران مناطق قومی تفاوتی با مناطق دیگر ایران دارد؟ برخی از فعالان کارگری تائید میکنند که قوانین کار برای همه یکسان است و مشکلات صنفی مناطق قومی هم با دیگر نقاط ایران تفاوتی ندارد. برای مثال کارگری که خود را با نام آراز معرفی میکند با برشمردن مشکلات صنفی خود در آذربایجانشرقی به این سئوال ما چنین پاسخ میدهد: «کارگران به دلیل اینکه در صنایع شیمیايی کارمیکنند، دستمزد اضافی دریافت نمیکنند و اگر کسی اعتراض کند، مسلما اخراج میشود. کارگران با مشکلات تنفسی مواجه شدند و به دکتر مراجعه کردند، ولی وقتی شرکت متوجه شد که مشکل دارند اینها را یواش یواش اخراج کردند. بیمه هم هیچ حمایتی از آنها نمیکند.»
تحقیر به دلیل "ترک بودن" کارگران
کارگرنامبرده ولی توضیح میدهد که به دلیل ترک بودن تحقیر شده است. وی همچنین اضافه میکند: « مهندسین بومی و قومی در اینجا تا یک سطحی میتوانند خودشان را برسانند، ولی نمیتوانند مدیر عامل (شوند) و یا تا سطح معاونین خود را ارتقاء دهند. حتی اگر مدیرعامل عوض هم شود از شهرهای دیگر فارسنشین میآورند. کارگران هم مجبورند هرگونه وضعیتی که پیش آمده را تحمل کنند، چون در اینجا کارنیست.»
به نظر آگاهان محلی "بیعدالتی" در محیط کار و شرایط نابرابر و همچنین عدم بهکارگیری کادرهای متخصص محلی از سیاست اشتباه دولت ناشی میشود.
حال اعتراض به این شرایط نابرابر درمناطق قومی به بدتر شدن وضعیت کارگران انجامیده است. کارگران کارخانهی "کاوی سودای" مراغه که پیش از این به شرایط کاری خود اعتراض کرده بودند، اخراج شدند.
مشکل صنفی میتواند به مشکل قومی تبدیل شود
فعالان کارگری در مناطق قومی ضمن تشدید مشکلات صنفی کارگران هشدار میدهند که اخراج کارگران محلی و به کارگیری نیروی کارغیر بومی در مناطق قومی میتواند مشکلات صنفی را به مشکلات قومی تبدیل کند.
به کارگیری متخصصین و کادرهای محلی در مدیریت کلان و ایجاد فرصتهای شغلی برای جوانان بیکار میتواند بهنظر آنها این مشکل را به مراتب کاهش دهد.
طاهر شیرمحمدی
تحریریه: یلدا کیانی