سپاه وارد قوه قضائیه هم شد

روابط عمومی قوه قضائیه اعلام کرد صادق لاریجانی رئیس قوه قضائیه، محمد باقر ذوالقدر را به سمت مشاور خود انتخاب کرد.

ذوالقدر در زمان وزارت پورمحمدی بر وزارت کشور در دولت نهم، معاون امنیتی این وزارتخانه بود که در سال ۱۳۸۶ برکنار شد.

ذوالقدر در دوران جنگ ایران و عراق مدتی فرمانده قرارگاه جنگ‌های نامنظم سپاه و به مدت هشت سال نیز جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران بود. وی همچنین یکی از کسانی است که در جریان وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ از او در کنار سردار نقدی به عنوان یکی از صادرکنندگان فرمان حمله به کوی دانشگاه نام برده شد. ذوالقدر همچنین یکی از امضاکنندگان نامه شدیداللحنی است که فرماندهان سپاه در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی به او نوشتند و وی و سیاست‌هایش را به شدت مورد انتقاد قرار دادند.

قاسم شعله سعدی حقوقدان می‌گوید سمت مشاور در سیستم اداری ایران یک پست تشریفاتی است و وظایف و اختیارات مشخصی ندارد. با این وجود وی به وجود مشاورانی که گاه در تصمیم‌گیری‌ها نقش مهمتری از مدیر اصلی ایفا می‌کنند، اذعان می‌کند.

وی همچنین می‌گوید بعد از حضور نظامی‌ها در دو قوه مجریه و مقننه، گویا اینک نوبت به قوه قضائیه رسیده است که به نظر او تا به حال از هجوم نظامیان درامان مانده بود: «به نظر می‌رسد نظامی‌ها که هم در قوه مقننه‌ی ما حضور خیلی وسیعی دارند و هم در قوه مجریه، این بار تصمیم گرفته شده است که قوه قضاییه را هم بی‌نصیب نگذارند. هم اکنون حکومت کمترین نفوذ را روی قوه قضاییه دارد. درصد بالایی از قضات ما قضات مستقلی هستند و کمتر نفوذ حکومت روی قوه قضاییه است، هرچند که بخشی و تعدادی از قضات عملاً زیر نظر مقامات بالای کشور انجام وظیفه می‌کنند و حتی یک تئوری مطرح است به نام تئوری اذن یعنی قضاتی هستند که می‌گویند، ما از مقام بالا ماذون هستیم و مسئولیت رأیی که می‌دهند در واقع متوجه‌ی رأس هرم حاکمیت است».

البته بسیاری از حقوقدانان معتقدند تنها بخشی از سیستم قضایی که مربوط به دعاوی مالی و خانوادگی و غیرسیاسی است از نفوذ حکموت در امان مانده و سایر بخش‌ها به شدت توسط مقام‌های بالای حکومتی کنترل می‌شود.

سپاه پاسداران هم‌اکنون صاحب ۵۱ درصد سهام شرکت مخابرات ایران، فازهای ۱۵ و ۱۶ میدان گازی پارس جنوبی، خط انتقال گاز عسلویه به ایرانشهر و پروژه ساخت خط آهن منطقه آزاد چابهار است.

شعله‌سعدی خبر انتصاب یک فرمانده سابق سپاه به مشاورت رئیس قوه قضائیه را خبری بد برای سیستم قضایی ایران دانسته و می‌گوید: «می‌شود حدس زد که حضور یک عنصر نظامی، آن هم فرد شناخته‌شده‌ای مثل آقای ذوالقدر که به عنوان یک چهره ‌رادیکال و تندروی راست شهرت دارد، به عنوان مشاور قوه قضاییه خبر بدی است. این خبر موجب نگرانی قوه قضاییه برای حفظ استقلال خودش و نیز احساس نگرانی در خصوص متهمینی است که الان زیر تیغ قوه قضاییه قرار دارند».

خبر انتصاب فرمانده سابق سپاه به سمت مشاور رئیس قوه قضائیه در حالی اعلام شد که دادستان تهران گفته است برای پنج تن از دستگیرشدگان روز عاشورا اتهام محاربه ثابت شده. این خبر نگرانی‌هایی را در خصوص خطر اعدام برخی از دستگیرشدگان عاشورا ایجاد کرده است.

قاسم شعله سعدی می‌گوید هیچ بعید نیست که انتخاب یک نظامی به عنوان مشاور قوه قضائیه به منظور دخالت در پرونده‌های سیاسی صورت گرفته باشد. او می‌گوید: «بعید نیست که بخواهند نوعی هماهنگی ایجاد کنند و از این طریق تصمیمات قضایی را نظامیان بگیرند و قضات فقط ماشین امضاء باشند. این نگرانی‌ها وجود دارد و برای رفع هرگونه شائبه‌ای مصلحت قوه قضاییه این است که از این نوع انتصاب‌ها جداً خودداری کند».

میترا شجاعی