پایان سفر احمدی‌نژاد به آسیای مرکزی<br> سفرهای خارجی برای کسب وجهه‌ی سیاسی

رسانه‌های داخل کشور موفقیت سفر احمدی نژاد را در کشورهای همسایه می‌ستایند. خبرگزاری ایرنا با عنوانی چون "ایران و ترکمنستان، امپراطوری گازی" از سفر احمدی نژاد یاد می‌کند. برخی کارشناسان معتقدند،"موفقیت در سفر خارجی و کسب وجهه"، سبب شده است که مشکلات تجار ایرانی در ترکمنستان طرح نگردد. خبرگزاری فارس درباره این مشکلات از جمله عدم دریافت ویزای بازرگانان ایرانی، همزمان با سفر احمدی نژاد گزارشی منتشر کرد. خبرگزاری فارس می‌نویسد: «صادرکنندگان ایرانی نمی‌توانند پول‌های خود را به ایران بیاورند و این نقل و انتقال از طریق کامیون‌ها و تریلی‌های در حال تردد میان دو کشور صورت می‌گیرد».

نابسامانی داخلی و اعتبار خارجی

دکتر هومن پیمانی، کارشناس ایرانی در امور مسائل آسیای مرکزی و قفقاز به نتایج مثبت سفر احمدی نژاد اشاره می‌کند. به نظر او این سفر در شرایط کنونی نابسامانی، می‌تواند به اعتبار بین المللی ایران بیافزاید. پیمانی اضافه می‌کند: «در چارچوب شرایط کنونی ایران و نابسامانی اوضاع سیاسی داخلی، معمولا سفرهای خارجی می‌تواند انگیزه‌ای برای بهبود وجهه‌ی جهانی کشورهایی که مورد تهاجم در داخل قرار گرفته‌اند، باشد. از این جهت در شرایطی که تظاهرات در داخل ایران برگزار می‌شود، مسلما یکی از اهداف این سفر می‌تواند بالابردن وجهه‌ی بین المللی ایران و دولت آن به طور طبیعی از طریق کشورهای دوست باشد».

تاجیک‌ها با احتیاط برخورد می‌کنند

علیرغم انعکاس "موفقیت" این سفر در برخی از رسانه‌ها، به اهمیت سیاسی آن کمتر بها داده می‌شود. ساجده میرزا، رئیس بخش تاجیکی رادیو آزادی که سفر احمدی نژاد به تاجیکستان را دنبال می‌کرد، در گفت‌وگو با دویچه وله به اهداف سیاسی این سفر اشاره می‌کند. وی می‌افزاید: «جامعه‌ی تاجیکستان که سکولارهست دررابطه با رژیم ایران با احتیاط برخورد می‌کند، زیرا تاجیک‌ها در عرصه‌ی انرژی نیاز شدیدی به کمک‌های ایران دارند و به عبارتی ایران تنها کشورمنطقه است که قادر هست به تاجیکستان کمک کند».

رهبران آسیای مرکزی ایران را محکوم نکردند

ساجده میرزا به حمایت سران کشورهای آسیای مرکزی از احمدی نژاد هم اشاره می‌کند و می‌گوید که احمدی نژاد آگاه است که این کشورها از ایران پشتیبانی خواهند کرد.

به نظر ساجده میرزا "سرکوب‌های داخل ایران" تاثیری در دولتمردان آسیای میانه به ویژه در تاجیکستان و ترکمنستان، دو کشوری که احمدی نژاد از آنها دیدار کرد، ندارد. وی در ادامه اضافه می‌کند: «علیرغم سرکوب، کشتار و ضرب و شتم معترضین در ایران که در رسانه‌های دینا انعکاس وسیعی یافته، هیچ کشوری در آسیای مرکزی تابه حال ایران را محکوم نکرده و در مقابل این سرکوب‌ها سکوت اختیار کردند».

ترس رژیم‌های آسیای مرکزی از پرسش "رأی ما کجاست؟"

به نظر ساجیده میرزا، رئیس بخش تاجیکی رادیو آزادی، رژیم های آسیای مرکزی حاضر نیستند تحمل کنند مردم آنها اعتراض بکنند و بپرسند، "رای ما کجاست؟" وی در این رابطه به بیم سران این کشورها در قبال جنبش‌های اعتراضی اشاره می‌کند:«اعتراضات مردم ایران در سایت‌های اینرنتی مثل یوتیوب مثلا در تاجیکستان انعکاسی ندارد و مطرح نیست، زیرا حاکمان بیم دارند که مردم این کشور نیز مثل ایرانیان درخواست کنند و بپرسند رأی آنها کجاست؟ تاجیکستان در آستانه‌ی انتخابات پارلمانی قرار دارد و دولت می‌ترسد که مردم تحت تاثیر ایرانی‌ها قرار بگیرد. بدین خاطر تاجیکستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی در قبال سرکوب اعتراضات خیابانی در ایران سکوت را اختیار می‌کنند».

جنبش سبز و تاجیک‌ها

برخلاف رسانه‌های دولتی تاجیکستان، برخی از روزنامه‌های این کشور اعتراض‌های خیابانی در روزهای عاشورا و تاسوعا را انعکاس دادند.

به نظر ساجده میرزا، رسانه‌های تاجیکستان در تحلیل از جنبش سبز فراتر از خبر رفتند و اکنون این مسئله را پوشش می‌دهند. وی در گفت‌وگو با دویچه وله می‌گوید، بسیاری از تاجیکان پیدایش جنبش سبز را در میدان سیاست ایران به عنوان آغاز دگرگونی‌ها بررسی می‌کنند. وی در ادامه صحب‌هایش توضیح می‌دهد: «برخی از روزنامه‌های تاجیکستان دراین‌باره نظرهای خودشان را بی طرفانه بیان کردند. مردم تاجیک همیشه خواستند که ایران یک کشور دمکراتیک و سکولار باشد و تاجیکستان را مثل یک برادار کوچکش بتواند همراهی کند از این منظر مطبوعات تاجیکستان تلاش کردند که مسائل ایران را پوشش دهند و بی‌طرفانه قضاوت کنند».

نخستین سفرخارجی احمدی نژاد پس از رویدادهای عاشورا و تاسوعا به لحاظ اقتصادی "موفقیت‌آمیز" توصیف می‌شود ولی کارشناسان به موفقیت سیاسی این سفر تردید نشان می‌دهند.

طاهر شیرمحمدی

تحریریه: یلدا کیانی