عذرخواهی نخست‌وزیر ایالت هسن از نوید کرمانی
۱۳۸۸ آذر ۷, شنبه
نخست وزیر ایالت هسن، رولاند کخ، از نوید کرمانی نویسنده ایرانی‌تبار و اسلام‌شناس، به دلیل تأخیر در به رسمیت شناختن او به عنوان نماینده‌ی شایسته‌ی دریافت جایزه فرهنگی سال ۲۰۰۹ ایالت هسن، عذرخواهی کرد. رولاند کخ شامگاه پنج‌شنبه (۵ آذر) هنگام اعطای این جایزه در تالار شهر ویسبادن گفت که در گفت‌وگو با نوید کرمانی دچار سوتفاهم شده و مسئله پیش‌آمده از نظر احساسی نیز پیچیده شده است. نخست‌وزیر ایالت هسن ادامه داد که به همین علت شخصأ از نوید کرمانی عذرخواهی می‌کند.
نوید کرمانی هنگام دریافت این جایزه، با اشاره به اینکه نگاه جامعه آلمان به دنیا بازتر شده است، گفت:«اینکه مطبوعات و رسانه‌ها از فردی که در اقلیت است حمایت کنند، در دنیای کنونی امری بدیهی نیست.» وی همچنین گفت، همبستگی بسیاری از مسیحیان و نمایندگان کلیسا با وی، او را بیش از هر چیز تحت تاثیر قرار داده است.
"گفت‌وگو" یا کشمکش بر سر حقانیت "عقیده من"
جنجال مطبوعاتی و سیاسی جایزه فرهنگی سال ۲۰۰۹ ایالت هسن بر سر مقاله‌ای از نوید کرمانی آغاز شد. ایالت هسن اعلام کرده بود که جایزه فرهنگی سال ۲۰۰۹ را به منظور حمایت از گفت‌وگوی ادیان، به نمایندگان سه دین اسلام، مسیحیت و یهودیت اعطا می‌کند. هیئت داوران نام چهار تن را اعلام کرد، که البته نوید کرمانی جزو آنها نبود.
در کنار دو تن از رهبران مسیحیان آلمان و نایب رئیس شورای مرکزی یهودیان در آلمان، "فوات سزگین" ، اسلام‌شناس برجسته در موسسه تاریخ و علوم تجربی شهر فرانکفورت، به عنوان نماینده دین اسلام معرفی شد. فوات سزگین اما اعلام کرد به دلیل اظهارنظرهای جانبدارانه نایب رئیس شورای مرکزی یهودیان، "سالومون کورن" در جریان جنگ اخیر غزه، حاضر نیست این جایزه فرهنگی را با وی تقسیم کند.
پس از انصراف فوات سرگین، متولد ترکیه، هیئت داوران نوید کرمانی را شایسته دریافت این جایزه معرفی کرد. اما این تصمیم موجب اعتراض شدید نمایندگان برگزیده دین مسیحیت شد.
اسقف "کارل لمن"، یکی از دو نماینده برگزیده دین مسیحیت اعلام کرد که حاضر نیست در کنار نوید کرمانی بایستد و چنین افتخاری را با وی تقسیم کند. اسقف لمن با پشتیبانی نماینده برگزیده دیگر دین مسیحیت، اسقف "پتر اشتایناکر"، در نامه‌ای به رولاند کخ، نخست وزیر ایالت هسن، از انتخاب کرمانی به شدت انتقاد کرد.
جنجالی که از مطبوعات به پارلمان کشور رسید
دلیل این مخالفت شدید، مقاله نوید کرمانی در مورد نشان صلیب در دین مسیحیت بود. کرمانی که از شرق‌شناسان برجسته و عضو آکادمی زبان و ادبیات آلمان است، در مقاله‌ای که ماه مارس ۲۰۰۹، در روزهای عید پاک منتشر کرد، نشان صلیب و ارج‌گذاری افراطی بر درد و رنج در مسیحیت را «بربریت» و «جسم‌ستیزی» خوانده بود.
مقاله نوید کرمانی اما از سوی رهبران ارشد مسیحی «توهین به صلیب» تعبیر و با مخالفت شدید آنها با انتخاب کرمانی مواجه شد. جنجال زمانی بالا گرفت که رولاند کخ، نخست وزیر این ایالت، نام کرمانی را از لیست برندگان این جایزه حذف کرد. این مسئله نه تنها با اعتراض شدید اهل قلم و روشنفکران آلمان مواجه شد، که در پارلمان این کشور هم مطرح شد.
نوربرت لامرت، رئيس پارلمان آلمان، با انتقاد از حذف نام کرمانی از ليست دريافت‌کنندگان جايزه فرهنگی ايالت هسن گفت، اگر مقاله کرمانی دليل اصلی ندادن جايزه به وی بوده، دولت آلمان بهتر است از اين پس، از اعصای جايزه‌های فرهنگی صرف نظر کند.
این جایزه سرانجام شامگاه پنج‌شنبه با حضور رولاند کخ و چهار نماینده برگزیده شده، از جمله نوید کرمانی، به برندگان اعطا شد. نخست‌وزیر ایالت هسن در توجیه تصمیم اولیه خود گفت که فرهنگ آلمان ریشه در ادیان مسیحیت و یهودیت دارد و اهدای این جایزه فرهنگی بدون حضور نماینده کلسیای کاتولیک یا پروتستان، با ساختارهای دینی و فرهنگی چنین جامعه‌‌ای همخوانی نمی‌داشت.
"گفت‌وگو باید سازنده باشد"
در مقابل، اسقف "لمن" هنگام دریافت جایزه، بدون اشاره به آنچه گذشت، بار دیگر بر گفت‌وگوی میان ادیان تأکید کرد و گفت:«در چنین گفت‌وگویی کسی نباید خود را در موقعیت برتر ببیند. از طرف مقابل هم نباید انتظار بیش از حد داشت، چون در آن صورت ممکن است "گفت‌وگو" به دلسردی و سرخوردگی بیانجامد.»
نوید کرمانی اما در سخنرانی خود هنگام دریافت جایزه فرهنگی سال ۲۰۰۹، بار دیگر به شرح جریان پرداخت. وی گفت که یک جامعه چندفرهنگی با ادیان مختلف، هرگز بدون اختلاف نظر و مشکل نخواهد بود. وی ادامه داد: «مهم این است که دلیل اختلاف‌نظر را در بحث و گفت‌وگوی سازنده روشن کنیم، حتی اگر به کار بردن سخنان تند لازم باشد.» وی همچنین با اشاره به مقاله "به عمد ادبی" خود گفت که دلیلی برای پس گرفتن نظر خود یا عذرخواهی ندارد.
رولاند کخ هنگام اعطای این جایزه ۴۵ هزار یورویی، به گفت‌وگوی ادیان و اختلاف نظرها در چنین گفت‌وگویی اشاره کرد و گفت:«آنچه اتفاق افتاد، نشان داد که چگونه می‌توان مشکلات پیش‌رو را از میان برداشت.»