Το τρίτο βιβλίο της Ιωάννας Καρυστιάνη στα γερμανικά

Πλησιάζει σιγά-σιγά και φέτος η ημερομηνία της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης, της μεγαλύτερης ανά τον κόσμο στο είδος της, ο τόπος όπου μπορεί να μη γίνονται πια όπως παλιότερα πνευματικές και ιδεολογικές ζυμώσεις, αλλά οπωσδήποτε αγοραπωλησίες πνευματικών δικαιωμάτων, αγορές βιβλίων που θα μεταφραστούν στη συνέχεια και θα εκδοθούν σε άλλες γλώσσες. Στις 14 Οκτωβρίου το βράδυ είναι τα φετινά εγκαίνια, με τιμώμενη χώρα αυτή τη χρονιά την Κίνα, την Κίνα που θα είναι του χρόνου τιμώμενη χώρα και στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Δεν μπορεί να προδικάσει κανείς αν φέτος στη Φραγκφούρτη οι ελληνικοί εκδοτικοί οίκοι θα πουλήσουν δικαιώματα ελληνικών βιβλίων στους ξένους, σίγουρο είναι ότι θα αγοράσουν, αυτό δείχνει η εμπειρία μέχρι σήμερα, οι εισαγωγές βιβλίων είναι δυσανάλογα πολλές σε σύγκριση με τις εξαγωγές μας, το ισοζύγιο χρόνια ελλειμματικό. Οι λόγοι ποικίλοι και έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σ’ αυτούς.

Λίγο αλλά καλό

Αλλά γιατί να σχολιάζουμε μονίμως το αρνητικό ή υποτιθέμενα αρνητικό και όχι το θετικό ή τουλάχιστον υποτιθέμενα θετικό; Και το θετικό είναι λίγο, αλλά καλό. Αυτό το φθινόπωρο ένας από τους σημαντικότερους λογοτεχνικούς οίκους του γερμανόφωνου χώρου, ο Suhrkamp, παρουσιάζει στο κοινό σε γερμανική μετάφραση το μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη «Σουέλ». Κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες με τίτλο «Τα μάτια της θάλασσας». Συχνά οι τίτλοι αλλάζουν όταν τα βιβλία μεταφράζονται. Γιατί το «Σουέλ», που σημαίνει αθόρυβο κύμα, μπορεί και για τον Έλληνα αναγνώστη να μη σημαίνει τίποτα, αλλά ο ήχος εξάπτει τη φαντασία και την περιέργεια. Ο Γερμανός αναγνώστης προτιμά μια ασφαλέστερη κλείδα για να μπει στην επικράτεια της φαντασίας και ο τίτλος «Τα μάτια της θάλασσας» είναι μια τέτοια κλείδα για να περάσει το κατώφλι προς το βασίλειο της ζωής των ναυτικών και της παραμελημένης αγάπης και όλων αυτών των θεμάτων που θίγει στο βιβλίο της η Καρυστιάνη.

Βιβλία που αγοράζονται

Θα το αγοράσουν το βιβλίο οι Γερμανοί αναγνώστες; Όλα δείχνουν πως ναι. Ο οίκος Suhrkamp ξεκίνησε με την Καρυστιάνη, και συγκεκριμένα με το βιβλίο της «Μικρά Αγγλία» το 2001, τότε που ίσως θυμάστε η Ελλάδα και πρωτίστως η λογοτεχνία της ήταν τιμώμενη στην έκθεση της Φραγκφούρτης. Και συνέχισε με το άλλο βιβλίο της, το «Κουστούμι στο χώμα» το 2003. Και τώρα το Σουέλ. Καλή συγγραφέας η Καρυστιάνη, δεν περιμέναμε να το μάθουμε από τον Suhrkamp. Αλλά καλή για τον Suhrkamp και όχι μόνο για τους κριτικούς σημαίνει ότι τα βιβλία της αποκτούν το δικό τους κοινό και στο εξωτερικό, στο γερμανόφωνο στην περίπτωσή μας. Μόνο έτσι καλύπτουν τα έξοδα της μετάφρασης και της έκδοσης και αποφέρουν κέρδος και στον οίκο. Και αυτό η Καρυστιάνη το κατάφερε. Με κατά μέσο όρο 10 000 αντίτυπα από το κάθε βιβλίο της στα γερμανικά και άλλα τόσα για την πιο προσιτή έκδοση τσέπης διασφαλίζει μετά την εμπιστοσύνη της κριτικής και την πίστη του ξένου οίκου προς αυτήν. Και να που ο Suhrkamp εκδίδει τώρα το τρίτο κατά σειρά μυθιστόρημά της. Δυστυχώς δεν συνέβη το ίδιο με τους περισσότερους Έλληνες συγγραφείς που είχαν μεταφραστεί το 2001 στα γερμανικά ενόψει της Φραγκφούρτης.

Σπύρος Μοσκόβου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης