Ψηφιακές βιβλιοθήκες: ευλογία ή κατάρα;

Ολοένα και περισσότερες συμφωνίες κλείνει η Google για την ψηφιοποίηση βιβλίων και την πώλησή τους στη συνέχεια μέσω του ίντερνετ. Πέρσι είχε καταλήξει στον εξής συμβιβασμό με τη βιβλιοθήκη της Λυών στη Γαλλία: η αμερικανική εταιρία έλαβε τα δικαιώματα για τη σάρωση περίπου 500 χιλιάδων βιβλίων από την περίοδο του 15ου μέχρι τον 19ο αιώνα. Το κόστος της σάρωσης, που κυμαίνεται μεταξύ 12 και 80 λεπτά για κάθε βιβλίο, το αναλαμβάνει η Google. Η βιβλιοθήκη από την πλευρά της έχει το δικαίωμα να δημοσιεύσει τα βιβλία σε ηλεκτρονική μορφή και στην δική της ιστοσελίδα.

Η συμφωνία είχε προκαλέσει όμως πολλές αντιδράσεις. Οι επικριτές της συμφωνίας κατηγόρησαν τη διεύθυνση της βιβλιοθήκης για «ξεπούλημα των πολιτιστικών της αγαθών και για συμβολή στη δημιουργία ενός νέου αμερικανικού μονοπωλίου».

Τι θα πει η Κομισιόν;

Τα υπέρ και τα κατά της ψηφιοποίησης απασχολούν από σήμερα και την Κομισιόν η οποία εγκαινιάζει σειρά ακροάσεων επί του θέματος. Η αρμόδια κοινοτική επίτροπος Βίβιαν Ρέντινγκ θα έχει σειρά επαφών με εκπροσώπους της Google, με συγγραφείς αλλά και εκδότες. Η ίδια προκρίνει μια συμμαχία επιχειρήσεων και δημοσίου: "Μόλις το 1 % των βιβλίων στις βιβλιοθήκες έχει ψηφιοποιηθεί. Ποιός θα συνεχίσει με τα υπόλοιπα; Η διαδικασία ψηφιοποίησης είναι πολύ ακριβή. Η Ευρώπη έχει πολύ δρόμο μπροστά της και τα δημόσια ταμεία δεν μπορούν να καλύψουν τα έξοδα".

Τη σάρωση παλαιών έργων υποστηρίζει και η ευρωβουλευτής των Πρασίνων Χέλγκα Τρούπελ προκειμένου, όπως λέει, να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά τα βιβλία όσο το δυνατόν περισσότεροι. Τι θα γίνει όμως με βιβλία που εκδόθηκαν τα τελευταία χρόνια; "Η ψηφιοποίηση έργων επιτρέπεται μόνον όταν διασφαλίζονται τα πνευματικά δικαιώματα. Θα πρέπει να γίνουν συμφωνίες, αλλά αυτό δεν είναι δύσκολο ".

Διακανονισμός στις ΗΠΑ

Πέρσι η Google συμφώνησε σε διακανονισμό με τις ενώσεις των συγγραφέων και των εκδοτών στις ΗΠΑ, αφού προηγήθηκε δικαστική διαμάχη με τους τελευταίους να κατηγορούν τη Google για παραβίαση των πνευματικών τους δικαιωμάτων. Η Google δέχθηκε να καταβάλει 125 εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο και παράλληλα να δημιουργήσει ένα "μητρώο δικαιωμάτων από βιβλία", το οποίο θα παρέχει μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις των ψηφιακών βιβλίων και τις διαφημίσεις, στους συγγραφείς και τους εκδότες που συμφωνούν στην ψηφιοποίηση των βιβλίων τους.

Αμερικανικό δικαστήριο καλείται τώρα να επικυρώσει το διακανονισμό, ο οποίος εάν γίνει τελικά δεκτός θα ισχύσει για τους συγγραφείς σε όλο τον κόσμο. Μέχρι αύριο οι τελευταίοι μπορούν να εκφράσουν επίσημα τις όποιες ενστάσεις τους. Η Γερμανία το έχει πράξει ήδη δια της υπουργού Δικαιοσύνης, η οποία εκπροσώπησε το σύνολο των συγγραφέων της χώρας. Το Βερολίνο ανέφερε πριν από λίγες ημέρες ότι αντιτίθεται στον αμερικανικό νομικό διακανονισμό, θεωρώντας ότι παραβιάζει τις διεθνείς συμφωνίες για τα δικαιώματα των συγγραφέων.

Η Κομισιόν θέλει τώρα να ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά. Η συζήτηση μόλις ξεκίνησε και αναμένεται να διαρκέσει αρκετά χρόνια, όπως ακούγεται στις Βρυξέλλες.

Christoph Prößl/ Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Στ. Γεωργακόπουλος