کنفرانس ژنو و تصویب زودرس بیانیه‌ی پایانی
۱۳۸۸ اردیبهشت ۲, چهارشنبه
ناوی پیلی، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، امضای زودرس بیانیه‌ی پایانی کنفرانس ضدنژادپرستی را پاسخی به سخنان ضداسرائیلی محمود احمدینژاد، رییس‌جمهور ایران خواند. وی در این رابطه تصریح کرد: «این واقعیت که بیانیه پایانی به استثنای ۹ کشور، از سوی همه کشورهای شرکت‌کننده مورد تأیید قرار گرفته، پاسخ ماست؛ پاسخی که من آن را موفقیت‌آمیز می‌دانم.»
منظور ناوی پیلی از این ۹ کشور، ظاهرا کشورهایی بوده‌اند که کنفرانس ژنو را تحریم کردند؛ از جمله آلمان، آمریکا، اسرائیل و نیز جمهوری چک که پس از سخنرانی ريیس‌جمهور ایران، از ادامه شرکت در این کنفرانس خودداری ورزید.
بیانیه مزبور که قرار بود در روز جمعه (۲۵ آوریل)، یعنی روز پایانی کنفرانس ضدنژادپرستی در ژنو به امضا برسد، یک روز پس از سخنرانی اعتراض‌برانگیز رئیس‌جمهور ایران، با کف زدن شرکت‌کنندگان در این کنفرانس تصویب شد.
آموس واکو، رییس کنفرانس ژنو امضای این بیانیه علیه نژادپرستی و بیگانه‌ستیزی را موفقیتی تاریخی خواند. به گفته هاشم بدر، نماینده مصر، بیم آن می‌رفته که کشورهای بیشتری به حضور خود در کنفرانس پایان دهند.
ناظران معتقدند که قصد از تصویب زودرس بیانیه‌ی پایانی این بود که متن آن در پی بحث و مشاجرات تازه تغییر نیابد. برای نمونه کشور لیبی خواهان آن شده بود که تغییراتی در متن در ارتباط با مسئله‌ی فلسطینیان صورت گیرد.
بان کیمون، دبیر کل سازمان ملل، از تصویب یکپارچه بیانیه‌ی پایانی استقبال کرد و گفت: «جامعه بین‌المللی با این اقدام به میلیون‌ها انسانی که قربانی تبعیض و نارواداری هستند، امیدی تازه می‌بخشد.» وی در عین حال خاطرنشان ساخت که مبارزه با نژادپرستی، فرایندی پیگیر است.
هشدارهای بان کیمون به احمدینژاد
محمود احمدینژاد در سخنان خود، ضمن انتقاد شدید از شورای امنیت سازمان ملل، رییس‌جمهور اسراییل را رهبر «رژیم کاملا نژادپرستانه» خواند که از اشغال سرزمین‌های فلسطینی دست بر نمی‌دارد. احمدینژاد همچنین گفت که دولت اسراییل با بهانه‌ی «مصیبت‌های وارده به یهودیان در زمان جنگ جهانی دوم» در منطقه ایجاد شده است.
بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل پس از نطق رییس‌جمهور ایران، سخنان وی را به شدت محکوم کرد و گفت: «این گفته‌ها دقیقا عکس آن چیزی است که ما از طریق این کنفرانس می‌خواهیم به آن برسیم ... من این امر را که رییس‌جمهور ایران از این محفل برای مقصر دانستن، ایجاد نفاق و تحریک اذهان استفاده کرده، محکوم می‌کنم.»
درخور توجه آنکه دبیرکل سازمان ملل پیش از سخنرانی محمود احمدینژاد با وی دیدار کرده و به او هشدار داده است که سازمان ملل در قطعنامه‌های خود، با صراحت و روشنی، برابر دانستن صهیونیسم و نژادپرستی را نادرست خوانده و همچنین هولوکاست را واقعیتی تاریخی دانسته است.
از سوی دیگر باراک اوباما، رییس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، روز سه‌شنبه (۲۲ آوریل) در واشنگتن گفت، اگر چه سخنان احمدینژاد «زیان‌آور» بوده‌اند، اما دولت آمریکا کماکان قصد دارد که در سیاست خود در قبال جمهوری اسلامی، «دیپلماسی سرسختانه و مستقیم» را ادامه دهد. به گفته اوباما، آمریکا در این راستا از گزینه‌های مختلفی برخوردار است.
SA/SN