1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

90 urodziny Helmuta Schmidta

22 grudnia 2008

Piąty kanclerz RFN nadal jest aktywnym komentatorem politycznym. Dzisiaj Helmut Schmidt kończy 90 lat.

https://p.dw.com/p/GLUn
Helmut Schmidt, piąty kanclerz Republiki Federalnej Niemiec. Dziś ceniony mąż stanu i polityczny autorytet.
Helmut Schmidt, piąty kanclerz Republiki Federalnej Niemiec. Dziś ceniony mąż stanu i polityczny autorytet.Zdjęcie: AP

Szczyt politycznej kariery Helmut Schmidt przeżył 17 maja 1974. Wybrano go wtedy na 5 kanclerza RFN, jako następcę Willy Brandta, który upadł na skutek afery szpiegowskiej jego najbliższego współpracownika. Przedtem Helmut Schmidt był po kolei ministrem obrony i finansów, a przez jakiś czas kierował dwoma resortami na raz - gospodarki i finansów.


Socjaldemokrata z urodzenia

Helmut Schmidt urodził się 23 grudnia 1918 w Hamburgu, w dzielnicy Barmbeck. Po maturze w 1937 roku znalazł się w Hufcu Pracy Rzeszy, a następnie w Wehrmachcie. Na froncie wschodnim doświadczył później – jak opowiada – "gównianej wojny". Nie zapomni jej nigdy. Po wojnie angażuje się w hamburskiej SPD, zostaje senatorem do spraw wewnętrznych (ministrem) w rządzie landu-miasta Hamburga. Kiedy w lutym 1962 roku wysoka fala grozi miastu i jego mieszkańcom zalewem, energicznie przystępuje do akcji. To przynosi mu popularność poza granicami miasta. W tych dniach Helmut Schmidt zyskał opinię człowieka czynu, gwiżdżącego na przepisy administracyjne.

Pierwsza "wielka koalicja" CDU i SPD 1965 - 1969. Kanclerz Kurt Georg Kiesinger i minister spraw zagr. Willy Brandt.
Pierwsza "wielka koalicja" CDU i SPD 1965 - 1969. Kanclerz Kurt Georg Kiesinger i minister spraw zagr. Willy Brandt.Zdjęcie: dpa

W wielkiej koalicji (1965-1969) z kanclerzem Kurtem Georgiem Kiesingerem na czele, cecha ta bardzo mu się później przyda jako szefowi frakcji SPD w Bundestagu. Szybko organizuje on wraz z Rainerem Barzlem, z frakcji CDU/CSU prace rządowe w ramach wielkiej koalicji.

Kolejny krok w karierze Schmidta nastąpił w 1969 roku. Wówczas został on ministrem obrony w pierwszej koalicji liberalno-socjaldemokratycznej. Po wyborach w 1972 roku zostaje ministrem finansów. Doświadczenia te przydadzą mu się później jako kanclerzowi.


Lata kanclerstwa

Na okres jego rządów – w latach 1974-1982 przypada pierwsza światowa recesja gospodarcza, kryzys naftowy i wzrost bezrobocia w Niemczech. Na kryzysy Schmidt reaguje programami na rzecz koniunktury. I występuje z pomysłem światowych szczytów gospodarczych, czyli spotkań szefów państw najważniejszych potęg gospodarczych. Od 1975 roku odbywają się one regularnie.

Helmut Schmidt i były prezydent Francji Valery Giscard d'Estaing wyróżnieni przez niemiecki MSZ za zasługi w walce z kryzysami
Helmut Schmidt i były prezydent Francji Valery Giscard d'Estaing wyróżnieni przez niemiecki MSZ za zasługi w walce z kryzysami.Zdjęcie: AP

Schmidt musi uporać się także z innymi wyzwaniami. Państwu zagraża coraz bardziej terror ze strony lewicowej RAF – Frakcji Armii Czerwonej. W najgorętszym okresie tak zwanej „Niemieckiej Jesieni” w 1977 roku uprowadzono prezesa zrzeszenia pracodawców, Hansa-Martina Schleyera. CDU wezwała Schmidta do zawieszenia na okres walki z terrorem pewnych reguł demokratycznych. Reakcja Schmidta ukazuje go jako pełnokrwistego demokratę, pamiętającego czasy narodowego socjalizmu: - „Próba sił polega na tym, by nie wykorzystywać bezpieczeństwa przeciwko wolności. Sprzeciwiamy się fali nietolerancji, jaką chcieliby niektórzy wywołać w kraju“ - mówił wtedy jako kanclerz.

Państwo zapłaci za tę postawę wysoką cenę, jaką było życie Hansa-Martina Schleyera.


Życie publicysty

Z początkiem lat 80-tych okazało się, że SPD nie stała zwartym szeregiem za kanclerzem. Zarazem koalicja socjaldemokratyczno-liberalna ulegała erozji. Helmut Schmidt chce wyborów. CDU/CSU i FDP odsuwają go od władzy: „Elementem wiarygodności demokracji są zmiany rządów. Dlatego nie uskarżam się na to, że rząd socliberalny musi ustąpić. Uskarżam się jednak na deficyt wiarygodności tej zmiany kursu i na sposób, w jaki doszedł on do skutku” - mówił wtedy.

Helmut Schmidt ustąpił, ale pozostał obecny w życiu jako wydawca renomowanego tygodnika „Die Zeit“ i cenionym komentatorem wydarzeń politycznych. I tak jest do dziś - pomimo słusznego wieku 90 lat.