سكته قلبى؛ قلب‌هاى جوان بيشتر در معرض خطراند!
۱۳۸۵ مهر ۲۸, جمعه
چندى پيش در خبرها آمده بود، شايع‌ترين علت مرگ شهروندان تهرانى سكته قلبى است. آمار نشان مى‌داد سكته قلبى در مردان بيشتر از زنان بروز مى‌كند و متأسفانه سن ابتلا به سكته كاهش محسوسى پيدا كرده است. از دكتر حميدرضا ماحوزى كه در حال حاضر دوره تكميلى تخصص قلب را در آلمان مى‌گذراند خواهش كرديم به سوالاتمان پاسخ دهند.
دويچه‌وله: آقاى دكتر خبر را شنيديد، علت اين افزايش چيست؟
دكتر ماحوزى: ببينيد مهمترين علت مرگ افراد در تمام دنيا بيماريهاى قلبى هستند، سكته قلبى و ساير بيماريهاى قلبى. اما در جوامعى مثل ايران و يا شهرهاى بزرگ مثل تهران اين رشد فزاينده‌اى داشته است.
دويچه‌وله: مهمترين عاملى كه باعث بروز سكته قلبى مى‌شود چيست؟
دكتر ماحوزى: سكته قلبى يك بيمارى مولتى فاكتوريل يا بيمارى چند عاملى است. به هيچ عنوان نمى‌شود يك عامل خاص را در اين بيمارى دخيل دانست. عوامل مختلفى از جمله شرايط اجتماعى و اقتصادى، نوع و سبك زندگى و همينطور بيماريهاى وراثتى يا ارثى كه فرد به آن مبتلاست همه در ابتلا به سكته قلبى دخيل‌اند. از جمله مسائلى كه در ايران خيلى شايع و تاثير گذار هستند استرس زياد، آلودگى شديد هوا، استفاده كم از ميوه و سبزيجات و استعمال دخانيات هستند. همينطور سبك و شيوه زندگى كه بيشتر شيوه شهر نشينى است، يعنى تحرك كم است شيوه كار بيشتر پشت ميز نشينى است. خوب اينها باعث مى‌شوند آمار ابتلا به سكته قلبى بالاتر برود، همينطور مى‌بينيم در ايران بخصوص شهرهاى بزرگ آمار ابتلا به سكته قلبى واقعأ بالاست.
دويچه‌وله: مى‌دانيد كه سن ابتلا به سكته بخصوص در ايران كاهش پيدا كرده و اينطور كه آمار نشان مى‌دهد متأسفانه سكته قلبى در افراد جوان بيشتر منجر به مرگ مى‌شود. دليل اين مسئله چيست؟
دكتر ماحوزى: ببينيد علت ابتلا به سكته قلبى در سنين پايين‌تر خودش مبحث بسيار طولانى است، ولى بصورت خلاصه مى‌توانيم بگوييم كه سكته قلبى در افراد جوانتر به مراتب وخيمتر از كسانى است كه در سنين بالاتر به سكته قلبى مبتلا مى‌شوند. دليلش هم اين است كه هنگامى كه فرد در سنين بالاتر به سكته قلبى مبتلا مى‌شود، بعضأ عضله قلب مدت زيادى مى‌تواند باشد كه تحت شرايط كم‌خونى يا ايسكمى قرار داشته، در اين شرايط سلولهاى رگ ساز عضله قلب شروع به فرآيندى به نام آنژيوژنز يا رگ سازى مى‌كنند و رگهاى بسيار كوچكى را در عضله قلب به وجود مى‌آورند اين امر باعث مى‌شود اگر رگهاى بزرگ قلب در اثر سكته قلبى ببندد اين رگهاى كوچك تا حدودى عملكرد پمپ قلب را حفظ كنند و خطر مرگ را كاهش دهند.
دويچه‌وله: يعنى عضله قلب افراد جوان اين آمادگى را ندارد؟
دكتر ماحوزى: دقيقأ همينطور است. در افراد جوانتر به دليل اينكه اين افراد كمتر عضله قلبشان تحت شرايط استرس‌هاى كم‌خونى و ايسكمى قرار گرفته و به همين دليل پديده رگ‌زايى يا آنژيوژنز در اين عضلات قلب هنوز شكل نگرفته اگر رگهاى عمده قلب در اين افراد مسدود شود عملكرد پمپ قلب بصورت ناگهانى افت مى‌كند و حجم وسيعى از عضله قلب از بين مى‌رود و به همين علت ابتلا به سكته قلبى در اين افراد سريعتر به مرگ بيمار منجر مى‌شود.
دويچه‌وله: چرا سكته قلبى در مردان بيشتر است؟
دكتر ماحوزى: خوب قسمتى از اين برمى‌گردد به شرايط هورمونى مردان. به دليل وجود هورمون تستوسترون عروق كرونر مردان زودتر به مراحل پيرى مى‌رسند تا خانمها كه هورمون محافظت كننده استروژن را دارند.
دويچه‌وله: يعنى تا وقتى توليد اين هورمون در بدن خانمها بالاست در برابر سكته قلبى ايمن هستند؟
دكتر ماحوزى: همينطور است. اما در مقابل، بعد از سن يائسگى كه اين هورمون در بدن خانمها كاهش پيدا مى‌كند ميزان ابتلا آنها به سكته قلبى افزايش پيدا مى‌كند.
دويچه‌وله: براى جلوگيرى از بروز سكته قلبى چه توصيه‌اى داريد؟
دكتر ماحوزى: يك جمله مهم در مورد سكته قلبى وجود دارد كه مى‌گويد افرادى كه زندگى بى‌كيفيت‌ترى دارند بيشتر به سكته قلبى مبتلا مى‌شوند. بايد سعى كنيم سبك و شيوه زندگيمان را تا حدودى عوض كنيم. از شرايط استرس‌زا يا شرايطى كه فشار جسمى و روحى را بيشتر مى‌كنند دور شويم. استفاده بيشتر از سبزى و ميوه‌جات و استفاده كمتر از رژيم غذايى پرچرب و كلسترول. اينها همه در كاهش ابتلا به سكته قلبى موثرند در كنار اينكه شرايط اقتصادى و اجتماعى هم تأثير گذارند، آن را هم نبايد ناديده بگيريم.
دويچه‌وله: متشكر از وقتى كه در اختيارمان قرار گذاشتيد.
شبنم نوريان