آزادی یکی از متهمان اصلی ترور روزنامه‌نگار ترک-ارمنی

دادگاهی در استانبول به بازداشت یکی از متهمان اصلی ترور هرانت دینک، روزنامه‌نگار ترک-ارمنی، پایان داد. دینک ۱۹ ژانویه ۲۰۰۷ در مقابل درب ورودى دفتر روزنامه‌اش (Agos) در یک خیابان پررفت‌وآمد در میانه‌ى شهر استانبول هدف گلوله قرار گرفت.

ضارب وی اوگون سمست ۱۷ ساله، از اعضای یک گروه راست افراطی معرفی شد. این نوجوان که در آن زمان هنوز به سن قانونی نرسیده بود به اقدام خود اعتراف کرد و در ژوئیه‌ی ۲۰۱۱ به حدود ۲۳ سال حبس محکوم شد.

دادگاه سه‌شنبه (۱۸ ژانویه/ ۲۸ دی) اکثر ۱۹ مظنون به همکاری در این قتل را بی‌گناه تشخیص داد. در این میان یاسین هایال، عضو گروه‌های راست افراطی و فرد پشت پرده‌ی ترور دینک به حبس ابد محکوم شد. بنا بر اعلام دادگاه، هایال نوجوان ضارب را به قتل روزنامه‌نگار ترک-ارمنی تحریک کرده است.

ارهان تونجل، یکی از اعضای گروه‌های راست افراطی و مأمور نفوذی پلیس در این تشکیلات که به‌عنوان دومین متهم اصلی در دادگاه حاضر شده بود، اما از اتهام مشارکت در قتل تبرئه شد. تونجل البته به دلیل حمله با مواد انفجاری به یک شعبه‌ی مک‌دونالدز (McDonald's) - پیش از ترور روزنامه‌نگار – به ۱۱ سال حبس محکوم شده است.

اعتراض‌های گسترده به حکم

دادگاه استانبول با صراحت اعلام کرده است که در پرونده‌ی هرانت نشانی از تبانی بزرگ و دسیسه‌چینی دیده نمی‌شود و متهمان از عضویت در گروه‌های تروریستی تبرئه شده‌اند. بستگان هرانت دینک اما ادعا می‌کنند که برخی از نیروهای امنیتی در این ترور دست داشته‌اند.

خانواده‌ی دینک بعضی از نهادهای ترکیه را به سنگ‌اندازی در روند پرونده‌ی متهم می‌کنند. وکیل خانواده هم حکم دادگاه استانبول را «شوخی» خوانده است. به اعتقاد او، این حکم نشان می‌دهد که دولت سیاست خود مبنی بر قتل‌های سیاسی را تغییر نداده است.

به گزارش رسانه‌های ترکیه، دوستان و بستگان هرانت در جلسه‌ی دادرسی هم به حکم اعتراض کردند. زنی قاضی دادگاه را با عبارت «ردای قضاوتت را به آتش بکش!» خطاب قرار داد. زمانی که مأموران قصد دستگیری این زن را داشتند، ۲۵ تن دیگر نیز داوطلبانه خواستار همراهی او به زندان شدند؛ اقدامی که از بازداشت وی جلوگیری به‌عمل آورد.

صدها تظاهرکننده هم با شعارهای «دولت قاتل باید پاسخگو باشی!» و «فاشیست‌ها جنایت می‌کنند، حزب حاکم (حزب عدالت و توسعه) لاپوشانی می‌کند!» در مقابل دادگاه و دفتر روزنامه "Agos" (روزنامه دینک) تجمع کردند.

روزنامه‌های ترکیه روز چهارشنبه بیش از هر چیز این نظر دادگاه را مورد انتقاد قرار دادند که قتل روزنامه‌نگار ترک-ارمنی را نه دسیسه‌ای بزرگ، بلکه اقدامی به دست چند نفر خودسر تشخیص داده است. روزنامه‌ی "رادیکال" این حکم را یک "شوک" خوانده است. روزنامه‌ی "بیرگون" هم نوشته که دینک با این حکم برای دومین بار به قتل رسید.

دینک و قتل عام ارامنه در زمان عثمانی

ملی‌گرایان ترکیه میانه‌ی خوشی با هرانت دینک نداشتند. این روزنامه‌نگار خواستار اعتراف دولت ترکیه به قتل عام ارامنه به دست امپراتور عثمانی در جریان جنگ جهانی اول بود. قتل هرانت که به بهانه‌ای برای "آشتی" ترک‌ها و ارامنه تبدیل شد، شوک بزرگی به ترکیه وارد کرد.

این روزنامه‌نگار پیش از ترور هم به مرگ تهدید شده بود. دادگاه حقوق بشر اروپا در سال ۲۰۱۰ ترکیه را محکوم کرد که از این روزنامه‌نگار حفاظت نکرده است.

به گفته‌ی سعدالله ارگین، وزیر دادگستری ترکیه، با توجه به این‌که هنوز مهلت اعتراض به حکم صادرشده از سوی دادگاه به پایان نرسیده، نمی‌توان آن را قطعی دانست.

PB/SJ