1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

اعتراض شدید روحانیان اهل سنت ایران به حکومت

۱۳۹۰ دی ۲۷, سه‌شنبه

اعتراض رهبران دینی اهل تسنن درایران علیه طرح دولتی "شورای برنامه‌ریزی مدارس دینی اهل سنت" ادامه دارد. امام جمعه چابهار، زاهدان و حاکم شرع مردمی کردستان از دولت خواستند به دخالت‌ در امور دینی اهل تسنن در کشور پایان دهند.

https://p.dw.com/p/13l2f
مولوی عبدالحمید (راست)، امام جمعه اهل سنت زاهدان و حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان
مولوی عبدالحمید (راست)، امام جمعه اهل سنت زاهدان و حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستانعکس: DW

به‌رغم مخالفت علمای اهل سنت و پیروان آنها دولت "طرح ساماندهی مدارس دینی اهل سنت" و "شورای برنامه‌ریزی مدارس دینی اهل سنت" را اجرا می‌کند.

مولانا عبدالرحمن چابهاری امام جمعه‌ چابهار، مولانا عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان و فراکسیون اهل سنت در مجلس هشتم شورای اسلامی و بسیاری از شخصیت‌های مدنی و دینی سنی کشور اجرایی شدن این گونه طرح‌ها را به ضرر وحدت شیعه و سنی در کشور قلمداد کردند. آن‌ها با نوشتن نامه به رهبر جمهوری اسلامی خواهان جلوگیری از اجرای این گونه طرح‌ها شدند.

هدف دولت از اجرای طرح ساماندهی و برنامه‌ریزی

حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان و رئیس "شورای مکتب قرآن کردستان" می‌گوید که هدف دولت از اجرای این طرح برنامه‌ریزی و کنترل آموزش امور دینی مدارس اهل سنت است. وی تاکید می‌کند: «مدارس سنتی اهل سنت علما، مترجمان و نویسندگان زیادی از همین مدارس تحویل جامعه داده‌اند. این قضیه‌ی برنامه‌ریزی درست نیست ما خودمان برنامه‌هایی داریم. این مسئله یک بهانه است و دخالت در امور دینی اهل سنت است و این برنامه‌ریزی برای کنترل است.»

مصاحبه کامل با آقای حسن امینی را بشنوید!

به نظر حسن امینی اصطلاح "برنامه‌ریزی" اصطلاح غلط و توهین‌آمیزی برای اهل سنت است. وی می‌افزاید، اهل سنت با وجود نداشتن امکانات چه قبل و چه بعد از انقلاب علمای باسوادی داشته‌اند. به‌عقیده آقای امینی، دخالت‌های دولت غیر‌قانونی است و با اصل ۱۲ قانون اساسی کشور تضاد دارد که آزادی‌های دینی را به رسمیت می‌شناسد.

پخش "وجوهات نقدی" از سوی یک نهاد رهبری

منابع مختلف اهل سنت خبر دادند که برای پذیرش طرح‌های "ساماندهی مدارس اهل سنت" و "شورای برنامه‌ریزی" از سوی"مرکز خدمات و نهادهای وابسته به رهبری ایران" در میان برخی از روحانیان اهل سنت "خدمات معیشتی" و "وجوهات نقدی" پخش شده است.

این اقدام سبب ناخرسندی روحانیان و رهبران دینی اهل تسنن در ایران شد. علمای اهل سنت در سیستان و بلوچستان در نامه‌ به نماینده رهبری نیز در این‌باره به صراحت می‌نویسند: «با توجه به این که جزو اصول مدارس دینی اهل سنت است که از منبع مشخصی، چه دولتی و یا غیردولتی، چیزی دریافت ننموده و صرفا با کمک‌های عامه مردمی امرار معاش نمایند که در این صورت هم مردم سهیم و شریک اجر بوده و هم موضوع استقلال و قناعت ملاحظه می‌گردد، لذا از پذیرفتن بعضی خدمات معیشتی و یا وجوهات نقدی معذوریم.»

دخالت‌ دولت در تعلیم امور دینی اهل سنت

در نامه مدیران مدارس علوم دینی و علمای اهل سنت استان سیستان و بلوچستان همچنین آمده است: «از پذیرش طرح‌های جدیدی همچون ساماندهی و یا برنامه‌ریزی از سوی نهادهای دولتی و غیردولتی که آزادی قانونی و استقلال مدارس را مخدوش نماید، معذوریم و خواهان استقلال و آزادی عمل در موضوع تعلیم و تربیت فرزندانمان بر اساس اصل دوازدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هستیم.»

در ادامه‌ی اعتراض‌ها به طرح دولت، در تهران نشستی با حضور مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان و حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان و جمعی از نمایندگان مجلس، علما، اساتید دانشگاه و دیگر فعالان اهل سنت برگزار شده است.

عبدالحمید در مصاحبه با پایگاه اطلاع رسانی سنی‌آنلاین در این رابطه می‌گوید: « با وجود این‌که در قانون اساسی مسئله‌ی آزادی مذهب تصریح و تأمین شده است، اما در عمل متاسفانه به قانون اساسی توجه نشده و اصول آن در این مورد اجرا نمی‌شود. موضوع "ساماندهی مساجد" و همچنین "ساماندهی مدارس"، که اکنون به "شورای برنامه‌ریزی مدارس اهل سنت" تغییر نام یافته است، به یکی دیگر از دغدغه‌های مهم جامعه اهل سنت، به ویژه در مناطق سنی‌نشین، تبدیل شده است. این طرح، که مداخله صریح در امور مذهبی اهل سنت به شمار می‌رود، می‌خواهد تعلیم دینی اهل سنت را به کنترل خود درآورد.»

سیاست "شلاق و شیرینی" ایران در قبال اهل سنت

دکتر کمال سیدو، مسئول امور خاورمیانه در "جامعه اقوام در معرض خطر" که مرکز آن در شهر هانوفر آلمان است، به دویچه وله می‌گوید: «گرچه قانون اساسی ایران تا حدودی آزادی‌های دینی را تضمین می‌کند، اما رهبران ایران تلاش می‌کنند به جامعه‌ی اهل سنت فشار بیاورند و باورهای دینی خود را به آنها بقبولانند. این اقدام آنها مغایر با آزادی‌های دینی است. سازمان‌های حقوق بشر جهانی از جمله "جامعه اقوام در معرض خطر" سال‌ها شاهد هستند که در ایران با دادن وجوه نقدی و یا با توسل به زور قصد دارند باورهای دینی شیعه را به پیروان اهل سنت تحمیل کنند.»

آقای سیدو این سیاست جمهوری اسلامی را روش "شلاق و شیرینی" در قبال اهل سنت کشور توصیف می‌کند.

در ادامه‌ی اعترض‌ها به دخالت دولت در امور دینی اهل سنت، امام جمعه‌ی چابهار نیز با نوشتن نامه‌ای انتقاد کرد.

مولانا عبدالرحمن چابهاری، مدیر مدرسه دینی "جامعة الحرمین الشریفین" و امام جمعه چابهار، در ۳ دی ۱۳۹۰ طی نامه‌ای به حجت‌الاسلام راهداری، مدیر مدارس دینی در نهاد نمایندگی رهبری در استان، مخالفت شدید خود را با "طرح ساماندهی مدارس دینی اهل سنت" اعلام کرد.

وی در اعتراضیه خود می‌نویسد: «اطلاع رسید که کارت‌های توزیع شده که برخی از طلاب و مدرسین دریافت و عده‌ی دیگری از فریقین استنکاف نموده‌اند حامل عنوان "شورای برنامه‌ریزی مدارس دینی اهل سنت" بوده است. سال‌هاست در مورد ساماندهی و حتی شورای برنامه‌ریزی گفتگوها و مکاتباتی صورت گرفته و برای حفظ هویت مردمی مدارس صحبت و تاکید شده است.»

آیا مدارس دینی اهل سنت بسته خواهد شد؟

گرچه دولت در سال‌ها‌ی اخیر برای کنترل کامل مدارس، مساجد و فعالیت‌های امور دینی اهل سنت تلاش زیادی کرد، اما مقاومت علما‌‌‌ و رهبران دینی اهل سنت در کردستان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، ترکمن‌صحرا، بندرعباس، خراسان جنوبی و دیگر مناطق ایران سبب شد که سیاست‌های دولت آنگونه که برنامه‌ریزی شده بود اجرا نشود و عملا اجرایی شدن کامل این طرح‌ها به تعویق افتاده است.

چند تن از علمای سنی کشور در گفت‌وگو با دویچه‌وله خبر دادند که در صورت نپذیرفتن طرح ساماندهی و برنامه‌ریزی، مقام‌های محلی دولتی تهدید کرده‌اند مدارس دینی و مساجد اهل سنت را ببندند. وضعیت بنابه گفته‌ی آنها در این مناطق بیش از گذشته سخت‌تر شده است.

حسن امینی: تسلیم نشدن هم موفقیت است

حسن امینی، رئیس "شورای مکتب قرآن کردستان" درباره‌ی وضعیت کنونی اهل سنت به دویچه‌وله چنین توضیح می‌دهد: «ما مقاومت می‌کنیم و ایستاده‌ایم. ما نپذیرفته‌ایم. هر وقت هم با مقامات صحبت شده این راگفتیم که ما نه پول می‌خواهیم و نه مدرک. می‌خواهیم مثل گذشته آزاد باشیم.»

امینی افزود، کسانی مثل مولانا عبدالحمید و برخی دیگر از علما ایستادگی کردند و موفق شدند. وی همچنین خاطرنشان کرد: «اگر مساجد ما را هم ببندند ما اقدامات قانونی می‌کنیم و قطعا این را به گوش سازمان‌های بین‌المللی خواهیم رساند. ما مسئولیم تا آنجا که بتوانیم از خودمان و حقوق‌مان دفاع بکنیم. اگر موفق شدیم که شدیم، تسلم نشدن هم خودش موفقیت است.»

کمال سیدو مسئول امور خاورمیانه در "جامعه اقوام در معرض خطر" به رهبران اهل سنت ایران و به فعالان حقوق بشرایرانی پیشنهاد می‌کند که سکوت نکنند و علیه سیاست "شلاق و شیرینی" رهبران ایران در قبال اهل سنت اعتراض کنند و به "شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو" درباره‌ی وضعیت خود گزارش دهند.

طاهر شیرمحمدی
تحریریه: داود خدابخش

فارغ‌التحصیلان مدارس دینی اهل سنت در ایران
فارغ‌التحصیلان مدارس دینی اهل سنت در ایرانعکس: Erfanabad
سنی‌های شمال ایران
سنی‌های شمال ایرانعکس: Mehr
سنی‌های شمال ایران
کمال سیدوعکس: GfbV